Diferencia entre revisiones de «Idioma celtibero»

Contenido eliminado Contenido añadido
Sin resumen de edición
Linia 18:
 
== Distribución ==
Se charraba en zonas de bellas [[Provincias d'Espanya|provincias]] d'o centro y noreste d'[[Espanya]]: [[Provincia de Zaragoza|Zaragoza]], [[Provincia de Teruel|Teruel]], [[Provincia de Cuenca|Cuenca]], [[Provincia de Guadalachara|Guadalachara]], [[Provincia de Segovia|Segovia]], [[Provincia de Soria|Soria]], [[Provincia de Burgos|Burgos]] y a comunidat autonoma d'[[A Riocha]], que en gran mesura yeran zonas an l'arqueolochía documenta a [[cultura celtiberica]].
 
De seguro hi heba enclaus en atras zonas d'Espanya, porque [[Plinio o Viello|Plinio]] deciba d'os celticos de ''Beturia'' (costa entre a [[río Guadiana|Guadiana]] y o [[río Guadalquivir|Guadalquivir]]) descienden d'os [[celtibers]] y les se pareixen en ritos, luenga y nombres de ciudatz como ''Nertobriga''. Se sapesabe tamién que hi heba poblacions fortificatas por os celtibers chunto a os [[ibers]] ausetans.
 
A part de lo que deciba Plinio l'arqueolochía confirma más enclaus celtas d'afinidat celtibera en l'[[Algarve]] (estelas) y [[Alentejo]] (ceramica con orichen posible entre os [[arevacos]]).
Linia 29:
Entre as fuents destacan:
* Os [[bronzes de Contrebia Belaisca]], actual [[Botorrita]].
* Inscripcions rupestres en o santuario de [[Penyalba de Bellestar]], amáncerca d'o lugar de [[Bellestar]], en a [[Comunidat de Teruel]], escritas en alfabeto latín.
* Inscripcions en as [[teseras d'hospitalidat]], a más estensa a de [[Luzaga]], en [[provincia de Guadalachara|Guadalachara]].
 
Linia 43:
**Chenitivo –as d'os temas en a-
**Uso de conchuncions como ''kue'', ''nekue'', y a conchunción ''uta'', que tamién se conoixe en [[luengas indoiranias|indoiranio]].
* '''Caracters arcaicos celtas comuns con o [[luengas gaelicas|gaelico]]''': representaban feitos que enantesantes se trobaban en o [[protocelta]] que se charraba en [[Europa Central]], que evolucionoron ta atros caracters, pero que se conservoron en gaelico y celtibero por a posición marguinal suya.
** O celtibero s'esfenciabase difenciaba d'o [[idioma lepontico|lepontico]], [[idioma galo|galo]] y d'as lenguasluengas celtas de Britannia, (lenguas[[luengas galobritónicasgalo-britónicas]]), y coincidiba con o gaelico, en que conserbabaconservaba a -Kw- indoeuropea, y no la transformaba en P-. Asinas en gaelico ''capeza''"[[cabeza]]" se dice ''cenn'', (y se diciría de manera pareixita en celtibero), en [[idioma galo|galo]] y en [[idioma bretón|bretón]] se diz ''penn'', como en [[Uther Penn Dragon]]; en gaelico se diz ''Mac'', (fillo de), en galés se diz ''(m)ab''.
** Atra coincidencia con o gaelico yera que conservaba a g- labiovelar.
** O gaelico mos puede servir pa interpretar o etnonimo "[[arevacos]]" como [[vacceus]] de l'est, igual que l'antigo reino de [[Arguill]] en [[Escocia]] que significa ''Oir Ghaedil'', gaelicos de l'est.
* '''Caracters arcaicos celtas comuns con o lepontico''': O celtiberico y o lepontico se pareixeban en que o celtiberico teneba un [[chenitivo]] singular –o, pa os temas en o-, y o lepontico lo teneba en –u, en cuenta de -i como en as atras lenguas celtas.
* '''Caracters comuns con o galo y o lepontico''': O celtíberoceltibero se pareixeba a o galo y a o lepontico en que teneba [[dativo]]s plurals en –''bhos'', (-''bo'', -''bi'' en galo), y [[acusativo]]s –m, -n d'os temas en a-.
 
== Onomastica ==
Linia 65:
 
[[Categoría:Luengas celtas|Celtibero]]
 
[[de:Keltiberische Sprache]]
[[en:Celtiberian language]]
[[es:Idioma celtíbero]]
[[nl:Keltiberisch]]