Diferencia entre revisiones de «Coma»

Contenido eliminado Contenido añadido
Sin resumen de edición
Sin resumen de edición
Linia 1:
:''Este articlo tracta la '''nava''' como antigo concepto cheografico con diferents matices. Pa atros usos de la parola vaiga a '''[[nava (desambigación)]]'''.''
[[imachen:La Nava y río Bailón-red.JPG|200px|thumb|right|Polje de la Nava en o termin municipal de [[Cabra (Cordoba)|Cabra]] ([[provincia de Cordoba|Cordoba]]).]]
Una '''NavaComa'''<ref>[[Vicente Ferraz y Castán]] ''Vocabulario del dialecto que se habla en la Alta Ribagorza'' Madrit, 1934</ref><ref>[[Agustín Faus]] ''Andar por el Valle de Tena'' Editorial Penthalon, Madrit 1994</ref> u '''comanava'''<ref>[[Javier Terrado Pablo]]. ''La lengua de Teruel a fines de la Edad Media''. [[Instituto de Estudios Turolenses]], 1991.</ref> ye una [[plana]] situata en un aria montanyosa y rodeyata d'elevacions. En arias karsticas d'o [[Sistema Iberico]] gosa coincidir con [[polje]]s, manimenos en atras zonas d'a [[Peninsula Iberica]] "nava" puet corresponder a [[prato]]s u [[paúl]]s. En as navas que corresponden a poljes a presencia de l'augua sotorrana a man d'a [[superficie]] permite o desembolique d'arias paulencas un por o menos d'una vechetación més verde y mes desichent d'humidat edafica que en os terrenos d'arredol.
 
== Etimolochía y toponimia ==
"Coma" ye a evolución de ''CUMBA'' parola [[idioma galo|gala]] presa por o latín seguindo a [[lei fonetica]] -MB- > -m-<ref>[[Anchel Conte]] et al. ''El aragonés: Identidat y problemática de una lengua''. Librería General ([[1982]]).</ref> d'a [[fonetica aragonesa]] como en ''UMBILICU'' > ''[[melico]]''; por o suyo orichen celta galo se da en [[luengas galo-romances]] mugants con l'aragonés como l'[[idioma catalán|catalán]] y [[idioma occitán|occitán]]. "Nava" ye una [[parola]] d'orichen prerromán que [[Joan Coromines]] considera d'orichen [[sorotaptico]] y ye present encara en [[idioma castellán|castellán]] actual.
"Nava" ye una [[parola]] d'orichen prerromán que [[Joan Coromines]] considera d'orichen [[sorotaptico]] y que en [[idioma vasco|vasco]] orichinó o toponimo ''[[Navarra]]'', revasconizato dende o castellán como ''Nafarroa'' u ''Naparroa''. "Coma" ye a evolución de ''CUMBA'' parola [[idioma galo|gala]] presa por o latín seguindo a [[lei fonetica]] -MB- > -m- d'a [[fonetica aragonesa]] como en ''UMBILICU'' > ''[[melico]]''.
 
=== Coma y derivaus ===
Bi ha toponimos con "coma" en a mitat oriental de l'[[Alto Aragón]] tan a l'ueste como [[Orós Alto]], a on veyemos ''A Coma''.
 
=== Nava y derivaus ===
Se troba muito asobén en a toponimia d'o [[Sistema Iberico]] y d'a [[Meseta Central]], en arias actualment castellanoparlants pero que en o pasato tamién se i charraban atras luengas como l'[[idioma aragonés|aragonés]], o [[idioma mozarabe|mozarabe]] u l'[[asturleyonés]]. [[Nava (Asturias)|Nava]] ye una localidat d'[[Asturias]]. En [[idioma vasco|vasco]] a parola "nava" orichinó o toponimo ''[[Navarra]]'', revasconizato dende o castellán como ''Nafarroa'' u ''Naparroa''.
 
En l'antigo dominio de l'aragonés os toponimos en "nava" corresponden sobre tot a l'[[aragonés d'as comunidatz aragonesas]], estando poco comuns en o [[Pireneu]] u [[Prepireneu]]. Un puesto d'o Sistema Iberico con muitos toponimos con "nava" documentaus dende a [[Edat Meya]] y que corresponden a [[polje]]s ye o [[Naixedero d'o Tacho]]. En l'aria Prepirenenca tenemos macrotoponimos como "[[Naval]]", "[[Navardún]]" y "[[Navarra]]" que son interpretables a partir de "nava".
 
Como derivato de "nava" a parola ''[[navallo]]'' expresa una [[basa]] u [[basón]] que replega l'augua de plevia bell tiempo y a on puede abrevar o [[bestiar]]. A parola ''navallo'' se troba tarcual en a [[toponimia aragonesa]] de puestos a on l'[[aragonés d'a Val de l'Ebro]] desapareixió fa sieglos, y como ''navajo'' en l'aria de l'[[aragonés d'as comunidatz aragonesas]] y d'as [[aragonés d'as Comarcas Churras|comarcas churras]], remontando-se a ''navacho''. En as comarcas churras trobamos o macrotoponimo actual [[Navajas]] que se remonta a [[Navachas]]. Os toponimos ''navazo'' d'a [[Sierra d'Albarrazín]] y [[Rincón d'Ademuz]] y as suyas redolatas representan un cambio de sufixo documentato ya en a [[baixa Edat Meya]] y común con o castellán de muitas zonas. En o dominio [[galaico-portugués]] bi ha muitos toponimos con ''navalho'' u ''navallo'', o mesmo que en o dominio [[astur-leyonés]] ''navayu'' u ''navachu''.
 
== Referencias ==
Como derivato de "nava" a parola ''[[navallo]]'' expresa una [[basa]] u [[basón]] que replega l'augua de plevia bell tiempo y a on puede abrevar o [[bestiar]]. A parola ''navallo'' se troba tarcual en a [[toponimia aragonesa]] de puestos a on l'[[aragonés d'a Val de l'Ebro]] desapareixió fa sieglos, y como ''navajo'' en l'aria de l'[[aragonés d'as comunidatz aragonesas]] y d'as [[aragonés d'as Comarcas Churras|comarcas churras]], remontando-se a ''navacho''. En as comarcas churras trobamos o macrotoponimo actual [[Navajas]] que se remonta a [[Navachas]]. Os toponimos ''navazo'' d'a [[Sierra d'Albarrazín]] y [[Rincón d'Ademuz]] representan un cambio de sufixo documentato ya en a [[baixa Edat Meya]] y común con o castellán de muitas zonas. En o dominio [[galaico-portugués]] bi ha muitos toponimos con ''navalho'' u ''navallo'', o mesmo que en o dominio [[astur-leyonés]] ''navayu'' u ''navachu''.
{{listaref}}
 
== Bibliografía ==