Diferencia entre revisiones de «Aragón»

Contenido eliminado Contenido añadido
Varlaam (descutir | contrebucions)
Sin resumen de edición
Linia 40:
'''Aragón''' ye un [[país]] situato en lo norte d'a [[Peninsula Iberica]] y que comprende o trampo central d'a val de l'[[Ebro]]. O suyo territorio ye lo de l'antigo [[Reino d'Aragón]], que fue acotolato en [[1707]] con os ''[[Decretos de Nueva Planta]]''. Actualment fa parti d'o [[Espanya|Estato Espanyol]] como ''[[Comunidat Autonoma]]'', seguntes o suyo Estatuto d'Autonomía (Lei Organica d'o Estato Espanyol), que li atorga o caracter de "[[nacionalidat d'Espanya|nacionalidat]]".
 
Culturalment a [[Cuenca de l'Ebro]], mesmo antes d'existir Aragón, ye una zona de trobata y crucillata d'hombres y elementos culturals d'a [[Meseta Central|Meseta]], [[Levant]] y [[Sud de Francia]]. Oficialment, muga con as [[comunidat autonoma|comunidatz autonomas]] de [[Castiella-La Mancha]], [[Castiella y Leyón]], [[Catalunya]], [[A Riocha]], [[Navarra]] y [[Comunidat Valenciana]] y tamién con l'estato de [[Francia]].
 
O [[Reino d'Aragón]] con o [[Condato de Barcelona]] (Catalunya) formoron a [[Corona d'Aragón]] en o [[sieglo XII]], encara asinas continó estando independient conservando totas as suyas institucions, fueros y dreitos dica a [[Guerra de Succesión Espanyola]] en o [[sieglo XVIII]]. Dende [[1978]] ye una [[comunidat autonoma]] [[Espanya|espanyola]], composata por as provincias de [[provincia de Uesca|Uesca]], [[provincia de Teruel|Teruel]] y [[provincia de Zaragoza|Zaragoza]], y que s'articula en 33 [[Lista de comarcas d'Aragón|comarcas]]. A suya [[Capital (politica)|capital]] ye a ciudat de [[Zaragoza]].
Linia 57:
== Cheografía ==
{{Articlo principal|Cheografía d'Aragón}}
O relieu ye de gran simplicidat: os [[Pireneus]] y o [[sistema Iberico]] enmarcan a depresión de l'[[Ebro]]. Os [[estremos cheograficos d'Aragón]] son [[Zuriza]] ([[Ansó]], [[Chacetania]]) a o norte; [[CasasLa d'ArrioaCervera (Gúdar-Chabalambre)|La Cervera]] ([[Abechuela]], [[Gúdar-Chabalambre]]) a lo sud; [[Sopeira]] ([[Ribagorza]]) a l'este; y [[Granja de Sant Pedro]] ([[Mont-reyal de Fariza]], [[Comunidat de Calatayú]]) a l'ueste.
 
O río [[Ebro]] escana las auguas d'os ríos y ibons d'Aragón, que como o [[Río Millars|Millars]] y o [[río Turia|Turia]] desembocan en a [[Mar Mediterrania]].
 
O [[clima]] d'ista comunidat ye [[Clima mediterranio|mediterranio]]-[[Clima continental|continental]]. Ye un clima ixuto[[clima seco|seco]], con [[plevida]]s irregulars, cerenyos cambeos termicos y intensos aires.
 
A vechetación sigue as oscilacions d'o relieu y d'o clima. Bosques borials y dominio floral mediterranio.