Diferencia entre revisiones de «Coma»

Contenido eliminado Contenido añadido
→‎Coma y derivaus: As Comas en Saruisé
Sin resumen de edición
Linia 1:
:''Este articlo tracta la '''nava''' como antigo concepto cheografico con diferents matices. Pa atros usos de la parola vaiga a '''[[nava (desambigación)]]'''.''
[[Imachen:Coma.de.Son.Torrella1.jpg|250px|thumb|right|Coma de Son Torrella, en Mallorca]]
[[imachen:La Nava y río Bailón-red.JPG|200px|thumb|right|Polje de la Nava en o termin municipal de [[Cabra (Cordoba)|Cabra]] ([[provincia de Cordoba|Cordoba]]).]]
Una '''Coma'''<ref>[[Vicente Ferraz y Castán]] ''Vocabulario del dialecto que se habla en la Alta Ribagorza'' Madrit, 1934</ref><ref>[[Agustín Faus]] ''Andar por el Valle de Tena'' Editorial Penthalon, Madrit 1994</ref> u '''nava'''<ref>[[Javier Terrado Pablo]]. ''La lengua de Teruel a fines de la Edad Media''. [[Instituto de Estudios Turolenses]], 1991.</ref> ye una [[plana]] situatasituada en un aria montanyosa y rodeyatarodeyada d'elevacions.

== Cheomorfolochía ==
=== Navas como poljes ===
{{articlo principal|polje}}
[[imachen:La Nava y río Bailón-red.JPG|200px|thumb|right|250px|Polje de la Nava en o termin municipal de [[Cabra (Cordoba)|Cabra]] ([[provincia de Cordoba|Cordoba]]).]]
En arias karsticas d'o [[Sistema Iberico]] gosaas "navas" gosan coincidir con [[polje]]s, manimenos en atras zonas d'a [[Peninsula Iberica]] "nava" puet corresponder a [[pratoprau]]s u [[paúl]]s. En as navas que corresponden a poljes a presencia de l'augua sotorrana a man d'a [[superficie]] permite o desembolique d'arias paulencas un por o menos d'una vechetación més verde y mes desichent d'humidat edafica que en os terrenos d'arredol.
 
=== Comas como combes ===
{{articlo principal|combe}}
[[Imachen:Combe dreveneuse.jpg|thumb|250px|Anvista d'a coma de Dreveneuse en o Valais en Suiza.]]
[[Imachen:Jurrassique.png|thumb|250px|Esquema d'as diferents formas d'o relleu churasico, a on s'observa una ''combe''.]]
En francés o cognato de "coma" ye ''[[combe]]'' y a part d'estar una parola d'uso corrient indicadora d'una topografía, ha esdeveniu un tecnicismo cheolochico amprau por o castellán. As ''combes'' corresponden a vals esnavesadas por o eixe d'un [[anticlinal]] y rodeyadas por [[cinglo]]s u [[ralla (cheomorfolochía estructural)|ralla]]s correspondients a materials duros que quedan en os [[flanco (pliegue)|flanco]]s de l'anticlinal. Son freqüents en o [[relleu churasico]].
 
== Etimolochía y toponimia ==
Línea 7 ⟶ 19:
 
=== Coma y derivaus ===
[[Imachen:Conca de Dalt. Hortoneda de la Conca. La Coma d'Orient 1.jpg|250px|thumb|right|A [[Coma d'Orient]], en o [[Pallars Chusán]].]]
Bi ha toponimos con "coma" en a mitat oriental de l'[[Alto Aragón]] tan a l'ueste como [[Orós Alto]], a on veyemos ''A Coma''. Amán d'a desembocadura d'o [[río Xate]] en o [[río Ara]] y amán de [[Saruisé]] bi ha un puesto dito ''As Comas''.
 
=== Nava y derivaus ===
Se troba muito asobén en a toponimia d'o [[Sistema Iberico]] y d'a [[Meseta Central]], en arias actualment castellanoparlants pero que en o pasatopasau tamién se i charraban atras luengas como l'[[idioma aragonés|aragonés]], o [[idioma mozarabe|mozarabe]] u l'[[asturleyonés]]. [[Nava (Asturias)|Nava]] ye una localidat d'[[Asturias]]. En [[idioma vasco|vasco]] a parola "nava" orichinó o toponimo ''[[Navarra]]'', revasconizatorevasconizau dende o castellán como ''Nafarroa'' u ''Naparroa''.
 
En l'antigo dominio de l'aragonés os toponimos en "nava" corresponden sobre tot a l'[[aragonés d'as comunidatz aragonesas]], estando poco comuns en o [[Pireneu]] u [[Prepireneu]]. Un puesto d'o Sistema Iberico con muitos toponimos con "nava" documentaus dende a [[Edat Meya]] y que corresponden a [[polje]]s ye o [[Naixedero d'o Tacho]]. En l'aria Prepirenenca tenemos macrotoponimos como "[[Naval]]", "[[Navardún]]" y "[[Navarra]]" que son interpretables a partir de "nava".
 
Como derivatoderivau de "nava" a parola ''[[navallo]]'' expresa una [[basa]] u [[basón]] que replega l'augua de plevia bell tiempo y a on puede abrevar o [[bestiar]]. A parola ''navallo'' se troba tarcual en a [[toponimia aragonesa]] de puestos a on l'[[aragonés d'a Val de l'Ebro]] desapareixió fa sieglos, y como ''navajo'' en l'aria de l'[[aragonés d'as comunidatz aragonesas]] y d'as [[aragonés d'as Comarcas Churras|comarcas churras]], remontando-se a ''navacho''. En as comarcas churras trobamos o macrotoponimo actual [[Navajas]] que se remonta a [[Navachas]]. Os toponimos ''navazo'' d'a [[Sierra d'Albarrazín]] y [[Rincón d'Ademuz]] y as suyas redolatasredoladas representan un cambio de sufixo documentatodocumentau ya en a [[baixa Edat Meya]] y común con o castellán de muitas zonas. En o dominio [[galaico-portugués]] bi ha muitos toponimos con ''navalho'' u ''navallo'', o mesmo que en o dominio [[astur-leyonés]] ''navayu'' u ''navachu''.
 
== Referencias ==