Diferencia entre revisiones de «Substrato lingüistico»

Contenido eliminado Contenido añadido
Linia 18:
* A parabra biarnesa ''moulade'' ("aniello d'o [[chubo]] on s'engancha o timón") chunto con a parabra catalana ''amblet'' ("aniellos d'o [[cletato]] feitos con brancas enreligatas"), y ''amblera'' se remontan a un celta *''AMBILATA'' u *''AMBLADE''.
* A parabra aragonesa ''[[ambosta]]'', a catalana ''mosta'', a biarnesa ''mouste'' y a piamontesa ''anbösta'' derivan d' *AMBIBOSTA.
* O catalán ''cigró'' (no a [[leguminosa]] homonima, ye o [[siero de leit]], repui de leit dimpués de feito o [[queso|formache]]) tien como equivalents o [[idioma rumanch|grisón]] ''tsigrún'' y l'[[Idioma alto alemán|Alto Alemán]] ''ziger'' con significato de ''[[matón]]''.
* En os Altos Pireneus ''pino'' ye un formache chicot de leit d'ovella u craba, y tien como equivalents o [[idioma lombard|lombard]] ''poína'', que ye un formache dulce. Derivan d'una hipotetica parabra celta *PINNA'', d'a radiz *''POP'', corradical d'o latín *''COQUERE''.
* L'aragonés ''sanxa'', o biarnés ''sanche'', ''sange'', o vasco ''santsa'', l'aranés ''santsa'', que ye un [[pozal]] pa [[Muyida|muyir]] se relacionan con o [[dialecto engadín|engadín]] ''sañ'' ("[[vaquero]]"), este con o celta *''san'' (muyir), a traviés d'un *''santika'' ("[[pozal]] pa muyir").
Linia 24:
* En os [[Altos Perinés]] se diz ''talabén'' a la falsa entre o muro y a base d'o teito, en [[biarnés]] ''talabén'' ye una versant con muita pendient d'un [[ribazo]], y tot ixo ye relacionato con o [[idioma bretón|bretón]] "[[frontera]]", venindo d'o galo ''*TALAPENNO'', "portalata", "frontera".
* O [[biarnés]] ''sout'' ("zolle") y formas pareixitas d'o Lenguadoc, Delfinato u Savoya provienen d'o celta ''Su-tege'' "[[zolle]]".
* O biarnés ''brusole'', ("rosata[[rosada]]", "plebia[[plevia]] fina") y o [[dialecto engadín|engadín]] ''brüza'' ("plevia fina") provienen d'un *''BRUS'' ("plevia suave").
* O biarnés ''porre'', ("protuberancia", "tumor", "bola de carne") o vasco, castellán y catalán ''porra'' y o engadín ''buorra'' ("branca gruesa", "[[torrueco]]", "pilota de nieu") provienen de ''*PURRA''/''*BORRA''.
* En os [[Altos Pireneus]] y Alta Garona "[[torrent]]" se diz ''nèste'', y en [[Vendée]] nète. Derivan d'o celta *NESTA, "[[rigachuelo]]".
* Parabras celtas d'os Alpes y Pireneus que se troban en tota Francia son derivatos de *KUMBA, *GRAVA, *RIKA, *BERTIO, *KLETA, *BANNO, *BIDLA, *PARIOLO, *LIGA, *SUDIA, *ULVA, *AGRANION, *ALIKA, *BRUKO, *VERNA, *GABELLA, *MULTON. De totas estas son representatas en catalán totas menos *RIKA y *ALIKA. En aragonés mancan os derivatos de *RIKA, *LIGA, *SUDIA, *ALIKA y *VERNA, y tamién os derivatos de *BERTIO, pero debioron existir en aragonés arcaico porque se troban [[luengas ibero-romances|ibero-romanz]] antigo. En [[Dialecto alto navarro|vasco de Navarra]] encara bi ha derivatos de *KUMBO, *GRAVA, *KLETA, *PARIOLO, *AGRANION y *GABELLA.