Diferencia entre revisiones de «Corona d'Aragón»

Contenido eliminado Contenido añadido
Sin resumen de edición
Linia 1:
:''Iste articlo tracta sobre a '''Corona d'Aragón'''. Ta atros emplegos se veiga [[Aragón (desambigación)]].''
 
es algo{{Estato desapareixito
|nombre = Corona d'Aragón<br>Corona Aragonensis<br>Corona d'Aragó
|nombre_común = Corona d'Aragón
Línea 32 ⟶ 33:
|datos_anyo1 = 1443
}}
 
A '''Corona d'Aragón''' estió un [[estato]] desapareixito que abracaba a lo conchunto d'hombres y territorios que estieron chusmesos a la churisdicción d'o rei d'Aragón, de [[1134]] a [[1714]]. O nombre s'aplica historicament dende a unión dinastica d'os [[Reino d'Aragón|reis d'Aragón]] y os [[Condato de Barcelona|contes de Barcelona]]. Dimpués, por conquistas de nuevos territorios, ista corona encluyirba atros dominios: [[Reino de Mallorca]], [[Reino de Valencia]], [[Reino de Secilia]], [[Reino de Corcega]], [[Reino de Cerdenya]], [[Reino de Nápols]], [[Ducato d'Atenas]], [[Ducato de Neopatria]] y atros.
 
A numeración d'os monarcas varía, en función d'o territorio a lo que se fa referencia: asinas, [[Pero IV d'Aragón]], ye [[Pero III de Barcelona]].
 
== A formación d'a Corona d'Aragón ==
A Corona tien o suyo orichen en a unión dinastica entre o [[Reino d'Aragón]] y o [[condato de Barcelona]], en o matrimonio entre [[Peironella d'Aragón]] y [[Remón Berenguer IV de Barcelona]] que se fació en [[Balbastro]].
 
== Luengas ==
I heba muita diversidat linguistica. En cada territorio y cada sieglo as luengas yeran unas u atras ([[Idioma arabe|arabe,]] [[Idioma griego|griego,]] [[Idioma vasco|vasco]], [[Romance navarro|navarro]], [[Idioma aragonés|aragonés]], [[Idioma catalán|catalán]], balear, [[Idioma occitán|occitán]], [[Idioma corso|corso]], [[Idioma sardo|sardo]], [[Idioma secilián|secilián]], [[Idioma napolitán|napolitán,]] luengas d'Italia). As luengas vernaclas podeban tener bel emplego oficial u escrito, pero o [[latín]] yera a luenga que teneba más prestichio. A nivel más cheneral, en puestos como cancillería reyal en o [[sieglo XIV]] presonaches como [[Bernat Metge]] escribiban en [[latín]], [[Idioma catalán|catalán]] y [[Idioma aragonés|aragonés]].
 
En as relacions epistolars con soberans d'atros países s'emplegaban diferents luengas:
* L'idioma diplomatico yera o [[latín]], y en ell s'escribiba a totas as cortz, en especial a las d'[[Anglaterra]], [[Francia]], y a las d'[[Italia]]. Con os infidels se prescinde d'o latín.
* O [[Papa]] recibe, a más bella misiva en [[Idioma catalán|catalán]].
* Con o rei de Francia tamién se corresponde en [[Idioma francés|francés]].
* Con os de [[Castiella]] y [[Portugal]] en [[Idioma aragonés|aragonés]], que os escribans tienden a [[castellanización|castellanizar]] a posta (una especie de [[Idioma castellán|castellán]] intencional con fuerte radiz aragonesa).
* L'aragonés s'emplega tamién con os monarcas de [[Reino Nazarí de Granada|Granada]] y [[Marruecos]].
* Con o Soldán de Babilonia ([[O Cairo]]) y o rei d'[[Armenya]] se prefiere o [[Idioma catalán|catalán]].
 
== Veyer tamién ==
*[[Lista de reis d'Aragón]]
 
== Vinclos externos ==
*http://groups.msn.com/unacoronaenelmediterraneo
 
{{Corona d'Aragón}}
 
[[Categoría:Corona d'Aragón]]