Diferencia entre revisiones de «Normas graficas de l'aragonés»
Contenido eliminado Contenido añadido
mSin resumen de edición |
mSin resumen de edición |
||
Linia 26:
|
|''palla, faba, taca, agora''
|en variedatz de benasqués y altorribagorzano, representa /e/ en as rematanzas de plural femenino:
|
|-
Linia 39:
|/i/
|[i]
|''ibón, ixo
|
|
Linia 67:
|/u/
|[w]
|''augua,
|
|ye muta en os digrafos: ''qu, gu,'' debant de ''e, i.''
Linia 92:
|
|''tener, catar, rete; mozet, airot, negrut''
|representa, como rematanza, realizacions en /
|
|-
Linia 112:
|/b/
|
|''beyeba, buro
|
|
Linia 147:
|/f/
|
|''
|
|
Linia 154:
|/θ/
|
|''zarrar, zereña,
|en benasqués, se realiza como /s/: ''alazet,'' /alasét/;
|
|-
Línea 161 ⟶ 162:
|/s/
|
|''
|
|
Línea 183 ⟶ 184:
|
|''baxo, buxo, ixo, uto, alox''
|representa /jʃ/ en redoladas orientals:
|
|-
Línea 190 ⟶ 191:
|
|''yera, mayo, royo, yayo''
|representada con ''i'' en l'adverbio ''ie'': ''meter-ie,'' /metéʝe/
|conchunción copulativa: ''y,'' /i/''.''
|-
Línea 204 ⟶ 205:
|
|''nino, nantar; trunfa, enfarinar; mancheta, inllada; capanna, lanna''
|s'emplega como rematanza d'a primera presona de plural en ribagorzano y chistabín en formas planas: ''feban, ferían, fesen;''
|en interior de parola, debant de ''b, p'', s'escribe ''m'': ''embolicar, emplir''
|-
Línea 218 ⟶ 219:
|
|''lebar, lolo, emplir, cobalto, clau, flama''
|la ''l'' cheminata
representa /ʎ/ en aragonés ribagorzano quan ye palatalización de l'aragonés común /l/: ''luna,''
|
|-
Línea 234 ⟶ 235:
|entre vocals, en final de silaba y quan forma silaba con a consonant precedent
|''xera, carero; árbol, mardano; broxa, crosta, drullón, fraxino, grillar, ampre, cuatrón, Alquezra''
|se mantiene la ''r'' d'os plurals en ''-er, -ero,'' mesmo si no
se mantiene la ''-r'' final d'os infinitivos y atras formas, mesmo si no se
|
|-
|rr
Línea 244 ⟶ 245:
|''fierro, arrozegar''
|
|en inicial de parola y dezaga de ''n, l, s'', s'escribe una sola ''r
|-
|h
|/∅/
|como diacritico, con cuatro formas d'o verbo ''aber'' (
|''he, has, ha, han''
|
Línea 255 ⟶ 256:
== Guions ==
S'emplegan ta tallar
Tamién sirven ta unir os pronombres y adverbios encliticos con o verbo:
Línea 266 ⟶ 267:
Las falquetas (') sinyalan a desaparixión d'una vocal.
{| class="wikitable"
!forma plena
!forma apostrofada
(respectivament)
!emplego
!eixemplos
Línea 285 ⟶ 288:
|
|-
|''els, es'' (
|''<nowiki/>'ls, 's''
|opcional fer a contracción con as preposicions ''ta, enta, pa, a''
|''ta'ls mons; a'
▲|''<nowiki/>'s''
|
|-
Línea 315 ⟶ 312:
|debant d'o determinant ''o, os, a, as,'' puede no apostrofar-se: ''de o, de os...''
|-
|''ta, enta''
|''t', ent'''
|opcional fer a contracción con ''os'' determinants ''o, os, a, as''
|''t'o,
|
|-
|''
|''
|perén debant de verbo prencipiato por vocal;
y se contraye con pronombre ''u'' ('hu') y adverbio ''i''
|''m'esbarizo,'' ''m'u fa, t'i mete, s'esbarizan''
|
|-
|