Diferencia entre revisiones de «Pavo cristatus»

Contenido eliminado Contenido añadido
Chusec (descutir | contrebucions)
Sin resumen de edición
Chusec (descutir | contrebucions)
Sin resumen de edición
Linia 36:
Lo '''pago azul''' u '''pago reyal''' (scientificament '''''Pavo cristatus''''', 'pago con cresta'), ye una [[especie]] d'[[au]] [[galliforme]] d'o chenero ''[[Pavo (chenero)|Pavo]]'' d'a familia [[Phasianidae]]. Destaca por a extraordinaria [[coda]] policromada d'os [[Masclo|masclos]]. Como otras gallinacias, puede fer vuelos curtos, especialment ta posar-se en as brancas d'os árbols an discansa y pasa la nueit.
== Etimolochía ==
Segunt [[Joan Coromines i Vigneaux|Corominas]], tanto l'[[Idioma aragonés|aragonés]] ''pago'' como lo [[Idioma castellán|castellán]] ''pavo'' vienen d'o [[latín]] ''pavus'', 'pago reyal'. EnDica ala Edat Meya, designaba exclusivament a lo pago azul.<ref name=":0">J. Corominas, J. A. Pascual, ''Diccionario crítico etimológico e hispánico'', vol. IV: 'Me-Re', Madit, Gredos, 1997; p. 441-442, s. v. 'pavo'.</ref>
 
En castellán, la forma ''Pavopavo'' ye una forma moderna en castellán, any no se documenta dica [[Antonio de Nebrija|Nebrija]], en 1495;.<ref>''Vocabulario latino-español'', [http://dirae.es/palabras/pavo] consulta 16/12/2015</ref> laLa forma antiga yera ''pavón'' (u ''pagón'' en [[Gonzalo de Berceo]]), que viene d'a variant latina ''pavo, -onis''. L'actual ''pavo'' ye o [[Meleagris gallopavo|''Meleagris gallopavo'']], una [[Aves|au]] [[America d'o Norte|norteamericana]] trayita muito dimpués d'a [[Colonización europea d'America|colonización]] de [[1492|1492.]] AlloraTa diferenciar-lo, lo pago azul pasó a clamar-se ''pavo real —''ye a saber, 'pago verdadero'''—'' segunt Corominas.<ref name=":0">J. Corominas, J. A. Pascual, ''Diccionario crítico etimológico e hispánico'', vol. IV: 'Me-Re', Madit, Gredos, 1997; p. 441-442, s. v. 'pavo'.</ref> Pero ''Realreal'' ye en castellano ye interpretau por otras autoras que analizan nombres compuestos en castellanod'animals como 'important u relevant sobre o conchunto d'a suya especie u d'animals similars'.<ref>Érika Fernández Gil, ''Trabajar los compuestos a través del léxico de la fauna en la clase de ELE. Propuesta didáctica'', Chirona, Universidat de Chirona, 2015; p. 30 [http://dugi-doc.udg.edu/bitstream/handle/10256/11648/FernandezGilErika_Treball.pdf?sequence=1] consulta 18/12/2015</ref><ref>Cristina Buenafuentes de la Mata, ''Procesos de gramaticalización y lexicalización en la formación de compuestos en español,'' Bellaterra, Universidat de Barcelona, 2007; p. 217. [http://ddd.uab.cat/pub/tesis/2007/tdx-0321107-172834/cbm1de1.pdf] consulta 19/12/2015</ref>
 
En Aragón, [[Rafel Vidaller Tricas|Vidaller Tricas]] replega ''pabo'' ''reyal.''<ref>Rafel VIDALLER TRICAS, ''Libro d’as matas y os animals'', Zaragoza, Consejo de Protección de la Naturaleza de Aragón, 2004; p. 347.</ref>
Linia 57:
[[Imachen:Pavo cristatus -Tierpark Hagenbeck, Hamburg, Germany -female-8a (1).jpg|180px|thumb|right|Fembra de pago]][[Imachen:Paon blanc Madère 2008.jpg|180px|thumb|Pago reyal blanco.]][[Imachen:Pavo cristatus MWNH 1075.JPG|180px|thumb|right|Uego de pago, [[Museum Wiesbaden]] ([[Wiesbaden]], Alemanya)]]
O pago reyal ye una especie con un fuerte [[dimorfismo sexual]].
Lo '''masclo''' pesa de 4 a 6 kg y tiene una longaria de 100 a 115 cm dende o [[Pico (zoolochía)|pico]] dica la coda en estar zarrada, y de 195 a 225 cm quan a coda secundaria ye plenament desembolicadadesenvolicada.
A '''fembra''' pesa de 2,75 a 4 kg y mesura unos 95 cm.
== Mutacions ==
Bi ha variacions a causa de distintas mutacions cheneticas. S'esdevienen en raras ocasions en a naturaleza, pero a criazón selectiva ha orichinau variacions de color (blanco, bronze...) y de patrón (arlequín, ala negra...). A más, s'ha cruzau lo pago con otras variedatz.
== Alimentación ==
L'alimentación ye [[Omnívoro|omnivora]], composada prencipalment por [[Simient|simients]], [[Fruito|fruitos]], [[Baya|bayas]], [[Hierba|hierbas]], [[Fuella|fuellas]], pero tamién [[Insecto|insectos]] y [[Larva|larvas]], asinas como [[Sargantana|sargantanas]], [[Rana|ranas]], [[Reptil|reptils]] y [[Mamifero|mamifers]] chiquetz.<ref name="Hennache & Ottaviani 2006">Hennache & Ottaviani 2006</ref>
 
== Comportamiento ==
Linia 71:
 
== Explotación ==
LosSon antigosorichinarias teneband'a muito[[peninsula aprecioIndostanica]],e aimportadas por diferents civilizacions antigas que apreciaban muito la [[carne]] y [[Uevo|uegos]] d'istas aus. IstaSe ausabe yeque orichinariala flota d'ao India. Quanrei [[AlejandroSalomón]] Magno|Aleixandro(~970-~931) Magnose'n trayó qualques eixemplars. [[Asurbanipal]], conquiriórei ld'Asiria (~669-~627) criaba pagos en cletas. [[antigaDarío IndiaI]] conoixióde istasPersia aus(~522-~486) yteneba levópagos bellsen eixemplarsos dicasuyos lachardins. ciudat deY [[BabiloniaAleixandre lo Gran]]. Dende(~356 aquí,a istas~323) auslevó sebells propagaroneixemplars dicata la ciudat de [[PersiaBabilonia]]. y osOs romans las levoron ta [[Italia]]. L'orador [[Quinto Hortensio Hórtalo]] fui qui primero introdució entre los romans o gusto por a carne d'istas aus que fizo servir en una gran lifara que dio quan fue creyau [[augur]]. [[Marco Anfidio Luco]] fue o primero que discurrió fer-las caminar a manadas ta engordar-las.
[[Imachen:Peacock at Caesarea (Israel).jpg|180px|thumb|Mosaico d'un pago (periodo bizantino), Caesarea, Israel]]
En tiempos d'a caballería, yera tamién muit apreciau lo pago reyal, ''noble au'' y a suya carne yera l'alimento d'os valients y d'os amants y adorno d'as lifaras. <ref>''Diccionario enciclopédico popular ilustrado Salvat'', 1906-1914</ref> [[Imachen:Murugan by Raja Ravi Varma.jpg|180px|thumb|Raja Ravi Varma (1848-1906), ''Murugan'' (o dios hindú Murugan con as suyas mullers sobre o pago Vahana).]]