Diferencia entre revisiones de «Propuesta ortografica de l'Academia de l'Aragonés»

Contenido eliminado Contenido añadido
Chusec (descutir | contrebucions)
Foi trestallo ta apostrofacions
Chusec (descutir | contrebucions)
Sin resumen de edición
Linia 464:
 
== Apostrofacions ==
Las falquetas (') sinyalan a desaparixión d'una vocal.
 
 
{| class="wikitable"
!forma plena
!forma apostrofada
(respectivament)
!emplego
!eixemplos
!excepción
|-
|''lo, el'' (determinants)
|''l'''
|debant de vocal, opcional y no gosa prener a forma apostrofada debant de ''i'', ni silabas atonas ''es-, en, em-''
|''l'onso, l'ordio, l'urmo, l'articlo; l'ibert, l'autor''
|
|-
|''el'' (determinant)
|''<nowiki/>'l''
|debant de consonant, opcional fer a contracción con as preposicions ''ta, enta, pa, a''
|''ta'l mon; a'l mon''
|
|-
|''els, es'' (determinants)
|''<nowiki/>'ls, 's''
|opcional fer a contracción con as preposicions ''ta, enta, pa, a''
|''ta'ls mons; a's mons''
|
|-
|''la'' (determinant)
|''l'''
|opcional y solament debant de ''a-''
|''l'aloda, l'augua''
|
|-
|''que''
|''qu'''
|debant de vocal, pero se consella no apostrofar-lo
|''O qu'has dito no me choca guaire.''
|no s'apostrofa nunca ''qué'' exclamativo u interrogativo: ''Qué has dito?, Qué angulema!''
|-
|''de''
|''d'''
|perén debant de vocal
|''d'astí, d'un, d'ixo''
|debant d'o determinant ''o, os, a, as,'' puede no apostrofar-se: ''de o, de os...''
|-
|''ta, enta''
|''t', ent'''
|opcional fer a contracción con ''os'' determinants ''o, os, a, as''
|''t'o, ent'a''
|
|-
|''me, te, se''
|''m', t', s'''
|perén debant de verbo prencipiato por vocal;
y se contraye con pronombre ''u'' ('hu') y adverbio ''i''
|''m'esbarizo,'' ''m'u fa, t'i mete, s'esbarizan''
|
|-
|''el'' (pronombre presonal atono)
|''l'''
|perén debant de vocal de verbo
|''te l'ha consellau''
|
|-
|''el'' (pronombre presonal atono)
|''<nowiki/>'l''
|perén dezaga de vocal de verbo;
si va debant de verbo prencipiato por consonant, se contraye con o pronombre presonal atono (''me, te, se)'' de debant
|''dona'l; te'l doi''
|
|-
|''els'' (pronombre presonal atono)
|''<nowiki/>'ls''
|perén dezaga de verbo rematato en vocal;
se contraye con o pronombre presonal atono (''me, te, se)'' de debant
|''dona'ls; te'ls doi''
|
|-
|''lo, la, li, le'' (pronombres presonals atonos)
|''l'''
|opcional debant de verbo prencipiato por vocal, consellato si coenciden dos vocals iguals
|''l'oloraba, l'alzaba, l'impediba''
|
|-
|''bi, be'' (adverbios)
|''b'''
|opcional debant de verbo prencipiato por vocal
|''b'ha''
|
|-
|''ne'', ''en'' (adverbios)
|''n'''
|opcional debant de verbo prencipiato por vocal
|''bi'' ''n'ha, nos n'imos''
|
|-
|''ne, en'' (adverbios)
|''<nowiki/>'n''
|si va debant de verbo prencipiato por consonant, se contraye con o pronombre presonal atono (''me, te, se, le, li'') de debant
|''me'n boi; te'n bas; se'n ba, se'n ban; le'n das''
|
|}
 
== Signos diacriticos ==