Diferencia entre revisiones de «Aragonés baixorribagorzano»
Contenido eliminado Contenido añadido
Linia 16:
==Fonetica==
*A vocal ''-o'' se conserva por un regular, a perda u [[apocope en aragonés|apocope]] suya no ye freqüent:
**''fierr'''o'''
**''man'''o''' **''grausin'''o''' **''camin'''o'''''. *A [[Diftongación debant de Yod en aragonés|diftongación debant de Yod]] quasi ha desapareixiu, quedando pocos diftongos en '''-ue-''' debant de palatals:
**'''
**'''
*Trobamos bell caso de no [[sistema vocalico d'o latín vulgar#Diftongación d'as vocals curtas Ĕ y Ŏ en aragonés|diftongacion]] d'a Ĕ curta latina:
**'''[[
**'''
**'''
**Extensivo a las formas d'o verbo [[verbo estar-ser|estar-ser]] que diftongan en aragonés cheneral:
***'''
***'''
*O grupo aragonés -it- derivau d'os latins -CT-, -ULT- ye quasi castellanizau de tot
**''Fecho''
**''Leche''
**''Pcho''
**''Moches''
**''Mucho''
**''Cuchilla''
**''Escuchá.''
*Pero puede conservar-se en palabras que no s'emplegan tanto: ''[[dreito|dreto]]'', (Graus), o en bell lugar, (''feito'' > ''fei'' en Estadilla, y testimoniau como poco emplegau en Graus).
*O diftongo ''[[sufixo -iello|-iello]]'' en o [[diminutivos en aragonés|diminutivo]] s'ha castellanizau enta '''-illo''':
**''ixart'''illo''''', ''cresp'''illo''''' os toponimos ''Pan'''illo''''' y ''Estad'''illa'''''.
*Bi ha bell caso de palabra que encomienza por ''ix-'' que en aragonés cheneral encomienzan por ''x-''.
**En bell caso son probables evolucions de palabras con [[prefixo ex-]]:
***''Ixafegar'' < ''EX-AFFOCARE''<ref name=REFERENCEC>{{es}} [[Maria Luisa Arnal Purroy]]: ''El segmento (s) en el habla de la Baja Ribagorza occidental aspectos fonéticos y fonológicos'' Archivo de filología aragonesa, ISSN 0210-5624, Vol. 46-47, 1991 , pp. 71-92 [http://ifc.dpz.es/recursos/publicaciones/15/72/05arnal.pdf]</ref>(sin pronunciar a -r final como en os atros eixemplos).
Línea 54 ⟶ 63:
*Predomina amplament a sonorización d'as [[consonants oclusivas xordas intervocalicas en aragonés|xordas intervocalicas]], pero bi ha uns poquetz casos de conservación.
**''[[
**''[[
**''[[
**''
**''[[
No en ye un caso de conservación d'oclusiva xorda intervocalica ''l[[laco]]'' en [[Chuseu]] y [[Torres (Ribagorza)|Torres]] porque proviene de ''LACCUM'' y amuestra la mesma evolución que ''VACCA'' > ''vaca''.
|