Diferencia entre revisiones de «Eneida»

Contenido eliminado Contenido añadido
m cambio obstinada por encerrinada, por emplegar una parola patrimonial, ya que en latín tampoco no se emplega "obstinatum"
Ulixes (descutir | contrebucions)
Sin resumen de edición
Linia 6:
 
Bells versiclos d'a Eneida de Virchilio se troban (u trobaban) entallaus en roca en o santuario solar politeísta de [[Penyalba de Bellestar]] ([[Comunidat de Teruel]]).
 
== Argumento ==
A obra tiene de quasi diez mil [[hexmetro]]s dactilicos, dividius en dotze libros, que a la suya vez se pueden dividir en dos partes; os 6 primers que narran los viaches d'Eneas dica plegar a Italia, a o estilo d'a ''[[Odisea]]'', y os 6 zaguers que narran as suyas conquiestas en [[Italia]], a o estilo d'a ''[[Ilíada]]'' y d'o ''[[Ciclo troyano]]'':
 
[[Eneas]], principe de [[Dardania (Anatolia)|Dardania]], fuye de [[Troya]] dimpués d'haber estau cremada ista por l'exercito [[Aqueu (lugar)|aqueu]], levada a la suya esposa [[Creúsa]], a o suyo pai [[Anquises]] y a o suyo fillo [[Ascanio]]. En o camín Creúsa se pierde definitivament y a pantasma d'o difunto principe Hector le diz a Eneas que no plore por ella, pus teneba por o destín una esposa de sangre real.
 
[[Chuno (mitolochía)|Chuno]], odiando encara a totz os troyanos, tracta d'esvarrar por totz os meyos a la flota de supervivients d'o suyo destín inevitable, Italia. As pelegrinacions d'Eneas duran siet anyos, dica que plegau o zaguer ye aculliu en o reino emerchent de Cartago, gubernau por [[Dido]] u Elisa de Tiro. Por [[Venus (mitolochía)|Venus]] y [[Cupido]], Dido se enamora d'Eneas y dimpués d'a partida d'iste por orden de [[Chupiter (mitolochía)|Chupiter]], se saca a vida, maldicindo antes a toda a *estirpe venidera d'Eneas y clamando o surchimient d'un héroe vengador: d'ista forma se creya o quadro que chustifica a eterna enemistat entre dos lugars chirmans, o de Cartago y o de Roma, la qual cosa sería l'encieto d'as [[guerras punicas]].
 
En o suyo camín enta Italia se le amaneixe l'alma d'o suyo pai Anquises que le pide que vaiga a veyer-lo a o [[Averno]]: Eneas, acompanyau d'a [[Sibila de Cumas]] recorre os reinos de [[Plutón (mitolochía)|Plutón]] y Anquises le amuestra toda a gloria d'a suya futura estirpe, os romans.
 
Plegaus por fin os troyanos a Italia*contactan con o rei [[Latino (mitolochía)|Latín]], qui los recibe pacificament, y recordando una antiga profecía sobre que a suya filla [[Lavinia]] se casaría con un extranchero, decide aliar-se con Eneas y dar-le a Lavinia por esposa.
 
[[Turno]], rei d'os [[rútulos]], primo y pretendient de Lavinia, trestucau por as [[Furias]], declara a guerra a Eneas. Totz dos exercitos adquieren aliatos y s'enfrentan furament, aduyaus os troyanos por Venus y os rútulos por Chuno, sin que Chupiter intervienga. Se producen muertes en totz dos bandos y finalment Eneas mata a Turno.
 
=== Libro I ===
[[Chuno (mitolochía)|Juno]], sabedora d'o destín de gloria que les viene a os troyanos -qui fundarían l'Imperio Romano-, intenta impedir que pleguen a Italia. Ta ixo pide a [[Eolo]] que con os suyos aires, les faiga naufragar. A cambeo le ofreix una ninfa por esposa. Iste accepta y os troyanos rematan dispersándose en o mar. [[Neptuno (mitolochía)|Neptuno]] percibe o que Eolo ha feito, y se siente inchuriau, pus o oceano ye o suyo imperio. Alavez aduya a os troyanos a plegar a las plachas de Libia, pero no plegan totz chuntos, sino en dos grupos.
 
Entremistanto [[Venus (mitolochía)|Venus]], mai d'Eneas, interviene presentando-se baixo la figura d'una virchen espartana y les informa que as tierras an son son d'a reina [[Dido]]. O suyo esposo Siqueo heba estau asasinau por o suyo chirmán Pigmalión y alavez ella fuyó y formó una ciudat en ixas tierras que compró.
 
Eneas se diriche a la ciudat y quan plega veye a os companyers que heba perdiu que tamién plegoron a pedir hespitalidat a Dido y que les aduye a buscar a la suya caudillo Eneas. Alavez iste se presienta y a reina Dido los aculle. Venus, buscando que Dido tracte bien a Eneas, pide a o suyo fillo [[Cupido]] que reemplace a [[Ascanio]] y produzca en Dido amor por Eneas. Iste accede. En a reunión, Dido pide a Eneas que conte as suyas desgracias.
 
=== Libro II ===
Os libros II y III son relatos dentro d'o relato. Eneas, a petición de Dido, conta a caita y o saqueo de Troya (libro II) y as tribulacions por ell mesmo sufiertas dende ixe evento (libro III).
 
O relato de la toma de Troya s'ubre con o episodio d'o caballo: Ulises, de conchunta con atros soldaus griegos, s'amagada en un caballo de madera "alto como un amonte" mientres que a resta d'as tropas griegas s'amagada en a isla de Ténedos, frent a Troya. Os troyanos, ignorando l'enganyo, entienden que os griegos han fuyiu y fan dentrar o caballo en a suya ciudat. Piensan que se tracta d'una ofrenda a os dioses, manimenos as alvertencias de Laocoonte, que ye asasinau por dos monstruos marinos chunto a os suyos dos fillos. Plegada a nueit, Ulises y os suyos hombres salen d'o caballo, ubren as puertas d'a ciudat y sozmeten a Troya a o fuego y a terror. En o momento de l'asalto, Eneas, adormiu, veye a Héctor, que en os suyos suenyos le anuncia a fin de Troya y le ordina salvar a os penates y fuyir.
 
Os ruidos d'o combate rematan por dispertar a Eneas, que veyendo a la suya ciudat en flamas y librada a mans d'os griegos, decide a o prencipio luitar dica morir, de conchunta con os suyos companyers. Visita o palacio de Príamo y veye a muerte d'o fillo d'iste, Polites, en mans de Pirro, que dimpués talla a cabeza a o rei de Troya. Enmeyo d'o caos veye a Helena y se disposa pleno d'ira a castigar a la culpable d'a guerra. Venus, a suya mai, se le amaneixe y contiene: os verdaders culpables son os dioses, no Helena. Le dice dimpués que busque os dioses Penates y a la suya familia, ta fuyir de Troya. Eneas busca a o suyo pai Anquises y a o suyo fillo Iulo. Anquises no quier inicialment a partir, dica que un presachio divino lo convence. Parten alavez d'a ciudat en flamas. Habendo perdiu de vista a la suya muller, Creúsa, torna a Troya. Finalment, dimpués de trobar a l'aparición de Creúsa, torna con os suyos a las afueras de Troya, an prepara lo necesario t'a partida.
 
=== Libro III ===
Eneas fuye con os suyos primer ent'a ciudat d'os tracios, que yeran os suyos amigos. Manimenos, l'alma de Polidoro les diz que o Rei de Tracia yera a favor d'os griegos. Se dirichen alavez an o rei Anio. Allí escuitan d'os oráculos d'Apolo que han de fundar una nueva ciudat an vivioron as suyas ascendents. Anquises piensa que se refiere a Creta, an naixió o suyo ascendent Jove, y allí se dirichen. Allí fundan a ciudat de Pérgamo.
 
== Fragmentos notables ==