Diferencia entre revisiones de «Idioma ruso»

Contenido eliminado Contenido añadido
Sin resumen de edición
Sin resumen de edición
Linia 1:
{{Articlo 1000|-10+30}}
{{Luenga indoeuropea|nombre=Ruso|nombreautoctono=русский
|estatos=[[Rusia]] y atros países d'a [[Comunidat d'Estatos Independients]]
Linia 14:
|iso1=ru
|iso2=ruso
|sil=ruso}}
|Imachen = [[Imachen:Idioma_ruso.PNG|250px]]
}}
O '''ruso''' (''русский'' en ruso) ye una [[Luengas eslavas|luenga eslava]] d'o grupo oriental parlada por 285 millons de personas prencipalment en [[Rusia]] y países de l'antiga [[URSS]].
Ye a luenga eslava mas parlada, perteneixindo por tanto a o grupo d'as [[luengas indoeuropeas]]. A partir d'o [[sieglo X]] en trobamos as primeras restas d'escritura. Encara que conserva a majoria d'a estructura comuna d'as parolas eslavas, o ruso modern contiene una gran cantidat de vocabulario d'orichen internacional por a politica, a sciencia y a tecnolochía. Estió una luenga d'importancia politica en o [[sieglo XX]], estando un d'os idiomas oficials d'as [[Organización d'as Nacions Unitas|Nacions Unidas]].
Línea 34 ⟶ 36:
 
== Distribución cheografica ==
[[Imachen:Russian_language_status_and_proficiency_in_the_World.svg|thumb|310px|En azul fosco países a on o ruso ye oficial]]
O ruso se parla mas que mas en Rusia y, en menor mida, en os atros países que facioron parti d'a [[URSS]], asinas como en [[Mongolia]]. Dica l'anyo [[1917]], yera l'unico idioma oficial d'o [[Imperio Ruso]]. Dende o periodo sovietico, fluctua l'actitut debant d'as luengas d'as atras etnias. Encara que cada una d'as republicas sovieticas teneba a suya propia luenga oficial, o prestichio inicial fue reservau a o ruso. Dimpués d'a desintegración en [[1991]], as nacions nuevament independients han promoviu as suyas luengas nativas. Ixo ha fomentau a disminución d'o conoiximiento d'o ruso en bellas nacions, encara que remane como idioma d'intercambeo politico y economico en a rechión.
 
Línea 64 ⟶ 67:
 
== Dialectos y luengas relacionadas ==
[[Imachen:Dialects of Russian language-ru.png|250px|thumb|Mapa dialectal d'o ruso]]
A tamás d'a igualación a partir de [[1900]], mas que mas respecto a o vocabulario, existe un gran numero de [[dialecto]]s en Rusia. Bells lingüistas dividen os dialectos d'o ruso en dos grupos rechionals prencipals, o "norte" y o "sud", con [[Moscú]] como zona de transición entre os dos. Atros lo dividen en tres grupos: "norte", "central" y "sud", con Moscú en o grupo central. Os dialectologos reconoixen en Rusia dotzenas de variedatz menors.
 
Línea 77 ⟶ 81:
 
== Historia ==
[[Imachen:Af nik za 3 mor fax.JPG|thumb|180px|Manuscrito ruso antigo]]
A historia d'o ruso se puet dividir en as siguients etapas:
 
Línea 85 ⟶ 90:
* O Imperio (sieglos [[sieglo XVIII|XVIII]] y [[sieglo XIX|XIX]])
* Era sovietica y epoca actual (dende o sieglo [[sieglo XX|XX]])
[[Imachen:Latvian Books 1960-1970.jpg|thumb|250px|Publicacions rusas en Letonia en as decadas de 1960-1970]]
 
Si se chuzga por os rechistros historicos, en primerías d'o [[sieglo XI]], o grupo que predominaba sobre a mayoría d'as modernas Rusia europea, Ucraína y Belarrusia yera a branca oriental d'os eslavos, que parlaban una serie de dialectos muit relacionaus entre si. A unificación politica d'a rechión en a Rus de Kiev, d'a que tanto Rusia como Ucraína s'orichinoron, fue continada poco dimpués por l'adopción d'o cristianismo en l'anyo [[988]] y o establimiento d'o [[Antigo eslavo eclesiastico|eslavo eclesiastico antigo]] como luenga liturchica y literaria. Estió en ista epoca quan os ampres y calcos d'o griego bizantino prencipioron a dentrar en a luenga vernacla, y simultaniament o lenguache literario prencipió a modificar-se pa pareixer-se mas a o eslavo oriental.