Diferencia entre revisiones de «Suiza»

Contenido eliminado Contenido añadido
Xqbot (descutir | contrebucions)
m r2.7.3) (Robot Adhibito: Modificato: sa:स्विट्झर्ल्याण्ड्; cambios triviales
Jpbot (descutir | contrebucions)
m homocheneizo emboli... desembolic, replaced: envoli → emboli (3)
Linia 50:
A suya [[Población humana|población]] ye de 7.261.200 habitants en una [[superficie]] de 41.285 [[km²]], con una [[densidat de población]] de 176 hab/km². A suya [[Capital (politica)|capital]] se troba en a ciudat de [[Berna]], anque a mayor ciudat d'o país por o suyo numero d'habitants ye [[Zúrich]]; antiparte, os centros financers d'o país se troban en as ciudatz de [[Zúrich]], [[Basilea]] y [[Chinebra]]. Suiza tien muga con [[Alemanya]], [[Francia]], [[Italia]], [[Austria]] y [[Liechtenstein]]. O país ha tenito una gran tradición de neutralidat politica y melitar, razón por a que ye a [[Seu social|seu]] de muitas organizacions internacionals (mesmo l'[[Organización d'as Nacions Unitas]] i tien una seu alternativa a la suya seu de [[Nueva York]]). O país no fa parte d'a [[Unión Europea]], anque dende [[2005]] fa parte d'o [[Alcuerdos de Schengen|espacio Schengen]].
 
O suyo nombre ye una derivación d'o nombre d'un d'os cantons establidors d'a federación, "Schwyz" (en alemán estándar, "Schweiz"). Ye un d'os países más ricos y desenvolicatosdesembolicatos d'o mundo, con un [[Producto Interior Bruto]] de mas de 300.000 millons de [[Dólar estatounitense|dólars estatounitenses]] (estimación de [[2009]]).
 
A Confederachón Helvetica proclamó a suya independencia d'o [[Sacro Imperio Román Chermanico]] l'[[1 d'agosto]] de [[1291]], anque ista proclamacón d'independencia no fue reconoixita formalment dica o [[24 d'octubre]] de [[1648]] en o [[Tractato de Westfalia]]. Dende ixe inte, a suya historia ye marcata por a suya neutralidat y por o feito d'estar formata por quatre comunidatz lingüisticas, estando ixas quatro luengas ([[Idioma alemán|alemán]], [[Idioma francés|francés]], [[Idioma italián|italián]] y [[Idioma rumanch|rumanch]]) as [[Idioma oficial|luengas oficials]] d'o país; amás o país ha recibito (fácil que por a suya politica de neutralidat) muita inmigración, esdevenindo asinas un país con una gran variedat cultural.
Linia 103:
=== L'Antiga Confederación Suiza ===
{{Articlo principal|Antiga Confederación Suiza}}
En ixas condicions, s'establió un organismo u millor dito una alianza, organismo que ye conoixito hue por os historiadors como [[Antiga Confederación Suiza]], que reuniba ixas chicotas comunidatz semi-independients d'as vals alpinas y desenvolicabadesembolicaba os suyos intreses comuns en temas como o [[libre comercio]], guaranciando tamién a seguridat d'as rotas de comunicación [[Comercio|comercials]] que trescruzaban o territorio enta os pasos alpins. Asinas, gosa considerar-se a [[Carta Federal de 1291|Carta Federal]] de [[1291]], sinyata por as chicotas comunidatz rurals d'[[Uri]], [[Schwyz]] y [[Unterwalden]], como l'acta fundacional d'a muderna Suiza, encara que ye fácil que antis d'ixa calendata ya existisen alcuerdos parellans que hue no mos son conoixitos.
 
En [[1353]], a ixos tres cantons orichinals s'heban adhibito os cantons de [[Cantón de Glaris|Glaris]] y [[Cantón de Zug|Zug]] y tamién as ciudatz de [[Lucerna]], [[Zúrich]] y [[Berna]], establindo-se asinas una unión de 8 cantons que perduró dica finals d'o [[sieglo XV]], que obteneba d'a suya propia expansión contina as fuents d'a suya riqueza. Asinas, ta [[1460]] a Confederación teneba o control d'os territorios situatos a o sud y a l'ueste d'o [[río Rin]] plegando dica os [[Alpes]]. Amás, en [[1499]] as tropas d'a Confederación redotoron en a [[Guerra Suaba]] a l'alianza formata por os [[Casa d'Habsburgo|Habsburgo]] con a [[Liga Suaba]], rematando ixa situación con una independencia "de facto" d'a Confederación respective d'o [[Sacro Imperio Román Chermanico]].
Linia 120:
=== Sieglo XX ===
==== Primera Guerra Mundial ====
Mientres a [[Primera Guerra Mundial]], Suiza mantuvo a suya neutralidat, neutralidat que fue respetata tanto por as [[Potencias Centrals]] como por os [[Aliatos (Primera Guerra Mundial)|Aliatos]]. Ista neutralidat, compartita con os [[países escandinavos]] y con os [[Países Baixos]], facilitó o papel de Suiza como transito de mercaderías enta l'[[Imperio alemán]], trencando (encara que muit limitadament) o bloqueyo establito por os Aliatos. A sola intervención destacata de Suiza en a guerra estió relacionata con a presencia en o suyo territorio de [[Lenin]], qui en tornar a l'[[Imperio ruso]] con aduya d'os alemans radicalizó o rechimen establito con a [[Revolución de febrero]] y desenvolicódesembolicó a [[Revolución d'octubre]], fendo que Rusia albandonase a guerra y proclamando a [[Unión Sovietica]].
 
==== Posguerra ====
Linia 204:
 
{{Europa}}
 
[[Categoría:Suiza|*]]
 
{{Destacato|af}}
{{Destacato|lmo}}
Línea 209 ⟶ 212:
{{Destacato|es}}
{{Destacato|sr}}
 
[[Categoría:Suiza|*]]
 
[[ace:Swiss]]
[[af:Switserland]]