Diferencia entre revisiones de «Pireneu»

Contenido eliminado Contenido añadido
Sin resumen de edición
Linia 30:
As caracteristicas cheolochicas mas destacadas son a disimetría d'as vesants en o sentiu transversal, ye dicir que a suya baixant ye muito mas accentuada en a vesant francesa que no en a espanyola, y a disimetría en o sentiu lonchitudinal: desciende suaument enta l'[[Atlantico]] y feriosament enta la [[Mediterrania]].
 
Os Pireneus se formoron en a [[Cenozoico|Era Terciaria]], quan se produció a [[orochenia alpina]].
 
Se i pueden distinguir quantas unidatz:
Linia 38:
* [[Prepireneu exterior]] u "Sierras exteriors".
 
O Pireneu axial ye formau de materials d'a [[Paleozoico|Era Paleozoica]] plegatos en a orochenia herzinica, que s'han erosionato dimpués d'a orochenia y que han feito de [[soclecalcil (cheolochía)|calcil]] pa la sedimentación en a [[eraMesozoico|Era secundariaSecundaria]].
 
O [[Prepireneu]] consiste en [[cabalgamiento]]s y [[napas tectonicas]] que viachoron enta o sud quan s'alcorzó a [[crosta inferior]].
 
A [[Prepireneu#Depresión meya intrapirenenca|depresión pirenenca intermeya]] no siempre ye bien definita, por a superposición de [[napas tectonicas]] y [[cabalgamientoscabalgamiento]]s, pero se veye bien en a [[Canal de Berdún]].
 
== Tucas ==
[[Imachen:Peña Forca.jpg|right|thumb|150px|Penya Forca]] As tucas mas destacadas d'ista cordelera son:
=== Pireneus occidentals ===
* [[Aiako Harria]] (837m).
* [[A Rhune]] (900m).
* [[Adi]] (1.503m).
* [[Ortzanzurieta]] (1.570m).
* [[Orhy]] (2.021m).
* [[Pic d'Anie]] (2.504m).
 
=== Pireneus centrals ===
* [[Midi d'Ossau]] (2885 m).
* [[Collarada]] (2.886 m).
* [[Pico Os Moros]] (3.146 m).
* [[Pico Vachimanya]] (3.005 m).
* [[Pic Long]] (3.192 m).
* [[Pico de Néouvielle|Néouvielle]] (3.091 m).
* [[Pico Comachibosa|Comachibosa u Pique Longue]] (3.298 m).
'''Ordesa y as Tres Serols'''
[[Imachen:Las Tres Marías.jpg|right|thumb|150px|As Tres Serols]]
[[Imachen:450px-CILINDRO.JPG|right|thumb|150px|Pico Celindro]]
* [[Punta Tres Serols]] (3.352 m).
* [[Pico Celindro Marmorés|Celindro Marmorés]] (3.328 m).
* [[Pico Anyisclo|Soum de Ramond u Pico Anyisclo]] (3.254 m).
* [[Pico Marmorés|Marmorés]] (3.248 m).
* [[Pico Taillón|Taillón]] (3.144 m).
* [[Punta Faixón]] (3.009 m).
* [[Punta Corral Ciego]] (3.006 m).
* [[Marmorés d'el Cul]] (3.077 m).
'''Pineta'''
[[Imachen:PICO DE PINETA.JPG|right|thumb|150px|Tuca de Pineta vista dende a [[Val de Pineta]]]]
* [[Pico de l'Almunia Gran|L'Almunia Gran]] (3.134 m).
'''Chistén'''
* [[Punta Vachimala|Vachimala u Punta Schrader]] (3.177 m).
* [[Punta Sabre]] (3.136).
'''Benás'''
* [[Tuca Llardana|Pocetz u Lardana]] (3.375 m).
* [[Pico Espades|Las Espadas]] (3.332 m).
* [[Pico Pabots|Pabotz]] (3.121 m).
* [[Pico Gran Eriste|Bagüenyola]] (3.053 m).
* [[Pico Aneto|Aneto]] (3.404 m).
* [[Tuca Maladeta|ALa Maladeta]] (3.312 m).
* [[Pico Maldau|Maldau]] (3.350 m).
* [[Pico Russell|Russell]] (3.205 m).
* [[Pico Margalida|Margalida]] (3.241 m ).
* [[Pico Tempestades|Tempestades]] (3.290).
* [[Pico Alba|Alba]] (3.118 m).
* [[Pico Mulleres|Mulleres]] (3.010 m).
* [[Pico La Forcanada|La Forcanada]].
* [[Pico Vallibierna|Vall Hibierna]] (3.067 m).
* [[Pico Perdiguero|Perdiguero]] (3.222 m).
* [[Pico Gourgs Blancs|Gourgs Blancs]] (3.129 m).
* [[Pico Cabrioules|Cabrioules u Cabrioles]] (3.116 m).
* [[Tuca de Malpás|Malpás]] (3.109 m ).
* [[Pico Salvaguardia|Salvaguardia]] (2.738).
 
'''Luchon'''
* [[Pico Spijeoles|Spijeoles]] (3.066 m).
* [[Pico Gran Quayrat|Gran Quayrat]] (3.060 m).
* [[Pico Lézat]] (3.107 m).
 
=== Pireneus orientals ===
* [[Mulleres]] (3.010 m).
* [[Besiberri]] (3.030 m).
* [[Punta Alta]] (3.014 m).
* [[Gran Tuc de Colomèrs|Colomers]] (2.930 m).
* [[Montvallier]] (2.859 m).
* [[Montsent]] (2.881 m).
* [[Montcalm]] (3.080 m).
* [[Pica d'Estats]] (3.140 m).
* [[Pedrosa]] (2.948 m).
* [[Pic de Serrère]] (2.911 m).
* [[Puig Pedrós]] (2.914 m).
* [[Pic de Carlit]] (2.921 m).
* [[Tossa d'Alp]] (2.537 m).
* [[Puigmal]] (2.909 m).
* [[Pic de Llonces]] (2.832 m).
* [[Canigó]] (2.785 m).
* [[Costabona]] (2.464 m).
* [[Roc de France]] (1.449 m).
* [[Noulos]] (1.257 m).
* [[Alberes]] (975 m).
 
:''Se veiga tamién a [[lista de tucas d'o Pireneu aragonés]]''