Diferencia entre revisiones de «Catalunya d'o Norte»

Contenido eliminado Contenido añadido
Jpbot (descutir | contrebucions)
m ortografía, replaced: decum → docum (3)
Sin resumen de edición
Linia 40:
}}
 
'''Catalunya d'o Norte''' (en [[idioma catalán|catalán]] ''Catalunya del Nord'') ye a parti de [[Francia]] historicament y cultural catalana y deseparata d'a resta de [[Catalunya]] o [[7 de noviembre]] de [[1659]] por o [[tractato d'os Pireneus]]. Forman ista rechión as comarcas historicas d'o [[Rosellón]], o [[Conflent]], o [[Vallespir]], o [[Capcir]] y o norte d'a [[Cerdanya]] (conoixita como l'[[Alta Cerdanya]]). A [[Fenolleda]], encara que ye mayoritariament de [[idioma occitán|luenga occitana]], s'incluye a sobénasobén en a definición de Catalunya d'o Norte por as suyas relacions cheograficas y administrativas con o Rosellón.
 
Actualment istas comarcas fan parti d'o [[departamento francés]] d'os [[Pireneus Orientals]] (''Pyrénées-Orientales'' en [[idioma francés|francés]]), que s'engloba aintro d'a rechión d'o [[Lenguadoc-Rosellón]] (''Languedoc-Roussillon'') y que se conoixe informalment en francés como ''Pays Catalan'', en catalán, ''País Català''.<ref>{{fr}} [http://www.cg66.fr/bienvenue/pays_catalan/index.html Pays Catalan].</ref>
Linia 52:
Catalunya d'o Nord ocupa prencipalment a parti oriental d'a versant norte d'os [[Pireneus]] y s'estendilla por a plana d'o [[Rosellón]] dica plegar ta o norte, a on as [[Corberes]] la deseparan de l'[[Aude]] y, ta o sud, o [[macizo de l'Albera]] la desepara de l'[[Alto Empordán]]. Muga a l'ueste con [[Andorra]] y a l'este con a [[mar Mediterrania]]. Os rios [[río Tet|Tet]], [[río Tec|Tec]] y [[río Aglí|Aglí]] trescruzan a Catalunya d'o Norte d'ueste enta l'este paralelament l'un a l'atro. Os macizos d'o [[Carlit]] (2.921 [[Metro|m]]) y d'o [[Canigó]], a o sud, (2.785 m) i destacan por a suya gran altaria.
 
O clima, de tipo mediterranio, permite tener hibiernos relativament suaus, en os que ox nevazos son prou raros en a plana. Os veranos son a sobénasobén muit calidos. Os vientos i tienen un gran papel, mas que mas a [[tresmontana]], viento d'o norueste, dito ''[[Gregal|mistral]]'' en [[Occitania]], que regularment gosa tener velocidatz superiors a os 100&nbsp;km/h. O viento de levant, dito ''[[Bernera|marinada]]'', por a suya parti, ye o que portia a plevia.
 
== Luenga ==
Linia 60:
O reyal decreto francés de [[Loís XIV de Francia|Loís XIV]] d'o [[2 d'abril]] de [[1700]], con calendata d'aplicación de l'[[1 de mayo]] d'o mesmo anyo, prohibió l'uso d'a [[idioma catalán|luenga catalana]] en documentos oficials, notarials y d'atra mena, baixo pena d'invalidar-ne o contenito. Dende alavez, o [[idioma francés|francés]] contina estando a unica luenga oficial, y a unica que se fa servir en l'amostranza publica.
 
Recientment, o Estato francés ha modificato a suya constitución y ha adhibito a o suyo articlo 2 a frase siguient: ''La langue de la République est le français.'' ("A luenga d'a republica ye o francés."). Iste articlo, encara que oficialment ha de protecher o francés contra a expansión de l'anglés, de feito se fa servir a sobénasobén ta negar subvencions a movimientos culturals u civicos u ta refusar a presencia d'atras luengas, como en iste caso o catalán, en l'administración.
 
=== Oficialidat d'o català ===