Diferencia entre revisiones de «Coma»

Contenido eliminado Contenido añadido
Sin resumen de edición
Linia 16:
 
== Etimolochía y toponimia ==
A parola "coma" se troba en a [[parlas altoaragonesas|parla]] viva d'a mitat oriental de l'[[Alto Aragón]] (u por o menos en a [[toponimia aragonesa|toponimia]]), y se documenta ya en [[1015]] como elemento romanz en o [[latín meyeval#O latín meyeval en Aragón y Navarra|latín medieval]] escrito en [[Aragón]]:
{{cita|et alia terra in ipsa '''coma''' in sub casa<ref>{{es}} [[María Rosa Fort Cañellas]]: ''Léxico romance en documentos medievales aragoneses: siglos XI y XII''. Gobierno de Aragón, Departamento de Educación y Cultura, 1994, p 26</ref>}}
 
"Coma" ye a evolución de ''CUMBA'' parola [[idioma galo|gala]] presa por o latín seguindo a [[lei fonetica]] -MB- > -m-<ref>[[Anchel Conte]] et al. ''El aragonés: Identidat y problemática de una lengua''. Librería General ([[1982]]).</ref> d'a [[fonetica aragonesa]] como en ''UMBILICU'' > ''[[melico]]''; por o suyo orichen celta galo se da en [[luengas galo-romances]] mugants con l'aragonés como l'[[idioma catalán|catalán]] y [[idioma occitán|occitán]]; en occitán tamién se diz ''comba'', forma que tamién trobamos en [[idioma arpitán|arpitán]] (visible en ''[[Comba de Savoué]]'', a "[[Coma de Saboya]]"), y pareixiu a lo francés ''combe''. A part de documentar-se en l'[[Alta Ribagorza]] y a [[Val de Tena]] con o significau de plana u depresión entre montanyas, en o [[Viello Sobrarbe]] ye replegau con o significau de "plana en una costera"<ref name=VIELLOSOBRARBE>[[Chabier Tomás Arias]] ''El aragonés del Biello Sobrarbe''. Instituto de Estudios Altoaragoneses. ([[1999]]) 163</ref> u "replan".
 
Línea 26 ⟶ 29:
=== Toponimos con coma y derivaus ===
[[Imachen:Conca de Dalt. Hortoneda de la Conca. La Coma d'Orient 1.jpg|250px|thumb|right|A [[Coma d'Orient]], en o [[Pallars Chusán]].]]
Un toponimo destacable derivau de "coma" ye "[[Comachibosa]]. Bi ha toponimos con "coma" enpor tota a mitat oriental de l'[[Alto Aragón]] tan a l'ueste como [[Orós Alto]], (a on veyemos ''A Coma''), u o [[Sobremont]]. AmánCerca d'a desembocadura[[boquera]] d'o [[río Xate]] en o [[río Ara]] y amán de [[Saruisé]] bi ha un puesto dito ''As Comas''. En a [[val de l'Ebro]] "coma" se troba como microtoponimo tan a o sud como [[Azuara]].
 
=== Toponimos con nava y derivaus ===
Se troba muito a sobén en a toponimia d'o [[Sistema Iberico]] y d'a [[Meseta Central]], en arias actualment castellanoparlants pero que en o pasau tamién se i charraban atras luengas como l'[[idioma aragonés|aragonés]], o [[idioma mozarabe|mozarabe]] u l'[[asturleyonésastur-leyonés]]. [[Nava (Asturias)|Nava]] ye una localidat d'[[Asturias]]. En [[idioma vasco|vasco]] a parola "nava" orichinó o toponimo ''[[Navarra]]'', revasconizau dende o castellán como ''Nafarroa'' u ''Naparroa''.
 
En l'antigo dominio de l'aragonés os toponimos en "nava" corresponden sobre tot a l'[[aragonés d'as comunidatz aragonesas]], estando poco comuns en o [[Pireneu]] u [[Prepireneu]]. Un puesto d'o Sistema Iberico con muitos toponimos con "nava" documentaus dende a [[Edat Meya]] y que corresponden a [[polje]]s ye o [[Naixedero d'o Tacho]]. En l'aria Prepirenenca tenemos macrotoponimos como "[[Naval]]", "[[Navardún]]" y "[[Navarra]]" que son interpretables a partir de "nava".