Diferencia entre revisiones de «Bavaro hutterita»

Contenido eliminado Contenido añadido
Sin resumen de edición
Sin resumen de edición
Linia 26:
O hutterita ye charrau en os estaus de [[Washington (estato)|Washington]], [[Montana]], [[Dakota d'o Norte]], [[Dakota d'o Sud]], [[Minnesota]] y [[Oregón]]; y en as provincias canadienses d'[[Alberta]], [[Saskatchewan]] y [[Manitoba]]. Os suyos parlants perteneixen a os grupos hutteritas ''Schmiedleit'', ''Lehrerleit'' y ''Dariusleit'', encara que tamién bi ha parlants entre as cheneracions mas viellas d'os ''Prairieleit'' (descendients d'os hutteritas que no s'estableixioron en colonias). Os ninos hutteritas que han creixiu en as colonias aprenden antis a charrar o hutterita que no l'[[idioma anglés|anglés]], luenga estándar d'as arias d'arredol.
 
En l'anyo 2003, bi heba alto u baixo 34.000 fablants en o mundo, o 85% d'ells viviban en 333 comunidatz en Canadá y a resta, un 15% en 123 comunidatz en os Estaus Unius. Os adultos canadienses son formaus por un regular en l'[[Idioma alemán protomoderno|alemán biblico]] (predecesor creyau por [[Martín Lutero]] de l'actual [[alemán estándar]]) que fan servir en a suya forma escrita, en cuentas de l'aleman estándar que ye emplegau en os Estaus Unius ta as actividatz relichiosas. Os ninos aprenden anglés en a escuela; tenendo os hutteritas canadienses un conoiximiento funcional de l'anglés. O hutterita ye un dialecto que no se fosagosa escribir, encara que en agosto de 2006 a escritora hutterita Linda Maendel quitó un libro d'historias ta ninos dito ''Lindas Glücklicher Tag'' (''O día feliz de Linda'') en que totz os dialogos yeran escritos en iste dialecto. Maendel tamién ye treballando en a publicación de quantas historias biblicas escritas en hutterita.
 
==Historia y luengas relacionadas==
O hutterita ye descendient de l'[[Idioma austro-baverán|austro-baverán]] que se charraba en o ducau austriaco de [[Ducato de Carinthia|Carintia]] a metat d'o [[sieglo XVIII]]. Nomás un 50% ye intelichible ta os parlants d'[[alemán de Pennsilvania]],<ref>{{en}} [http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=geh The Ethnologue, 16th ed]</ref> ya que ista atra variedat se basa en os dialectos charraus arredol d'o [[Electorato d'o Palatinato|Electorau d'o Palatinato]]. O dialecto hutterita ye muito mas relacionau con l'austro-baverán ([[Bavera]] y [[Austria]]), o [[dialecto cimbrio|cimbrio]] y o [[dialecto mòcheno|mòcheno]] (istos d'os zagueros dialectos charraus en [[Italia]]).
 
Encara que en o pasau os hutteritas charroron o [[dialecto tirolés]], actualment ya no lo fan. O cambeo entre os hutteritas d'o dialecto tirolés a o carintio alcurrió mientres os anyos en que as comunidatz hutteritas yeran encorridas en Europa y a supervivencia d'istas comunidatz pendió d'a conversión de muitos refuchiaus [[protestantismo|protestants]] austriacos en hutteritas [[anabaptismo|anabaptistas]].