Diferencia entre revisiones de «Naixedero»

Contenido eliminado Contenido añadido
Addbot (descutir | contrebucions)
m Bot: Migrating 17 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q7376362 (translate me)
Sin resumen de edición
Linia 1:
[[Imachen:SorgentePo.jpg|250px|thumb|Naixedero d'o [[río Po]].]]
O '''naixedero'''<ref name=REPERTORIOANSOTANO>{{es}} [[Manuel Alvar López]]: ''Repertorio ansotano: encuestas de 1950''. [[Archivo de filología aragonesa]], ISSN 0210-5624, Vol. 22-23, 1978, pachinas 21-50. Foneticament en ansotán ye /naxedero/.</ref> d'un [[río]] ye oun puesto a on s'orichina a suya corrient d'[[augua]]. Puet estar una [[fuent]], pero a vegatas puet estar un simple puesto a on rechuma l'[[augua]]. A vegatas se considera naixedero d'un río un puesto esleito por razons arbitrarias que leva augua que vien dende atros puestos més alteros. Os naixeders d'os ríos pueden estar xutos en tiempos de [[sequera]].
 
Con a parabra ''naixedero'' tamién se puet dicir un puesto on sale muita augua, no necesariament l'orichen d'un río u un [[regallo]], como o "[[Endize de Bocables de l'Aragonés]]" rechistra en [[ansotán]]. Antigament como sinonimo de naixedero en as dos acepcions debió existir tamién ''uello'', que se troba en a toponimia teruelana sobre tot en plural y en castellán, por eixemplo en ''Ojos del Cabriel'', acepción que se troba tamién en [[gascón]] (os ''[[Uells de Joeu]]'' d'a [[Val d'Arán]] etimolochicament son os uellos de [[Chupiter (dios román)|Chupiter]]).
 
== Tipos de naixeders ==
A més gran part d'os ríos naixen en puestos on l'[[augua sotorrana]] ye empentata a salir a la superficie d'o terreno por condicions topograficas u cheolochicas.<ref>{{es}} [[Francisco Anguita Virella]], [[Fernando Moreno Serrano]].: ''Procesos geológicos externos y geología ambiental''. [[Editorial Rueda]], 1993.</ref> Manimenos tamién bi ha ríos que naixen on se revién una [[chelera]].
 
Os naixeders como manantials on naixen os ríos pueden estar de tres tipos: en as zonas abruptas un [[salto d'augua]], en as [[plana]]s una [[paúl]], y en as [[fondata]]s un [[lacolago]].
 
Como eixemplo de río que naixe en un salto d'augua tenemos o [[río Mundo]] en a [[provincia d'Albacet]].
Linia 13:
Como eixemplo de río que naixe en una paúl tenemos o [[río Volga]], que naixe en as [[Paúls de Valdai]].
 
Como eixemplo de río que naixe en un lacolago tenemos o [[río Mississippi]], que naixe en o [[LacoLago Itasca]], con un manantial en o suyo fondón, pero tamién bi ha ríos que naixen en lacoslagos on s'acumula l'augua de bellsqualques ríos més chicotz que bi desauguan, como ye o caso d'o [[LacoLago Victoria]], on tradicionalment se considera que naixe o [[río Nilo]], pero que en realidat ye una zona d'acumulación en o [[curso alto]] on desembocan diferents ríos menors.
 
O [[río Roine]] ye un río que naixe en una [[espluca]] adintro d'una [[chelera]].
 
== Torismo ==
Os naixeders d'os ríos grans pueden estar puestos d'intrés [[Torismo|turistico]], como ye o caso d'o [[Naixedero d'o río Tacho]], pero tamién os naixeders de ríos chicos como o [[Naixedero d'o río Cuervo]]. En bellsbell casoscaso un puesto turistico se puet promocionar con o nombre de "naixedero" encara que o río naixca muito més ent'alto, como ye o caso d'o [[Naixedero d'o río Pitarc]].
 
== Se veiga tamién ==
Linia 27:
 
== Bibliografía ==
*{{es}} [[Francisco Anguita Virella]], [[Fernando Moreno Serrano]].: ''Procesos geológicos externos y geología ambiental''. [[Editorial Rueda]], 1993.
 
[[Categoría:Cheografía fisica]]
 
[[uk:Водозбір]]