Diferencia entre revisiones de «Idioma occitán»

Contenido eliminado Contenido añadido
Linia 45:
O lexico occitán ye en a suya mes gran part latín, d'orichen patrimonial, d'orichen culto (cultismos y semicultismos), u orichinau en as luengas romanicas d'arredol, que tamién han preso [[occitanismo (lingüistica)|occitanismo]]s, sobre tot en a [[baixa Edat Meya]].<ref name=OCCITANISMES>{{fr}} [[Alberto Vàrvaro]]: ''Quatorzième Congrès international de linguistique et de philologie romanes''. John Benjamins Publishing, 1976, p 194.</ref>
 
Se troba parolaspalabras d'o substrato, que en un aria tan ampla incluye a part d'os lochicos [[celtismos en occitán|celtismo]]s (''[[landa]]'', ''[[aloda|alausa]]''), tamién parolaspalabras d'orichen [[griego antigo]] en [[Provenza]] (''gansa'', ''gofre''), y [[vasquismos en occitán|vasco-aquitán]] en [[Gascunya]] (''esquer'').
 
Entre os helenismos de l'occitán destacan parolaspalabras relacionadas con a navegación (''caliòrna'', ''ancona'', ''tarron'' y ''gansa''), y a meteorolochía (''bonda'', ''bronta'', ''esbrontar'', ''lamp'', ''calar'', ''tuba'', ''empurar'') y l'arquitectura (''andron'', ''androna'', ''dòma'', ''ambra'').<ref name=GRAMATICAHISTORICAPROVENZAL>{{es}} [[José Ramón Fernández González|Fernández González, J.R.]]: ''Gramática histórica provenzal''. [[Universidat d'Oviedo]], 1985. pp 107-109, p 112.</ref> Tamién se troban en occitán os helenismos ampraus por o latín y transmesos a las atras luengas romances.
 
O [[superstrato chermanicochermanismos en occitán|superstratosegundo estrato chermanico]] se puede dividir en components d'orichen [[idioma gotico|gotico]] (''[[tregua]]'', ''ufan''), y d'orichen [[idioma francico|francico]] (''[[Nasturtium officinale|creisson]]'', ''[[escavín|iscavin]]''), muito mes importants.
 
S'interpreta que son [[superstrato goticogoticismos en occitán|d'orichen gotico]] parolaspalabras como ''[[arpa]]''<ref name=LAUSBERGFONETICA>{{es}} [[Heinrich Lausberg]]: ''Lingüistica romanica. Tomo I fonetica''. [[Editorial Gredos]]. p 330.</ref>, ''[[bramiu|bramar]]'' y ''[[brega]]''. En bell caso se deduce un orichen gotico por coincidir a presencia en occitán, en [[luengas ibero-romances|ibero-romanz]] y en Italia.
 
As parolaspalabras d'o [[superstrato francico en occitán|superstrato francico]] pueden estar comuns con l'[[superstrato francico en aragonés|aragonés]] (''[[anca]]'', ''cropa'', ''dançar'', ''galopar''), pero sobre tot con o [[superstrato francico en catalán|catalán]] y o [[superstrato francico en francés|francés]]. En bell caso as parolaspalabras franconas han plegau a traviés d'o francés (''[[vergüenya|onta]]'').
 
Dende as peninsulas iberica y italiana han plegau parolaspalabras propias d'as luengas romances que se i parlan y tamién [[arabismos en occitán|arabismos]] (''[[Falco cherrug|sacre]]''). A fonetica de bell arabismo amuestra una transmisión dende o catalán (''eissarop'', ''eissac'').<ref name=GRAMATICAHISTORICAPROVENZAL/>
 
Manimenos, o francés ye a luenga que mes ha influiu en l'occitán, por a presión que exerce en un proceso de substitución lingüistica. A traviés d'o francés i han plegau parolaspalabras de totz os orichens: ([[neerlandismos en occitán|neerlandés]] (''rigola''), [[alemanismostudesquismos en occitán|alemán]], [[anglicismos en occitán|anglés]], ecetra).
 
== Dialectos ==