Diferencia entre revisiones de «Estau Independient de Croacia»

Contenido eliminado Contenido añadido
Legobot (descutir | contrebucions)
m Bot: Migrating 33 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q153128 (translate me)
Sin resumen de edición
Linia 29:
|lema_nacional =
|himno_nacional =
|idioma = [[Idioma serbocrovatacrovate|Crovate]]
|idioma_no_oficial = [[idioma hongaro|Hongaro]]
|relichión = [[Catolicismo]]
|moneda =
|títol_líder = Rei
|líder1 = [[Tomislav II]]
|anyo_líder1 =
|líder2 =
|anyo_líder2 =
|títol_gubernant = Poglavnik
|gubernant1 = [[Ante Pavelić]]
|anyo_gubernant1 = 1941-1945
|datos_anyo1 = 1941
|datos_superficie1 = 115133
Línea 47 ⟶ 50:
|notas =
}}
O '''Estato Independient de Croacia''' (''Nezavisna Država Hrvatska'' en [[idioma crovate|crovate]]) estió un estato aligato de l'[[eixe (Segunda Guerra Mundial)|eixe]] creyato dimpués que en [[1941]] [[Italia]], [[Alemanya]] y [[Hongría]] invadisen [[Yugoslavia]] y permitisen que os [[ustaixa]]s (ultranacionalistas [[crovates]]) formasen un gubierno,. gubiernoA quepresonalidat escluyóprincipal ad'o larechimen minoríaustaixa estió o [[serbios|serbiaAnte Pavelić]]. Desapareixió(o por a derrota de l'exe en a '[[Segunda Guerra Mundialpoglavnik]]''). yO porgubierno austaixa formaciónexcluyó d'una prochectola deminoría [[Yugoslaviaserbios|serbia]] comúny pa eslavos meridionalsprebó de totasfer-la asdesapareixer. nacionalidatz.
 
Entre os principals cargos ustaixas bi heba una buena representación de [[crovates de Bosnia-Herzegovina]], encomenzando por o mesmo ''poglavik'', y esto lis permitiba tener buenas relacions con os [[bosniacos]] musulmans, beluns d'os quals encara se consideraban crovates y s'unioron a los ustaixas.
A principios de 1941 [[Hitler]] ordena a Yugoslavia que s'adhiba a lo [[Pacto Tripartito]], pensando en atacar Grecia. O rechent Pavlo acepta, pero os nacionalistas [[serbios]] se rebelan o [[27 de marzo]], dimpués Pero II ye proclamato rei, pero o [[6 d'abril]] de 1941 os exercitos hongaros, alemans y italians invaden Yugoslavia, que se rinde o día 17. Yugoslavia ye dividita en zonas, y se creya un estato satelite Crovate gubernato por os [[ustaixas]] examplato con [[Bosnia-Herzegovina]] y [[Sirmia]], pero que ha tenito que ceder territorios a Hongría y Italia, (zonas de [[Dalmacia]]). A presonalidat principal d'o rechimen ustaixa estió [[Ante Palevic]].
 
Desapareixió por a derrota de l'exe en a [[Segunda Guerra Mundial]] y por a formación d'un prochecto de [[Yugoslavia]] común pa eslavos meridionals de totas as nacionalidatz.
As tropas alemanas ocupan o nordeste y as tropas italianas o sudueste. Os ustaixas emprenderán o exterminio de [[serbios]], y tamién de [[chitans]], [[chodigos]] (en [[Ragusa (Croacia)|Ragusa]] y [[Sarajevo]] i heba [[sefardís]]), y opositors politicos. Muitos serbios fuoron ninviatos a lo [[Campo de Concentración de Jasenovac]]. Con menos meyos que os alemans pa fer [[mortalera (delito)|mortaleras]], as trazas d'os ustaixas impresionoron a los mesmos nazis alemans. Mientres os ustaixas exterminan a los serbios, os guerrillers monarquicos serbios (''[[chetniks]]'') exterminan a los musulmans [[bosnians musulmans|bosnians]] en as zonas que controlan. Yugoslavos de totas as nacionalidatz, [[crovates]] tamién s'aplegan en a formación d'un exercito partisán que defiende yugoslavia plural y que tienen un caudiello crovate, [[Josip Broz Tito]].
 
== Formación ==
En 1942 os ustaixas y os partisans luitan en Bosnia. Os partisans yeran bien establitos en Bosnia y son capaces de forachitar a los italians, pero son refusatos por una contraofensiva alemanya. Entre o [[20 de chinero]] de [[1943]] y abril de [[1943]] se produció a [[Operación Weiss]] contra os partisans de Tito con a participación d'os chetniks como aliatos d'o exercito italián (y indreitament d'o exercito alemán). Os partisans optoron por dirichir os suyos ataques enta o sud derrotando a los italians, y ir movendo-se enta l'este, derrotando a los chetniks en a [[Batalla d'o río Neretva]], o que lis permitió de refuchiar-se en [[Montenegro]].
A principios de 1941 [[Hitler]] ordenaordenó a Yugoslavia que s'adhibaadhibise a lo [[Pacto Tripartito]], pensando en atacar Grecia. O rechent Pavlo aceptaaceptó, pero os nacionalistas [[serbios]] se rebelanrebeloron o [[27 de marzo]], dimpués Pero II ye proclamato rei, pero o [[6 d'abril]] de 1941 os exercitos hongaros, alemans y italians invadeninvadioron Yugoslavia, que se rinderindió o día 17. Yugoslavia yefue dividita en zonas, y se creyacreyó un estato satelite Crovatecrovate gubernato por os [[ustaixas]] examplatoixamplato con [[Bosnia-Herzegovina]] y [[Sirmia]], pero que ha tenitohabiu quede ceder territorios a Hongría y Italia, (zonas de [[Dalmacia]]). A presonalidat principal d'o rechimen ustaixa estió [[Ante Palevic]].
 
Encara que en a denominación oficial d'o estau figurás a parola '' '' ("independient"), en realidat as tropas alemanas ocupaban o nordeste y as tropas italianas o sudueste. O feito que os ustaixas hesen habiu de permitir que Italia s'anexionás Dalmacia fació que muitos nacionalistas crovates no refirmasen a los ustaixas<ref name=SEGUNDAGUERRAYUG>{{en}} Jozo Tomasevich: ''War and Revolution in Yugoslavia, 1941-1945''. Stanford University Press, 2001.</ref>.
En [[1943]] muitos italians cambian de bando ([[capitulación italiana]]) y esto permite a los partisans de tornar a abanzar en liberar a costa dalmata en octubre-noviembre de [[1944]]. Os ustaixas seguiban resistindo encara dimpués d'a rendición d'Alemanya, fendo-lo o [[15 de mayo]] de 1945 en [[Eslovenia]]. [[Ante Palevic]] recibió asilo diplomatico en a Espanya [[dictadura franquista|franquista]].
 
== Persecución d'as minorías ==
Os ustaixas emprendioron o exterminio de [[serbios de Croacia]] y de [[serbios de Bosnia-Herzegovina|Bosnia]]. Muitos serbios fuoron ninviatos a lo [[Campo de Concentración de Jasenovac]]. Con menos meyos que os alemans pa fer [[mortalera (delito)|mortaleras]], as trazas d'os ustaixas impresionoron a los mesmos nazis alemans.
 
Tamién colabororon en a persecución nacional-socialista d'os [[chudeus]] (en [[Ragusa (Croacia)|Ragusa]] y [[Sarajevo]] i heba [[sefardís]]), que en part fuoron ninviaus a campos de concentración nazis fuera de Croacia. Os ustaixas tamién persiguioron a los chitans.
 
== Guerra civil ==
A [[Segunda Guerra Mundial]] se viviba en o Estau Independient de Croacia como una autentica guerra civil. Os ustaixas yeran en guerra contra os dos movimientos de resistencia a los nazis: a resistencia comunista representada por os [[partisans (Yugoslavia)|partisans]] y a resistencia monarquica serbia representada por os ''[[chetniks]]''.
 
Mientres os ustaixas prebaban d'exterminar a los serbios, os guerrillers monarquicos serbios (''[[chetniks]]'') exterminaban a los musulmans [[bosnians musulmans|bosniacos]] en as zonas que controlaban<ref name=FILLOSDEZEUZ>{{es}} [[Felipe Fernández-Armesto]]: ''Los hijos de Zeus. Pueblos, etnias y culturas de Europa''. 1996 Grijalbo. p 307</ref>. Os bosniacos luitaban contra os serbios pa vengar-sen<ref name=ATLASBALCANIQUE>{{fr}} Dennis P.Hupchick, Harold E.Cox: ''Les Balkans. Atlas historique''. Ed Economica, 2008, p 96.</ref>.
 
Yugoslavos de totas as nacionalidatz, [[crovates]] tamién s'aplegoron en a formación d'un exercito partisán que defendeba una Yugoslavia plural y que tienen un caudiello crovate, [[Josip Broz Tito]]. A principios de l'anyo [[1942]] os partisans fuoron forachitaus de Serbia y plegoron dica [[Bihać]], a on organizoron un exercito<ref name=ATLASPUEBLOSEU>{{es}} [[André Sellier]], [[Jean Sellier]]: ''Atlas de los pueblos de Europa Central''. Acento editorial, p 158.</ref>. Os combates entre ustaixas y partisans continoron en tot l'anyo [[1942]] en [[Bosnia]], a on yeran bien establitos. A [[Batalla de Kupres (1942)|Batalla de Kupres]] estió una victoria significativa pa os [[ustaixas]]. En noviembre de [[1942]] os partisans creyoron o ''Antifasisticko Vijece Narodnog Oslobodjenja'' ("Consello Antifascista de Liberación Nacional"), y controlaban una buena part de Bosnia, Croacia y a costa dalmata<ref name=CONFLICTOSYUGOSLAVOS>{{es}} [[Carlos Taibo]], [[José Carlos Lechado]] ''Los conflictos yugoslavos: una introducción''. Editorial Fundamentos 1993. p 18</ref>.
 
En 1942 os ustaixas y os partisans luitan en Bosnia. Os partisans yeran bien establitos en Bosnia y son capaces de forachitar a los italians, pero sonfuoron refusatosrefusaus por una contraofensiva alemanya. Entre o [[20 de chinero]] de [[1943]] y abril de [[1943]] se produció a [[Operación Weiss]] contra os partisans de Tito con a participación d'os ''chetniks'' como aliatos d'o exercito italián (y indreitament d'o exercito alemán). Os partisans optoron por dirichir os suyos ataques enta o sud derrotando a los italians en [[Prozor]], y ir movendo-se enta l'este, derrotando a los chetniks en a [[Batalla d'o río Neretva]] cerca de [[Jablanica]], o que lis permitió de refuchiar-se en [[Montenegro]].
 
En [[1943]] muitos italians cambiancambioron de bando ([[capitulación italiana]]) y esto permitepermitió a los partisans de tornar a abanzar en liberar a costa dalmata en octubre-noviembre de [[1944]]. Os ustaixas seguiban resistindo encara dimpués d'a rendición d'Alemanya, fendo-lo o [[15 de mayo]] de 1945 en [[Eslovenia]]. [[Ante PalevicPavelić]] recibió asilo diplomatico en a Espanya [[dictadura franquista|franquista]].
 
Os combates duroron dica o [[25 de mayo]] de [[1945]] con a derrota d'os zaguers crovates y bosniacos en a [[Batalla d'Odžak]] (en [[Posavina]]), a zaguera batalla d'a [[Segunda Guerra Mundial]] en [[Europa]].
 
== Referencias ==
{{listaref}}
 
== Bibliografía ==
*{{es}} [[Mark Mazower]]: ''The Balkans: From the End of Byzantium to the Present Day'' (Phoenix, 2002).
* [[André Sellier]], [[Jean Sellier]] ''Atlas de los pueblos de Europa Central''. Acento editorial.
*{{en}} [[Jozo Tomasevich]]: ''War and Revolution in Yugoslavia, 1941-1945''. Stanford University Press, 2001.
* {{fr}} [[Dennis P.Hupchick]], [[Harold E.Cox]]: ''Les Balkans. Atlas historique''. Ed Economica, 2008.
* {{es}} [[Carlos Taibo]], [[José Carlos Lechado]] ''Los conflictos yugoslavos: una introducción''. Editorial Fundamentos 1993
* {{es}} [[Francesc Bonamusa]]: ''Pueblos y naciones en los Balcanes. Siglos XIX y XX''. Akal 2010, p 78-82.
* {{es}} [[Felipe Fernández-Armesto]]: ''Los hijos de Zeus. Pueblos, etnias y culturas de Europa''. 1996 Grijalbo.
* {{es}} [[André Sellier]], [[Jean Sellier]]: ''Atlas de los pueblos de Europa Central''. Acento editorial.
 
[[Categoría:Estatos desapareixitos]]