Diferencia entre revisiones de «Fútbol»

Contenido eliminado Contenido añadido
Sin resumen de edición
Desfeita a edición 1569007 de Cembo123 (desc.)
Linia 1:
{{Articlo 1000|-10}}
== Historia ==
=== Antecedents ===
{{endesarrollo}}
[[Imachen:Football pictogram.svg|230px|thumb| Logo olimpico d'o fútbol.]]
Dende l'antiguedat os [[home]]s han chugato a chuegos con [[pilota]]s, os mas antigos d'os pareixitos a o fútbol que bi ha referencias son o ''ts'uh Kúh'' (en aragonés, chutar a pilota) descrito en un manual de exercicios militars d'a [[Dinastía Han]], y que consistía en chutar una pilota con os pies ta una red feita de diferents materials, con una variant d'o chuego en que bi heba de sortear bells chugadors.
[[Imachen:Football iu 1996.jpg|thumb|300px|right|Partido de fútbol.]]
 
O '''fútbol''', conoixito tamién como '''balonpie''', ye un [[esporte]] d'equipe practicato a l'aire libre entre dos equipes d'once chugadors cadagún con a finalidat de ficar a pilota con os pietz en a portería de l'equipe contrario.
 
O chuego muderno fue creyato en [[Anglaterra]] dimpués d'a formación d'a ''Football Association'', qualas reglas de chuego de [[1863]] son l'alazet d'o esporte en l'actualidat. L'organismo rector d'o fútbol ye a ''[[Fédération Internationale de Football Association]]'', más conoixita por o suyo [[acronimo]] FIFA. A competición internacional de fútbol más prestichiosa ye a [[Copa Mundial d'a FIFA]], reyalizata cada quatre anyos.
=== O fútbol moderno ===
 
Actualment o fútbol ye más que un esporte. Ye amás d'un negocio y un espectaclo, un fenomen social.
 
 
== Historia ==
O fútbol actual fue establito en [[Anglaterra]] con a creyación d'a ''[[The Football Association]]'' en l'anyo [[1863]] a on s'establieron as bases d'as reglas actuals preniendo como base as d'o Codigo Cambridge pero fendo o cambeyo en d'os reglas, a limitación d'uso d'as mans ta transladar a pilota y a prohibición d'o contacto fisico brusco ta quitar a pilota a os rivals.
 
Una vegata establitas as reglas principiaron as competicions, en l'anyo 1871 la FA (''Football Association'') crea un torneyo que disputaron 12 d'os 50 equipes que yeran parti d'ella y que finalment estaría anomenato [[FA Cup]] (Copa d'Anglaterra) y que o suyo ganador estió l'equipe [[Wanderers Football Club|Wanderers FC]]. Un anyo dimpués o [[30 de noviembre]] de [[1872]], [[Escocia]] y [[Anglaterra]] parteciparon en o primer partito oficial entre seleccions nacionals. O partito se chugó en o Hamilton Crescent, actual campo de [[críquet]], en [[Partick]], y terminó con marcador de empate a cero. Bells anyos dimpués entre [[chinero]] y [[marzo]] de [[1884]] se organizó a primera edición d'o [[British Home Championship]], que dica l'anyo [[1984]] en que se fizo a zaguera edición estió a competición internacional mas antigua. A primera competición con formato de liga se disputó bells anyos dimpués, en 1888 y 1889 con a creyación d'a [[Football League]] en a que parteciporon 12 equipes afiliatos a la FA, y o ganador estió [[Preston North End Football Club]]. Ista competición estió consiederata como a primera división d'Anglaterra y se chugó dica l'anyo 1991, l'anyo siguient estió sustituita por a [[Premier League]].
 
== Fútbol en Aragón ==
:Se veiga [[organización d'o fútbol en Aragón]] y a ''Categoría principal:'' [[:Categoría:Fútbol en Aragón|Fútbol en Aragón]].
 
O fútbol en Aragón ye organizato por a [[Federación Aragonesa de Fútbol]], anque os clubs de mayor ran s'integran en competicions organizatas por a [[Federación Espanyola de Fútbol]].
 
En a categoría masculina os clubs aragoneses s'integran en una escala de nueu categorías. As quatro primeras son organizatas por a Federación Espanyola de Fútbol. Dende a cinquena lo son por a Federación Aragonesa de Fútbol. As tres primeras categorías son profesionals. A quatrena categoría combina clubs semi-profesionals u amateurs y dende a cinquena totz os clubs son amateurs.
 
Tradicionalment l'equipe mas important, con millor palmarés y con mas seguidors ye o [[Reyal Zaragoza]], anque actualment atros equipes como a [[SD Uesca]] y o [[CD Ebro]] que bi han puyato de categoría, y están actualment en a mas alta categoría d'a suya historia, han puyato tamién o suyo numero d'aficionatos.
 
O clubs aragoneses femenins de fútbol s'integran en una escala de tres categorías, organizata de forma pareixita a la masculina, pero con menos categorías, debito a la menor existencia de clubs. Todas as categorías son amateurs, anque a primera tien bells clubs semi-profesionals.
 
L'equipe femenín mas important d'Aragón ye o [[Club Deportivo Transportes Alcaine|Transporte Alcaine]] que dende a temporata 2004/2005 chuga en a [[Liga de Fútbol Femenín d'Espanya|Primera División d'Espanya]]. Tamién bi ha de destacar-se a sección femenina d'o [[Club Deportivo Peñas Oscenses]] que chugó dos temporatas en a maxima categoría espanyola y actualment partecipa en a segunda división espanyola.
 
== Se veiga tamién ==
* [[Fútbol sala]].
 
== Vinclos externos ==
* {{en}} [http://www.uefa.com/ Federación Europea de fútbol (UEFA)]
* {{es}} [http://www.rfef.es/ Reyal Federación Espanyola de Fútbol (RFEF)]
* {{es}} [http://www.futbolaragon.com Federación Aragonesa de Fútbol]
 
{{Borrador}}
 
[[Categoría:Fútbol]]