Diferencia entre revisiones de «Chenocidio armenio»

Contenido eliminado Contenido añadido
ZéroBot (descutir | contrebucions)
m r2.7.1) (Robot Adhibito: lad:Djenosidio armenio
Sin resumen de edición
Linia 1:
[[Imachen:Armenian Genocide Map-en.svg|thumb|right|400px|Mapa d'o chenocidio armenio de [[1915]].]]
Se conoix como '''chenocidio armenio''' ye o conchunto de [[mortalera (delito)|mortaleras]] d'[[armenios]] que han feito os suyos vicins [[kurdos]], [[turcos anatolians|turcos]] y [[azerís]]. Encara que o numero de victimas supera amplament o millón, bells gobiernosgubiernos como o [[Turquía|turco]] u lo [[Israyel|israelí]] no lo reconoixen.
 
As fuents armenias parlan de tres fases en o chenocidio:
* A primera fase estió quan o zaguer [[soldán]] otomán [[Abdul Hamid]], que ninvió a los [[hamidiye]] kurdos y se calcula que morioron 300.000 armenios.
* A segunda fase estió quan a [[I Guerra Mundial]] baixo o mandato d'o gobiernogubierno d'os [[Chóvens Turcos]], encara que s'estima que a mayor parte d'as mortaleras estioron obra d'os guerrillers [[kurdos]]. Se calcula que as victimas estioron entre 600.000 y 800.000. Tipicament mataban a los hombres en as casas y deportaban a las mullers y ninas, a las que feban andar dica ta desiertos d'o sur, y si no moriban de camín u yeran raptatas de camín, remataban morindo de [[fambre]] y [[sete]]. Tamién i heba [[campos de concentración]] on moriban os armenios por maltratos u de fambre, como un que liberoron os franceses en o suyo abance por [[Siria]].
* A tercera fase ye menos documentata, os armenios encara denunciaban o chenocidio en as primeras decadas de mandato de [[Mustafa Kemal]], quan [[Anatolia Occiental]] quedó sin población armenia, por refuchiar-se en l'[[Armenia Oriental]].
 
Linia 13:
A negación u aceptación d'o chenocidio s'argumenta d'alcuerdo con qui tien a responsabilidat d'os escayeiximientos.
 
Os turcos consideran que en una situación de guerra, o gobiernogubierno d'os [[chóvens turcos]] heba de desplazar a poblacions que a priori yeran favorables a Rusia y que en ixa mesma situación de guerra ixa operación esdevinió una trachedia humanitaria. Niegan que estase un chenocidio ordenato dende o estato, (feito discutible). Tamién argumentan que en Anatolia Oriental morioron més musulmans turcos y kurdos que armenios, (feito discutible porque os armenios no yera prou numerosos, ni teneban prou poder, ni yeran prou organizatos como para matar tantos musulmans como armenios, a més que en a rechión de [[Kars]] i heba encara muita población musulmana dimpués d'a guerra, (os musulmans yeran una tercera part d'a población en l'Armenia independient d'entreguerras).
 
O gobiernogubierno israelí no reconoixe o chenocidio armenio con o falso argumento que no fue ordenato dende as autoridatz estatals y que no yera organizato. Dezaga d'esto ye o deseyo d'Israyel de mantener buenas relacions con Turquía, y tener a exclusiva d'un gran chenocidio pa mantener as suyas reivindicacions territorials en Orient Meyo. Bells nacionalistas armenios dicen que os chodigos [[domnat]]z ocuporon o puesto d'a burguesía armenia en Turquía.
 
== Conseqüencias d'o chenocidio ==
Linia 22:
A diferencia ye que a diaspora chodiga ye muito més poderosa que a diaspora armenia, (y disposa d'o control de [[medios de comunicación]] y de formas d'arte como a industria cinematografica de Holliwood). D'esta traza o chenocidio armenio ye un chenodizio olvidato mientres que o chenocidio chodigo ye encara ye recordato (y o recuerdo s'esviella con peliculas que vei o gran publico como "A lista de Shlindler" o "O pianista", ecetra..., a diferencia d'as pocas peliculas que fan mención a lo chenocidio armenio como ''America, America'' d'[[Elia Kazan]])
 
En [[1987]] o [[Parlamento Europeu]] declaró que a negación d'o gobiernogubierno turco yera un obstaclo pa l'adhesión de Turquía a la CEE. En Turquía ye prohibito parlar d'o chenocidio en publico. O escritor [[Hrant Dink]] d'a redueita comunidat armenia d'[[Estambul]] denunció o chenocidio, fue chuzgato en diferents ocasions por ixo, y fue asesinato por un terrorista turco, que fue visto por muitos turcos como un heroe.
 
== Bibliografía ==