Diferencia entre revisiones de «Biescas»

Contenido eliminado Contenido añadido
Jpbot (descutir | contrebucions)
m →‎Vinclos externos: ortografía, replaced: Enrastre → Vinclo
m ortografía, replaced: ro → lo (4), ra → la, ros → los (2) using AWB
Linia 25:
|}}
 
'''Biescas''' ye una villa d'a [[provincia de Uesca]] situata a 875m dencima d'o ran d'o mar en a [[Tierra de Biescas]] en o [[Pireneu|Pireneu aragonés]]. A villa ye dividita por o río [[Galligo]] en dos [[vico]]s: ''Sant Per'' y ''O Salvador'' que a la suya vegata se divide en ''A Penya'' y rolo ''Vico Baixo''. En cada un d'os dos vicos b'ha una ilesia que leva o nombre d'o vico conservando a d'O Salvador un abside romanico. A población ye de bells 1.634 habitants ([[2010]]).
 
Historicament as prencipals actividatz d'a villa yeran l'[[agricultura]] y a [[ganadería]], anque hue s'ha convertito en un important centro toristico como a gran parti d'as localidatz d'a [[val de Tena]].
Linia 32:
Hue fan parte d'o municipio de Biescas muitas localidatz que d'antes más tenioron o suyo propio [[concello]]. O municipio de Biescas ye dividito en quatre partes a on se troban os lugars y lugarons que lo forman:
* A [[Tierra de Biescas]], s'estendilla a o sud d'a villa y fan parte d'esta os lugars d'[[Orós Alto]], [[Orós Baixo]], [[Oliván]], [[Escuer Alto]], [[Escuer Baixo]] y Biescas.
* O [[Sobremont]] se troba sobre rala Tierra de Biescas, en a compleganza d'o [[barranco d'Arás]], formato por [[Aso de Sobremont]], [[Betés de Sobremont]] y [[Yosa de Sobremont]].
* A [[Val de Tena]], a lo norte d'a villa de Biescas y dimpués de pasar o congosto de Santa Helena, a on se troban [[Búbal]], [[Piedrafita de Tena]], [[Polituara]] y [[Saqués]].
* A [[Val de Gavín]], en a parte oriental d'o municipio, mugando con o vecín municipio de [[Yesero]] por o [[puerto de Cotefablo]], a on se troba [[Gavín]].
Linia 50:
En os tiempos d'os romans ya se sabe que i pasaba a calzata romana que'n puyaba dende ''[[Samianigo|Sabiniacum]]'' dica o [[balniario de Pandicosa]]. Más tarde mientres o periodo musulmán Biescas pendeba d'a ciudat de ''Wasqa''.
 
Con a reconquiesta cristiana, entre os anyos [[918]] y [[920]], o territorio estió repoblato y rolo conte [[Sancho Galíndez II]] establió rolo monesterio de ''Sant Andreu d'o Cercito'' en l'anyo [[950]], construito por grupos de [[mozarabe]]s que i plegoron dende [[Uesca]].
 
Bi habioron numerosas envasions mientres o [[sieglo XVI]] en a val por parti de [[biarn]]eses [[Luteranismo|luterans]], dirichitos por [[Antonio Pérez]], secretaire d'o rei [[Felipe I d'Aragón|Felipe I]] que heba fuyito ta [[Biarn]], y refirmatos por [[Henrique IV de Francia]]. O [[9 de febrero]] de [[1592]], dimpués d'o incendio d'a villa por os exercitos franceses, escayeció una batalla en [[Senegüé]], en a [[Tierra de Biescas]], en a quala os invasors estioron redotatos por tropas i plegatas dende Chaca. Dende allora o puesto d'a batalla se ditz barranco d'os Luterans.
Linia 223:
 
==Ditos==
Existiban a-saber-los ditos sobre roslos biesquenses entre roslos foranos que gosaban clamar-los ''"pelaires"'' (por l'antigo oficio de [[pelaire]] que yera prou estendillato en a villa) y tamién ''"perifollers"'' u ''"bueis de pata blanca"'', aquí s'amostran dos ditos populars:
 
:''Si vas ta Biescas,''
Linia 235:
 
==Fiestas==
*De rolo [[14 d'agosto|14]] a o [[18 d'agosto]], fiestas patronals en honor a [[Sant Roque]] y [[Santa Helena]]
*O [[13 de chunio]], en honor a Sant Antón de Padua se realiza una romería a l'[[ermita de Santa Helena]].
*O tercer cabo de semana d'octubre, se fa a tradicional feria ganadera hue Feria d'Agüerro.