Diferencia entre revisiones de «Saraviello»
Contenido eliminado Contenido añadido
Sin resumen de edición |
m El gistavin que tanto fan marchare es saravillanos... "En el nuclio familiar no se charra cosa" (que ni charrar se dice en Chistau en ese sentido -parlar- ni "cosa" está bn usao en esa frase -mica-) |
||
Linia 1:
{| align="right" border="0" rules="all" width="250px" cellpadding="3" cellspacing="0" style="margin: 0 0 1em 1em; font-size: 90%; border: 1px solid #999; border-right-width: 2px; border-bottom-width: 2px; background-color: #8DF1C7"
! colspan="2" style="background-color: #20E391; color: #FFFFFF; font-size:150%;" align="center" |
'''Sarabiello'''
|-
| style="background:#FFFFFF;" align="center" colspan="2" | [[Image:086.Saravillo 01.JPG|249px]]<br>Bista parzial de '''Sarabiello'''.
|-
| valign="top"| [[Comunidá autonoma]] || style="background: #DDFBEE; text-align:center;"| [[Imachen:Flag of Aragon.svg|20px]] [[Aragón]]
|-
| valign="top"| [[Probinzias d'España|Probinzia]] || style="background: #DDFBEE; text-align:center;"| [[Imachen:Flag of Zaragoza (province).svg|20px]] [[Probinzia de Uesca|Uesca]]
|-
| valign="top"| [[Redoladas d'Aragón|Redolada]] || style="background: #DDFBEE; text-align:center;"|[[Imachen:Escudo de Sobrarbe.png|20px]] [[Sobrarbe]]
|-
| [[Codigo postal]] || style="background: #DDFBEE; text-align:center;" | 22367
|-
| valign="top"| [[Monezipio]] || style="background: #DDFBEE; text-align:center;"| [[Plan]]
|-
| valign="top"| [[Altaria]] || style="background: #DDFBEE; text-align:center;"| 950 m.
|-
| valign="top"| Distanzia || style="background: #DDFBEE; text-align:center;"|
152 km enta [[Uesca]]
<br>32 Km enta [[l'Aínsa]]
<br>7 Km enta [[Plan]]
|-
| valign="top"| [[Poblazión]] || style="background: #DDFBEE; text-align:center;"| 79 ab. ([[2005]])
|}
{{chistabín}}
'''Sarabiello''', ó més á sobent en el parlar d'oi, '''Sarabillo''' (ofizialment e en [[castellán]], ''Saravillo'') ye un lugar d'el monezipio de [[Plan]], més ta baixo d'esta billa, tal·la codeta dela [[bal de Chistau]], á'n que s'achunta el [[barranco d'el Mont]] con el [[río Zinqueta|Zinqueta]], frente de [[bal de La Comuna|La Comuna]].
El lugar se troba á poqueta distanzia dela carretera que puya ta [[bal de Chistau|Chistau]], 1 Km t'alto á la drecha d'ésta per la pista siñalada conforme se fa el camín de [[Salinas de Bielsa|Salinas]] t'alto, de 100 metros escaixos d'antes no se pasa la desbiadera de La Comuna e bels 500 metros antes d'es tuneles de ''La Inclusa''. Sarabiello el cal mirar tal que se-i puya, posentau á las faixetas de ''Las Lerosas'' ([[Punta Calba]]) á'l canto d'el ''barranco dela Espuenna''.
El lugar de Sarabiello ye el puesto de salida d'á'n que se puya tal·la [[Basa de la Mora]], per la pista de ''La Imán'', en es pasos dela [[Punta Calba]], dimpués chira un poquet per baixo d'el Pinar dela Freda e se fica ál·la balleta d'el ''barranco de Galliners''. Cuan ye difuera d'el barranco, la pista pasa per ''La Solana dela Inclusa'' e s'enfila t'alto per la bersant de la [[Punta d'es litars]], ta'l cubil·lar de ''La Basar'' que ye el zaguer repuesto d'á'n que més luego torna á baixare ya tal·la balleta á'n ye l'ibón.
Si se fa la puyada per la pista de [[Agullas de La Basar|La Basar]], que sigue la clamor d'es Galliners e pasa per ''Batiziellas'', se puet d'ir tal·la falda dela [[Peña de la Una|Peña 'la Una]] (2681 m) que ye la ''Ereta delas Bruixas'', á'n que s'achunta tammién la pista d'el ''Collau dela Ribereta'' que ye un paso bien complicau dende la [[Basa de la Mora|Basa 'la Mora]]. Dos camins ta'l mesmo puesto.
Sarabiello ye, tammién, el puesto que ye prenzipal ta dintrar-se n'el [[Mallo de Cotiella|Mazizo 'Cotiella]], perque tien pistas regulars e bien fechas ta puyar-ie, mesmo que t'alto ta ''boltorín'' e [[Punta Llerga|La Llerga]], per la pista que enfila tal·la [[Ermita de Santa Elisabel (Sarabiello)|ermita de Santa Isabel]].
==Mosén Bruno==
[[Image:088.Saravillo 03.JPG|thumb|right|150px|La il·lesia de [[Santa María de l'Asunzión]], de '''Sarabiello''', á'n que ba fer es serbizios "Mosén Bruno".]]
:''l'Articlo prenzipal d'este despartau ye [[Mosén Bruno Fierro]]''.
En Sarabiello ba fer ejerzizio de mosén, en el [[sieglo XIX]], el famoso [[Bruno Fierro]], el cura més coneixíu de tot [[Sobrarbe]]. Delas istorias, tozoladas e carraños d'el mosén montañés mos n'han quedau encara buen numbro n'el dezir popular de la chent dela bal e de tot puesto de Sobrarbe. D'él s'ha dito que no teneba el costumbre de dezir de bustet á dengún, pos que deziba que "en aber tratau de tú á Dioz mesmo, no podeba fere més cosa".
Á la birche que ye prenzipal e matrona d'el lugar, [[Santa María de l'Asunzión|la Birche d'Agosto]], le teneba diz que tantas confianzas, que se ba ficar un diya á pescare n'el [[río Zinqueta|Zinqueta]] e de dintro de l'augua que se ba estar tot el maitín que no en ba quitar mica 'pesca, e en rematar se ba salir difuera d'el río con cosa més que una [[truita|trucheta]] que no feba el gran d'el dito d'uno. Alabez, farto como n'estaba de pescare e marchar de bazío, se ba d'ir t'alto ta'l lugar e se ba meter á escape en la il·lesia, con el peixet n'las manos, e carrañoso que yera á carrañare la birche se ba poner per no aber-le-ne dau un d'es peixes grandizos que tanto se feban biyer n'el río.
Altra cosa que ba fer, ba meter el lugar de Sarabiello n'es libros d'istoria perque ba aduyar qu'el [[cheneral Prim]] pasás ta [[Franzia]] per un d'es camins de [[contrabando]] qu'él tan bien coneixeba, per la ribera '''La Sallena'' e el [[Puerto d'Ordizeto]], ta que se podiés exiliare.
==Fiestas==
*La nuet d'el [[17 de chinero]], [[Sant Antón]], arriban d'alto de [[bal de Chistau|Chistau]] en prozesión fendo rudiera es bezins d'es lugars d'allá ([[Plan]], [[San Chuan de Plan|Sant Chuan]] e [[Chistén]]) que baixan en romería fendo trucar es trucos zeremonials en la prozesión dita ''[[Es Trucos de San Antón|Es trucos de Sant Antón]]'', que remata t'aquí.
*El primer sabado d'el mes de [[chulio]] se fa la romería t'alto tal·la [[ermita de Santa Elisabel (Sarabiello)|ermita de Santa Isabel]].
*[[15 d'agosto]], '''Fiesta Mayor''' fendo es honors á la [[Santa María de l'Asunzión|birchen d'Agosto]].
==Enrastres externos==
{{Commons|Category:Saravillo|Sarabiello}}
*{{an}} [http://www.aragonesasi.com/aragones/huesca/plan/saravillo.php Estadisticas de Sarabiello n'el portal ''AragonEsAsi.com'']
*{{es}} [http://www.lospirineos.info/gistain/saravillo.htm# La localidat en ''LosPirineos.info'']
*{{es}} [http://www.enciclopedia-aragonesa.com/voz.asp?voz_id=5674 Mosén Bruno Fierro en la ''Gran Enciclopedia Aragonesa Online'']
{{Lugars de Plan}}
[[Categoría:Lugars de Uesca]]
[[Categoría:Lugars de Sobrarbe]]
[[es:Saravillo]]
| |||