Diferencia entre revisiones de «Mitolochía romana»

Contenido eliminado Contenido añadido
→‎Mitolochía antiga sobre os dioses: creigo que se diz ''entrecavar'' o que dicen en castellán ''escardar''
→‎Dioses nativos romanos e italicos: collita, no ''culle'', s'ha de tener cudiau con os abstractos verbals, que son poco conoixius
Linia 23:
== Dioses nativos romanos e italicos ==
[[Imachen:Zucchi, frescos Palazzo Ruspoli Pace 02.jpg|220px|right|thumb|A Triada Capitolonia.]]
As practicas rituals romanas d'os sacerdotz[[sacerdot]]z oficials distinguiban clarament dos clases de dioses: los ''di indigetes'' y los ''di novensides'' u ''novensiles''. Os ''indigetes'' yeran os dioses orichinals d'o estau romanoromán, y o suyo nombre y naturaleza son indicaus por os titols d'os sacerdotessacerdotz mas antigos y por as fiestas fixas d'o calandario. Os ''novensides'' yeran divinidatz posteriors que os suyos cultos estioronfuoron introduciusintrodueitos en a ciudat en o periodo historico, normalmentpor un regular en una calendata conoixida y como respuesta a una crisi especifica u necesidat.
 
As divinidatz romanas primitivas incluiban, amás de los ''di indigetes'', muitos d'os clamaus dioses especialistas que os suyos nombres yeran invocaus en realizar diversas actividatz, como laa culle[[collita]]. Os fragmentos d'os viellos rituals que acompanyaban a istes actos como a siembra revelan que en cada parte d'o proceso s'invocaba a una deidat diferent, estando o nombre de cadaguna d'ellas derivau regularment d'o verbo t'a operación. Istas divinidatz pueden estar agrupadas baixo o termin cheneral de dioses asistents u auxiliars, que yeran invocaus de conchunta con a deidatz mayors. Os antigos [[culto]]s romanos yeran mas un polidemonismo que un politeísmo: os conceptos que os adoradors teneban d'os sers invocaus consistiban en poco mas que os suyos nombres y funcions, y o ''[[numen]]'' u "poder" d'o estar se manifestaba en formas altament especializadas.
 
O caracter d'os ''indigetes'' y as suyas fiestas amuestran que os antigos romans no solament yeran miembros d'una comunidat agricola sino que tamién yeran orgullosos de luitar y muit relacionaus con a guerra. Os dioses representaban distintivament as necesidatz practicas d'a vida diaria, como las sentiba a comunidat romana a la qual perteneixeban. S'entregaban escrupulosament a os ritos y ofrendas que consideraban apropiaus.
Asinas, [[ChánChan (dios román)|Chan]] y [[Vesta (mitolochía)|Vesta]] guardaban a puerta y o fogar, os [[Lars (mitolochía)|Lars]] protecheban o campo y a casa, [[Pales]] os pastos, [[Saturno (mitolochía)|Saturno]] a siembra, [[Ceres (mitolochía)|Ceres]] o creiximiento d'o grano, [[Pomona]] a fruita, y [[Consus]] y [[Ops]] laa culle[[collita]]. Mesmo o machestuoso [[Chupiter (mitolochía)|Chupiter]], rei d'os dioses, yera honrau por la aduya que as suyas plevias daban a las granchas. En o suyo mas amplio caracter yera considerau, a traviés d'o suyo arma de rayos, o director de l'actividat humana y, por o suyo amplio dominio, o protector d'os romans en as suyas expedicions militars dillá as buegas d'o suyo propio país. Prominents en a epoca mas antiga estioron os dioses [[Marte (mitolochía)|Marte]] y [[QuirinoQuirín (mitolochía)|QuirinoQuirín]], que a ormino s'identificaban entre ell. Marte yera un dios d'a guerra a o que s'honraba en marzo y octubre. Os investigadors modernos creyen que QuirinoQuirín estió o patrón d'a comunidat militar en tiempos de paz.
 
A la cabeza d'o panteón primitivo se trobaba a truadatriada Chupiter, Marte y QuirinoQuirín (que os suyos tres sacerdotes, u ''flamines'', teneban o mayor rango), y ChánChan y Vesta. Istes dioses antigos teneban poca individualidat, y as suyas historias personals no teneban de matrimonios y chenealochías. A diferencia d'os dioses griegos, no se consideraba que funcionaban d'a mesma forma que os mortals, y por ixo no existen muitos relatos d'as suyas actividatz. Iste culto primitivo ye asociau con [[Numa Pompilio]], o segundo rei de Roma, de qui se creyeba que tenió como consorte y consellera a la diosa romana d'as fuents [[Echeria (mitolochía)|Echeria]], a qui a ormino s'identifica como una [[ninfa]] en as fuents literarias posteriors. Manimenos, s'adhibioron nuevos elementos en una epoca relativament temprana. A la casa real d'os Tarquinios s'atribuyó en as leyendas o establimiento d'a gran [[Triada Capitolina]], Chupiter, Chán y [[Minerva]], que asumió o puesto supremo en a relichión romana. Atras adicions estioron o culto a [[Diana (mitolochía)|Diana]] en o [[Mont Aventino]] y a introducción d'os [[Libros Sibilinos]], profecías d'a historia d'o mundo que, seguntes a leyenda, estioron compradas por Tarquinio a zaguers d'o [[sieglo IV a. C.|sieglo IV a.C.]] a la Sibila de Cumas.
 
== Dioses extranchers ==