Diferencia entre revisiones de «Imperio Bizantín»

Contenido eliminado Contenido añadido
m →‎Referencias: ortografía using AWB
Jpbot (descutir | contrebucions)
m homocheneizo emboli... desembolic, replaced: envoli → emboli (3)
Linia 51:
O '''Imperio Bizantín''' (en [[idioma griego|griego]] Βυζαντινή Αυτοκρατορία, en [[Idioma aragonés|aragonés]] y [[Idioma catalán|catalán]] meyevals ''Romania'') ye o termin emplegato en a Historiografía dende o [[sieglo XIX]] ta describir a parti d'o [[Imperio Román]] de [[cultura griega]]; por ixo tamién ye dito '''Imperio Román d'Orient'''. A suya existencia abraca tota la [[Edat Meya]] ([[sieglo IV]] - [[1453]]) y teneba como [[Capital (politica)|capital]] a ciudat de [[Costantinoble]]. Formalment, yera a continidat d'a tradición d'o [[Imperio Román]], de traza que os suyos emperadors continoron con a succesión d'os emperadors de Roma, preservando amás o legato cultural, politico y churidico imperial.
 
Por ixa preservación d'o legato cultural de l'Antiguidat, no nomás d'o legato d'o Imperio román sino tamién d'o legato de l'[[Antiga Grecia]], o Imperio bizantín estió establidor d'un puent cultural, fendo posible que ixe herencio cultural se recibise en [[Europa Occidental]] quan rematoron as grans convulsions en ixos territorios dimpués d'as invasions barbaras y l'aparición d'os alazetz d'o estatos nacionals, y estando asinas posible de devantar, con aduya d'ixe herencio cultural, o [[Renaiximiento]] en Italia, sobre o qualo s'alazeta l'actual civilización occidental. No nomás ixo, sino que a traviés d'os suyos contactos con a [[filosofía]] y a [[sciencia]] desenvolicatasdesembolicatas en puestos como [[Bagdad]] u [[Caire]] dimpués d'a suya conquiesta por os musulmans, Bizancio estió tamién un puent entre Europa y Asia, papel que fació en a scena politica y cultural europea dica la suya cayita en mans d'os otomans en 1453.
 
Mientres a suya historia, que prencipia en o [[sieglo IV]], o Imperio bizantín se trobó sozmeso a quantas variacions territorials, en [[Europa]], en [[Asia]] y mesmo en [[Africa]], por toda a cuenca d'a [[mar Mediterrania]]. Asinas, luitó contra as invasions de [[pueblos chermanicos]] y de [[pueblos eslavos]] en Europa, contra os [[vandalos]] en Africa y contra [[persans]] y [[otomans]] en Asia, rematando por esboldregar-se en [[1453]] dabant d'o [[Imperio Otomán]]. Bi habió periodos d'expansión mientres os qualos grans líders melitars (como [[Bilisario]]) conquirioron muitos territorios en Africa, en Asia, en Europa Occidental u en os [[Balcans]], y tamién bi habió periodos en os qualos l'Imperio quasi plegó a desaparecer, como por eixemplo en [[1204]], quan os Cruzatos espulloron [[Constantinoble]] y proclamoron l'[[Imperio Latín de Costantinoble|Imperio latín]].
Linia 132:
[[Basilio II]] luitó contra os bulgaros 30 anyatas y los esclafó ya de pa cutio en [[1014]] en Kleidíon (val d'o [[río Struma]]). Dimpués d'asegurar as posicions en os Balcans s'adrezó enta l'este, on yeran os [[armenios]] como etnia tampón entre os griegos ortodoxos y os musulmans y ocupa o [[Vaspurkán]] armenio, politica que os suyos succesors seguirán ocupando més territorios orientals como as redolatas d'[[Ani]] y [[Edessa]].
 
Basilio II tamién teneba o prochecto de reconquerir Italia d'o sud y Secilia y fació ocupar [[Mecina]] en l'anyo [[1025]]. A mayor estabilidat permitió un desenvoliquedesembolique comercial y un comercio con Italia. Bi habió una florata d'as [[industria]]s d'o luxo como as telas, [[seda]]s, tapices, obchectos de metal y [[mosaico]]s.
 
Basilio II mentenió o control sobre as grandes familias bizantinas y sabió adrezar os conflictos internos enta campanyas melitars contra atros países, como quan en l'anyo [[996]] encomenzó una campanya contra os bulgaros.
Linia 203:
{{Articlo principal|Arte bizantín}}
[[Imachen:Ravenna BW 3.JPG|right|thumb|250px|[[Nau (arquitectura)|Nau]] principal d'a [[basilica de Sant Apolinar in Classe]], con as 24 [[columna (arquitectura)|columnas]] que la deseparan d'as naus laterals, o soporte t'a suya [[boveda]] y l'[[abside]] dezaga.]]
Mientres o Imperio bizantín, se i desenvolicódesembolicó una traza especifica d'[[arte]], que se conoix con o nombre d'[[arte bizantín]], a partir de l'[[arte román]], con as adicions de l'[[arte paleocristián]], y tamién con bellas influencias procedents de l'[[arte persán]] y mesmo de l'[[arte islamico]].
 
L'arte bizantín se manifiesta en totas as brancas artisticas, encara que cal destacar-ne tres de principals: en l'[[arquitectura]], en a [[escultura]] y en a [[pintura]], estando l'[[arquitectura bizantina]] a suya principal manifestación, incluyindo-ie destacatos edificios, como a ilesia hue conoixita como [[Santa Sofiya d'Istambul]].