Diferencia entre revisiones de «Aluminio»

Contenido eliminado Contenido añadido
EmausBot (descutir | contrebucions)
m r2.7.2+) (Robot Adhibito: rue:Алуміній
Sin resumen de edición
Linia 92:
|isotopes comment=
}}
L''''aluminio''' ye un [[elemento quimico]] de simbolo '''Al''' y [[numero atomico]] 13. Ye o elemento metalico másmas abundante en [[crosta terrestre]], con un (8,13 % d'abundancia).
 
Debito a que ye lichero, a la suya [[conductividat electrica]], resistencia a la [[corrosión]] y baixo [[punto de fusión]] fan que sía un material ideyal ta muitas aplicacions, especialment l'[[aeronautica]]; manimenos, a gran cantidat d'[[enerchía]] que s'aprecisa ta la obtención d'o [[metal]] a partir d'os [[oxido]]s, dificulta a suya mayor utilización; encara que se puet compensar en parti por o baixo coste en reciclar-lo, a suya larga vita útil y a estabilidat d'o suyo pre.
 
O primer lingote fabricato en Espanya estió en l'anyo 1927 en a interpresa ''Aluminio Español S.A.'', en a localidat aragonesa de [[Samianigo]].<ref>{{es}} [http://www.empresas.ws/origen-de-la-industria-del-aluminio.html Historia d'a industria de l'aluminio.].</ref>
 
== Caracteristicas chenerals ==
[[Imachen:Aluminum Metal coinless.jpg|thumb|200px|left|Aluminio.]]
L'aluminio ye un [[metal]] lichero, tovo pero resistent y d'aspecto griso archent. A suya [[densidat]] ye alto u baixo un tercio d'a de l'[[acero]] u de l'[[arambre]], ye muit [[maleable]] y [[dúctil]] y apto ta estar [[mecanización|mecanizato]] y ta a [[Fundición (metalurchia)|fundición]] . A causa d'a suya alta calor d'oxidación se forma a escape, en presencia d'aire, una fina capa superficial d'[[oxido d'aluminio]] (Al<sub>2</sub>O<sub>3</sub>) impermeable y adherent que atura o proceso d'oxidación proporcionant-le resistencia a la corrosión y durabilidat. Ista capa protectora, puet estar enamplata por electrolisis[[electrolisi]] en presencia d'[[oxalato]]s.
 
L'aluminio, tien caracteristicas [[anfotero|anfotericas]], ye decir que se disuelve en acidos, formando sals d'aluminio y en bases fuertes, formando aluminatos con l'anión [Al(OH)<sub>4</sub>]<sup>-</sup>, liberando hidrochén.
Linia 108:
== Aplicacions ==
[[Imachen:Cadiresalumini.JPG|thumb|left|200px|Mobiliario d'aluminio]]
Ya sía considerando a cantidat u a valura d'o metal emplegato, o suyo uso excede a o de qualsiquier atro fueras de l'acero, y ye un material important en a-saber-las actividatz [[Economía|economicas]]. L'aluminio puro ye tovo y fráchil, pero as suyas [[aleyación|aleyacions]] con chicotas cantidatz d'arambre, [[manganeso]], [[silicio]], [[magnesio]] y atros elementos presentan una gran variedat de caracteristicas adecuatas a las mas diversas aplicacions. Istas chicotas aleyacions constituyen o component prencipal de muitos components d'os [[avión|avions]] y [[codete]]s, en que o peso ye un factor cretico.
 
Quan s'evapora aluminio en o vueito, forma un revestimento que reflecta tanto a luz visible com a infrarroya. Amás a capa d'oxido que se forma impide o deterioramiento d'o recubrimiento, por ista razón s'ha emplegato ta revestir os mirallos de [[telescopio]]s, en sustitución de l'[[archent]].
Linia 127:
* Os [[hidruro]]s complexos d'aluminio son [[reductor]]s útils en [[sintesi organica]].
* Os [[haluro]]s d'aluminio tienen caracteristicas d'[[acido de Lewis]] y son emplegatos como tals, como catalizadors y como reactivos auxiliars.
* Os aluminosilicatos son un tipo important de [[mineral]]. Fan parti d'as [[archilaArchila (grupo mineral)|archilas]]s y son a base de muitas [[ceramica]]s.
* Adhibir aditivos d'oxido d'aluminio u aluminosilicatos a [[vidre]]s, fa variar as propiedatz termicas, mecanicas y opticas d'istos.
* O [[corindón]] (Al<sub>2</sub>O<sub>3</sub>) ye emplegato como [[abrasivo]]. Bellas variants d'iste, como o [[rubí]] y o [[zafir]] s'emplegan en [[choyería]] como [[piedra preciosa|piedras preciosas]].
Linia 135:
 
== Toxicidat ==
Iste metal ha estao considerato mientres muitos anyos como innocuo ta os [[ser humán|sers humans]]. Debito a ista suposición s'han fabricato de forma masiva ainas d'aluminio ta cocinar alimentos, envases ta alimentos, y papel d'aluminio ta o embalache d'alimentos frescos. Manimenos, o suyo [[impacto ambiental|impacto]] sobre os sistemas biolochicos ha estato obchecto de muita controversia en as decadas pasatas y una profusa investigación ha contrimostrato que puet producir efectos adversos en [[planta]]s, [[animals]] aquaticos y sers humans.<ref>{{es}} [http://www.quimicaviva.qb.fcen.uba.ar/Actualizaciones/Aluminio.htm ''Aluminio ¿culpable o inocente?''] Revista Química Viva Vol2 Nº 1 abril de 2003. ArticleArticlo científicscientifico elaboratelaborato perpor Alcira Nesse, Graciela Garbossa, Gladys Pérez, Daniela Vittori, Nicolás Pregi. Laboratorio de Análisis Biológicos, Departamento de Química Biológica, facultad de Ciencias Exactas y Naturales, [[Universidad de Buenos Aires]].</ref>
 
A exposición a l'aluminio por un regular no ye perchudiciosa, pero a exposición a altos nivels puet causar serios problemas ta ala salut. A exposición a l'aluminio se produce prencipalment quan:
 
* Se consumen [[merecina]]s que contienen altos nivels d'aluminio.
Linia 144:
* Se colocan vacunas que contienen aluminio.
 
Qualsiquier persona se puet intoxicar con aluminio u os suyos derivatos, pero bellas personas son mas propensas a desembolicar toxicidat por l'aluminio.<ref>{{es}} [http://www.upmc.com/HealthManagement/ManagingYourHealth/HealthReference/Diseases/?chunkiid=177911 Toxicidad por aluminio. Envenenamiento por aluminio] upmc.com. Articlo divulgativo.</ref>
 
== Referencias ==
{{listaref}}
 
== Vinclos externos ==
Línea 153 ⟶ 150:
* {{es}} [http://www.indexmundi.com/es/precios-de-mercado/?mercancia=aluminio&meses=300 Pres historicos de l'aluminio, seguntes o FMI].
* {{es}} [http://www.empresas.ws/origen-de-la-industria-del-aluminio.html Historia d'a industria de l'aluminio].
 
== Referencias ==
{{listaref}}
 
[[Categoría:Elementos quimicos]]