Diferencia entre revisiones de «Francisco de Goya y Lucientes»

Contenido eliminado Contenido añadido
Addbot (descutir | contrebucions)
m Bot: Migrating 114 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q5432 (translate me)
Sin resumen de edición
Linia 6:
| piet de foto = Francho de Goya, Autorretrato
| calendata naximiento = [[30 de marzo]] de [[1746]]
| puesto naximiento = [[Imachen:Flag of Aragon.svg|25px]] [[FuendetotzFuent de Todos]]
| calendata muerte = [[16 d'abril]] de [[1828]]
| puesto muerte = [[Imachen:Flag of France.svg|25px]] [[Bordeus]]
Linia 12:
}}
 
'''Francisco José de Goya y Lucientes''' ([[30 de marzo]] de [[1746]] – [[16 d'abril]] de [[1828]]) estió un [[pintor]] y [[gravador]] [[Aragón|aragonés]]. Naixito en [[FuendetotzFuent de Todos]] y creixito en [[Zaragoza]], pasaría gran parte d'a vida suya en [[Madrit]].
 
Influenciato per [[Diego Velázquez|Velázquez]], a repercusión de Goya en pintors como [[Edouard Manet|Manet]] u [[Pablo Picasso|Picasso]] y, de feito, en o mundo de l'arte contemporanio en cheneral, ye verdaderament significativa. A suya pintura yera fondament subversiva y subchetiva en un tiempo en que ixas actitutz no yeran pas comuns. O enfasis en o primer plan y en un fundo difuminato antecipa, per eixemplo, a pintura de [[Edouard Manet|Manet]]. As deformacions d'os rostros podrían considerar-sen d'un expresionismo abanzato, anterior a las caras de [[Edvard Munch|Munch]]. Muitas d'as pinturas de Goya se contan entre as grans obras d'a [[historia de l'arte]], o que fa d'ell ciertament o pintor aragonés mas conoixito internacionalment. Devez, a particularidat d'o suyo chenio y a suya vida ye estata motivo d'inspiración ta mas d'una cinta.
 
== Biografía ==
Francisco de Goya, conoixito familiarment como '''Francho''' (fendo servir un [[hipocoristicos en l'aragonés|hipocoristico]] en [[Idioma aragonés|aragonés]]), naixió en [[FuendetozFuent de Todos]] o [[30 de marzo]] de [[1746]]. Su pai yera pintor y dorador de [[retablo]]s y su mai descendeba d'una familia d'a [[nobleza chica]] d'[[Aragón]].
 
Poco se conoix d'a suya nineza. Acudió a las [[Escuelas Pías]] de Zaragoza y emprencipió a suya formación artistica a la edat de 14 anyos, tenendo como mayestro a [[José Luzán]], artista local poco conoixito, amigo de su pai, en l'obrador d'o qual Goya pasaría quasi quatre anyos.
Linia 35:
Dimpués se'n torna ta Aragón, afincando-se en Zaragoza, an que realizó los frescos d'a [[vuelta (arquitectura)|vuelta]] d'o coreto de la basilica d'a Virchen d'o Pilar y as pinturas murals de l'oratorio d'o palacio de Sobradiel (1772).
 
De 1774 son as pinturas a l'olio sobre muro d'a ilesia d'a [[cartoxacartoixa d'Aula Dei]], amán de Zaragoza, que ya antecipan o estilo que desarrollará en os frescos de l'armita de Sant Antonio de la Florida en Madrit, en 1798. En ista zaguer calendata encomenzó a fer gravatos, rancando d'a obra de Velázquez que, chunto con a de [[Rembrandt]], sería mientres que vivió la suya principal fuent d'inspiración.
 
Ta chinero de 1775, Goya s'instaló de traza finitiba en Madrit en casa d'o cunyato suyo, Francisco Bayeu, y emprencipió a treballar ta la Real Fábrica de Tapices de Santa Bárbara. Os cartons que realizó dende alavez dica 1792 estioron bien apreciatos per a visión quasi coronista, fresca y amable que ofriban d'a vida cutiana espanyola. Con éls rebolucionaría la industria d'o tapiz d'ixos tiempos. O Museu d'o Prado guarda buena parte d'ixos tapices, como ''O quitasol'' (1777), ''A gallina ciega'' (1787) y ''A voda'' (1791-1792).
Linia 91:
[[Categoría:Pintors aragoneses]]
[[Categoría:Arte d'o Romanticismo]]
[[Categoría:Naixitos de Fuent de TotzTodos]]
 
{{Destacato|es}}