Diferencia entre revisiones de «A Fueva»

Contenido eliminado Contenido añadido
mSin resumen de edición
m Meto bels verbos en formas perifrasticas ta fer-lo més d'allá.
Linia 9:
En documentos antiguos amaneze clamada como á ''Tierra de Foia'' u ''La Foia'' checamente; está uno ''ejemplo'' d'esto o ''Novissima Arragoniae Regni Tabula'' (uno mapa d'o [[Reino d'Aragón]]) fecho por [[Chuan Bautista Labaña]] ta os deputaus d'as [[Corz d'Aragón]] en o [[sieglo XVII]].
 
No bi ha guaires montes aintre propiamente d'a balle, asinas, entaltablesentalltables trobemos o [[Toledo d'a Nata]], onde naixe o río prenzipal d'a balle, que antiguamenteen tiempos d'antis le dababa dar nombre ta un monezipio formau por [[l'Atiard]], [[Fondecampo]] (nuclio más grande), [[Meyano]], [[San Chuan d'o Toledo]], [[Samper]] e [[Fosáu]], e de la otro canto o [[Tozal d'o Muro]], coronau por a fortificazión [[romanico aragonés|romanica]] d'o [[Muro de Roda]], bien zerca d'o lugar de [[Fumo de Muro]].
 
''Asta'' no fa guaire añadas, aúno se-hi trobaba en esta balle una bariedat local d'a [[aragonés|fabla aragonesa]], clamada ''[[Fobán]]'' ó ''Fobano'', con salut prou buena, e que presentaba trazas de morfolochía e pronunziazión bella manera más zercanas d'os charres ribagorzanos que no d'os unos d'o Sobrarbe, a cual cosa ''sugeriba'' d'a prozedenzia oriental d'os primeros abitadors d'esta balle dispués d'a suya [[reconquiesta|reconquista]]. l'Aislamiento d'esta tierra mucho azentuau dend'a [[Ribagorza]] (á trabés d'os montes d'a [[Foradada d'o toscar|Foradada]]) e relatibamente respecto á o [[Sobrarbe]], sines de carreteras importantes, fizieron que por tiempos se beyese afaborezida a conserbazión d'a fabla fobana ''asta'' años bien aintraus d'o [[sieglo XX]]. GüeiOi en diadía, nomás s'ancuentran fablantes d'o fobano á bellos lugarons d'a balle, anque a pureza d'o dialeto s'abebase ba estauestar perdiendo á trazas importantes en as zagueras añadas, aculliendoacolliendo escapadas muchas parabras d'o [[castellán|castellano]]. Con l'[[abanteproyeuto d'a Lai de Luengas|Anteproyeto d'a Ley de Luengas]], os monezipios d'a balle podrían otar á adotar-lo como fabla coofizial, e por lo tanto, podría suponer un baste de apoyo ta ebitar a perduda d'a fabla local.
 
[[Image:Tierrantona (Val d'a Fueva) - Panoramica.JPG|thumb|600px|center|Bista d'a [[Sierra Ferrera]] dend'a '''Balle d'a Fueba''', fecha d'entre d'os lugars de [[Buetas]] y [[Tierrantona]].]]