Diferencia entre revisiones de «Imán»

Contenido eliminado Contenido añadido
Legobot (descutir | contrebucions)
m Bot: Migrating 84 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q11421 (translate me)
Sin resumen de edición
Linia 2:
:''Iste articlo ye sobre un '''cuerpo que chenera un campo magnetico'''; ta la presona que diriche a oración en a relichión islamica, se veiga '''[[imam]]'''''.
[[Imachen:MagnetEZ.jpg|thumb|200px|Un imán.]]
Un '''imán''' ye un cuerpo u dispositivo que chenera un [[campo magnetico]], u dito d'una atra manieramanera, con un [[momento magnetico]] significativo, y por ixo tiende a aliniar-se con atros imans (por eixemplo con o [[campo magnetico terrestre]]).
 
A parolapalabra ''imán'' [[galicismos en aragonés|deriva d'o francés]] ''aimant'', evolución d'o latín ''ADAMAS'', ''ADAMANTIS'' ("[[idiomafierro]] muit duro"), [[helenismos en latín|adaptación d'o griego]] ἀδάμας ("invenvible"), sin relación con a palabra ''magnetico''. Esta zaguera palabra deriva d'o [[griego antigo|griego]] ''μαγνήτης λίθος'' (''magnítis líthos'') u piedra de [[Magnesia (Tesalia)|Magnesia]], una localidat conoixitaconoixida dende l'antigüidat por as suyas [[mena]]s de [[magnetita]]. En a traducción herediana de "''[[Vidas Semblants]]''" de [[Plutarco]] mencionan a la magnetita como ''piedra calamita'':
{{cita|qua(n)do era moça / & aq(ue)lla jnfanta ultra su beldat hauja muchas cosas en si porq(ue) era digna de sey(er) amada / las qual(e)s cosas tyraua(n) assi todo hombre asu amor como la '''piedra calamjta''' tira assi el fierro}}
 
Os imans pueden estar permanents u temporals, un iman permanent no necesita de denguna [[influencia]] externa ta chenerar o suyo campo magnetico mientres que os imans temporals, como los [[electroimán|electroimans]] nomás cheneran o suyo campo magnetico gracias a la [[corrient electrica]]. Os imans permanents se pueden formar de traza natural, como ye o caso d'a magnetita, pero tamién pueden estar fabricatos de manieramanera artificial.
 
Os imans atrayen u repelen diversos materials, aquellos que son fuertement atrayitos por un iman tienen una gran [[Permeabilidat|permeabilidat magnetica]], como en o caso d'o [[fierro]] y bellsbell tipostipo d'[[acero]], y reciben a denominación de [[Ferromagnetismo|materials ferromagneticos]]. Os materials con una baixa permeabilidat magnetica nomás són atrayitos debilment por os imans y se dicen [[Paramagnetismo|paramagneticos]], un eixemplo sería l'[[oxichén]] [[liquido]]. A la fin bi ha bellsbell materialsmaterial, como l'[[augua]], que tienen una permeabilidat magnetica tan baixa que o [[magnetismo]] nomás se manifiesta en presencia d'un campo magnetico externo ([[diamagnetismo]]). Tot tien una permeabilidat magnetica mesurable.
 
A [[unidat de mesura]] d'o [[Sistema Internacional d'Unidatz|SI]] ta o campo magnetico ye o [[Tesla (unidat)|tesla]], mientres que a unidat ta o [[fluxo magnetico]] ye o [[Weber (unidat)|weber]]; 1 tesla ye 1 weber por [[metro quadrato]].
 
[[Categoría:Magnetismo]]