|
[[Image:Boltaña - Castiel á ro zinglo.JPG|thumb|right|300px|Ambista d'o ''castiel'' de '''Boltaña''' dend'o barranco de Cañimás]]
{{Baixo sobrarbés}}
{{Sobrarbe}}
RoO '''Castiel de Boltaña''' yáye clamau también '''Castiel d'es Contes de Sobrarbe''', encara que iste nome no yéye espezificaménespezificament correutocorreto, ya que no estió áen dengún momento d'a suya existenzia ra residenzia ofizial d'os siñors d'o [[Condau de Sobrarbe]].
Ista fortaleza estió construyida por rosos [[Sarradín|sarradíns]] de [[Sobrarbe]] táta esfensar raa bal de l'[[río Ara|Ara]] d'os cristiánscristians abantesd'antes d'a reconquestareconquista. Estió unoun muito''muy'' importante bastión, por raa suya ubicazión estratechica, e por raa importanzia d'a [[Boltaña|bilabilla de Boltaña]], que estendillebaestendillaba-se á ra faldada d'o mondmonte dende tiempos d'os [[románsImperio román|romanos]].
De l'ra epoca d'o dominio musulmán se'n saben pocas cosas, aá más, que ros califas de l'[[Al-Andalus]] coneiguerbanconoxigueriban d'o ''castiel'' e tinebanteneban interés en raa defensa d'ista parti d'a frontera, motibo por ro que ro [[califa]] [[Abderramán III]] posereaposó ra suya confianza en [[Amrus ibn Muhammad]], que estió nomenàunomenau gubernador d'o castiel. Pas que conexiguerconoxiguer-se prou bien raa reconquesta d'a plaza de Boltaña, yéye trobau que aá l'añada de [[941]] roo [[reis de nabarra|rei de Pamplona]] [[Garzia Sanchiz I]] feba contar raa bila entre rasd'as suyas posesiónsposesions en Sobrarbe.
Á ro sieglo sigüéndsigüient, baxo rod'o reinau de [[Sancho Garzés III de Nabarra|Sancho Garzés]] ''RoO Grande'', raa plaza de Boltaña estió gubernada por ro suyo sobrino [[Ximeno Garzés]] (dende ro [[1028]] ent'o [[1031]]) e [[Sancho Galindiz]] ([[1036]]-[[1080]]) baxo rod'o reinau de [[Remiro I]]. Istes datos fan imachen d'a importanzia estratechica d'a bila de Boltaña áen rasas primeras añadas d'a reconquestareconquista á ro [[Condau de Sobrarbe]].
Dentrau ro sieglo XII, fénfendo esferenzia dica l'anterior, Boltaña pierde importanzia á fabor de [[l'Aínsa]], de manera espezialménespezialment azentuada dimpués d'a siñasiñada de ra ''[[Carta Puebla]]'' d'a bilabilla d'a Zinca por partis de [[Alifonso I d'Aragón|Alifonso I]] ''roO BatallerBatallero'', á l'añada de [[1124]]. RosOs sieglos posteriors beyen ra reduzión d'os prebilechios de Boltaña, plegánplegando á estar asimilada táta [[l'Aínsa]] como simple lugar (áen termenstermins churidicos) dependéndependiente d'ista, sines d'autrosatros fueros o dreitosdrechos monezipals.
No yéye entdic'o 1430 cuáncuan [[ChuánChuan de Bardaxí]] obtinerebaobtineriba ro tetulo de [[Siñorato de Boltaña|Siñorau de Boltaña]], mas que por oposizión d'os [[infanzonía|infanzónsinfanzons]] d'o lugar roo rei [[Alifonso V]] ebebaabería de rebocar d'a conzesión de fueros t'a bilabilla, retornánretornando-ne totastodas rasas postestaz d'ista ent'a [[Corona d'Aragón|Corona]].
[[Imachen:Castiel de Boltaña - Torre de l'Hommenache.JPG|thumb|center|500px|RaA torre hexagonal d'o '''Castiel de Boltaña''' yéye carauteristicacarateristica.]]
| 