Diferencia entre revisiones de «Romance navarro»

Contenido eliminado Contenido añadido
Jpbot (descutir | contrebucions)
replaced: meyev → mediev (2)
Correchir bella falteta d'ortografía
Linia 11:
}}
 
Se dice '''romance navarro''' a las formas d'o romance [[navarro-aragonés]] que se charraban en o sud y este de [[Navarra]]. No existiba deseparación neta entre o navarro y l'[[Idioma aragonés|aragonés]]. As denominacions d'aragonés, navarro y riochano no responden a diferencias reals que existisen en una mesma epoca, (podeban estar más grans con una [[comarca]] dentro de una mesma rechión), responden a las diferents historias linguisticas d'o romance en ixos reinos u rechions como consecuencia de diferent historia politica. Existiban diferents trazas d'escribir, como consequenciaconseqüencia que a [[Ilesia Catolica]] perdió olo monopolio d'a escrituraescriptura y lo prenioron as dos monarquías, [[lista de reis de Navarra|navarra]] y [[lista de reis d'Aragón|aragonesa]].
 
== Denominación ==
Linia 38:
 
== Morfolochía ==
O demostrativo masculínmasclino singular ye ''esti'' u ''aquesti'' en cuenta d'estar ''est(e)'' u ''aquest(e)'', coincidindo n'esto con l'[[aragonés d'as comunidatz aragonesas]], (se i documenta en la versión romance d'o Fuero y encara en textos de lo S XV y no ye estranio porque os navarros intervinioron en a repoblación d'estaista zonaaria), y con o [[riochano precastellán|riochano]]. En os documentos d'o [[Monesterio d'Irache]] se documenta ''esti'' pero no ''aquesti''.
 
== Historia ==
Linia 47:
Igual que en as [[Cinco Villas]] y en cheneral en tota a [[provincia de Zaragoza]], bi n'ha muitos repuis lexicos. Ye de destacar:
 
* En a redolada d'[[Eslava]] a chent viella emplegaba de chóvenchoven a [[desinencia]] -i pa a primera persona d'o present d'os [[imperfectos]] egualigual quecomo en [[ansotano]].
* O navarrismo más estendillato, ye l'antroponimo ''Xabier'', adaptato a muitas luengas occidentals.
* En o [[dreito foral navarro]] encara existe o termino ''dominio concellar''.
* Ye posible que o chentilicio ''Salacenco'' d'os habitadors d'a [[Val de Sarasaz]] siga d'orichen navarro-aragonés, como a pervivencia d'a denominación de ''[[Selva d'Irati]]'', que en castellán sería ''bosque'' porque perdió o l'uso de ''selva'' pa estaista clase de formación vechetal dende antigo.
 
{{Variants medievals d'o romanz navarro-aragonés}}