Diferencia entre revisiones de «Sufixo -iello»

Contenido eliminado Contenido añadido
Sin resumen de edición
Sin resumen de edición
Linia 8:
 
Tanto en l'[[Alto Aragón]] como en a [[Val de l'Ebro]], en [[aragonés meyeval]] i heba una variant sin -o final, en ''-iel'', (''Castiel'') coincident con determinatas formas mozárabes.
 
== Infixos derivaus de -iello ==
O sufixo ''-iello'' puet ir seguiu d'atros sufixos esdevenindo un [[infixos en l'aragonés|infixo]]. Un d'os sufixos que siguen a ''-iello'' mes a sobén ye o [[sufixo -on]], dando a seqüencia ''-illón'' u ''-ellón''. En [[aragonés chistabín|chistabín]] tenemos "bedellón" como derivau de "[[bediello]]".<ref name="FernandosChistabin">{{es}} [[Fernando Blas Gabarda|BLAS GABARDA, Fernando]] y [[Fernando Romanos Hernando|ROMANOS HERNANDO, Fernando]], ''Diccionario Aragonés: Chistabín-Castellano''; Gara d'Edizions. Zaragoza, [[2008]]. <small>ISBN978-84-8094-061-0</small></ref> En atras variants d'aragonés documentamos ''gotillón'' y ''pobrillón''. En [[toponimia aragonesa]] un toponimo con estas seqüencias d'infixo y sufixo ye [[Castillón (desambigación)|Castillón]], u menos asobén [[Castellón (desambigación)|Castellón]].
 
Si o sufixo que sigue a ''-iello'' ye o [[sufixo -ello]] alavez puet esdevenir ''-il-'' u ''-el-'' como en [[Castelillo]], feito que o mesmo sufixo ''-iello'' puet fer en a radices que tienen a palatal lateral "ll": "[[Viliella (desambigación)|Viliella]]", que provién d'o latín ''VILLA'' y "[[Cuello (topografía)|coladiello]]", que provién d'o latín ''COLLIS'' u ''COLLUM''.
 
== O sufixo -iello en toponimia ==
Línea 14 ⟶ 19:
En a toponimia de l'[[Aragonés central]] trobamos asobén fosilizatas as variants con -ia-, -ch- u -t-, (''-iallo'', ''-iacho'', ''-iecho'', ''-iato'', ''-ieto''). As variants con diftongo -ia- se conservan millor en parabras femeninas, (''[[Lacuniacha]]''), por influencia d'a ''a'' de chenero femenín.
 
En a toponimia alto y meyo ribagorzana, podemos veyer toponimos con a variant ''-ieso'', (''Castieso''), mesmo en zonas a on ueihuei se charra catalán (''Tosquiasa'' en [[Bonansa]]).
 
A variant en -iel ha deixato muito sinyal en a toponimia d'as tres provincias aragonesas: ''Castiel'', ''[[Castiel Fabib]]'', ''[[Cardiel]]'', ''[[Exatiel]]'', que no siempre se puet saber si son toponimos en aragonés u [[idioma mozarabe|mozarabe]].
Línea 25 ⟶ 30:
O sufixo ''-iello'' ye sustituito por o cognato castellán ''-illo'' en gran part de l'[[Alto Aragón]]. Por atra part historicament en aragonés s'han produeito confusions entre o sufixo ''[[sufixo -ello|-ello]]'' y o sufixo ''-iello''. Esto ha motivato que l'[[Academia de l'Aragonés]] establixca dos normas:
{{cita|Bellas voces que rematan con o sufixo '''-iello''', '''-iella''' (u tamién por desinencia etimolochica), han sufierto a castellanización enta la forma "-illo", "-illa"; se constata que se tracta de parolas diferents en cada parla local y que no existe denguna tendencia lexica concreta, sino un avance mes d'a glotofachia. Se recomienda la grafía historica y propia d'istas formas: ''[[castiello]]'', ''[[cadiello]]'', ''[[auguatiello]]'', ''[[canciello]]'', ''[[corrotiella]]'', ''[[capiella]]'', ''[[corbella|corbiella]]'', ''[[espatiella]]'', ''[[morciella]]'', ''[[vetiella]]'', etc. En ocasions se troba formas populars, y mesmo historicas, que presientan una ultracorrección u asimilación de desinencia (como ''coniello'' u ''marabiella'') que no lis corresponde, por o que s'han de potenciar as formas etimolochicas documentadas: ''[[conello]]''/''[[conil]]'', ''[[marabilla]]'', etc...}}
 
== Referencias ==
{{listaref}}
 
== Bibliografía ==
*[[Academia de l'Aragonés]] ''Propuesta ortografica de l'Academia de l'Aragonés''. EDACAR, 7. Zaragoza, 2010.
 
[[Categoría:Diminutivos en l'aragonés]]