Diferencia entre revisiones de «Zaragoza»

Contenido eliminado Contenido añadido
Thijs!bot (descutir | contrebucions)
m robot Añadido: ro:Zaragoza
Sin resumen de edición
Linia 17:
|web = http://www.zaragoza.es
|}}
'''Zaragoza''' ye a capital d'a [[Aragón|Comunidá Autonoma d'Aragón]] y d'a [[probinzia de Zaragoza]]. O suyo nombre autual procedeprozede d'o suyo antigo toponimo román, ''Caesar Augusta'' a trabiés dde l'o [[idioma arabe|arabe]] ''Saraqosta''. Ye a cantos d'os ríos [[Ebro]], [[Uerba]] y [[Galligo]] en o zentro d'una gran bal con gran bariedá d'ambistasde paisaches, dende disiertos, As Bardenas, a bosques densos, tascals, montaña, ezetra.
 
A situazión cheografica de Zaragoza ye eszeuzional pos se i troba aá metá de camín entre [[Madrid]], [[Barzelona]], [[Balenzia]], [[Bilbao]] y [[Tolosa|Toulouse]], distánsdistans as cincozinco en torno á los 300 km d'a ziudá, alto u baxo.
Ye situata á 199 metros denzima d'o ran d'o mar y tien 660.895 abitans (dato d'o conzello de Zaragoza 1/1/2006), ye dizir, alto u baxo a metá d'a poblazión d'Aragón.
 
 
==Poblazión==
Línea 40 ⟶ 39:
*'''<font color="#94cda2">Destrito 11:</font>''' '''[[Bicos Rurals Norte (Zaragoza)|Bicos Rurals Norte]]''': [[Chuslibol]], [[Mobera]], [[Montañana]], [[Peñaflor]], [[San Chuan de Mozarrifar]], [[San Gregorio (Zaragoza)|San Gregorio]], [[Santa Isabel (Zaragoza)|Santa Isabel]].
*'''<font color="#977951">Destrito 12:</font>''' '''[[Bicos Rurals Ueste (Zaragoza)|Bicos Rurals Ueste]]''': [[Alfozea]], [[Benda de l'Olibar]], [[Billarrapa]], [[Casetas]], [[Garrapinillos]], [[Monzalbarba]].
 
 
==Economía==
Antimás d'a bentaxosa situazión cheografica, destaca en [[Figueruelas]] una d'as fautorías de [[General Motors]]. A progresiba labadapuyata d'a economía agraria ha combertiucombertito á la General Motors en un d'os prenzipals pilars d'a economía d'a [[probinzia de Zaragoza|probinzia]]. Á la fabrica d'autos s'unen como alazet d'a economía aragonesa la interpresa [http://www.balay.es [Balay]], zentradazentrata en a fabricazión de eletrodomesticos, [http://www.caf.net [CAF]](Construzións y ausillarausiliars de ferrocarrils S.A.) d'a que salen unidaz ferrobiarias tanto t'ta o mercaumercato nazional como t'ta o internazional y dibersas meyanas interpresas de caráutercarauter rechional como Pikolín u Lacasa, entre atras.
 
Autualmén, a economía d'a ziudá ye en plen desarrollo debito a proyeutos como a [http://www.zaragozaexpo2008.com [Esposizión Internazional de 2008|Expo 2008]], a [http://www.plazadosmil.com [Plataforma Lochistica de Zaragoza]] (PLAZA)], asinas como por o paso d'o tren de [[Altera Belozidá Española]] (''AVE''), que combierte á la ziudá en un zentro de comunicazións.
 
==Poblazión==
Línea 93 ⟶ 91:
 
==Istoria==
[[Imachen:Diego Velázquez 002.jpg|thumb|250px|right|Zaragoza en [[1647]], por [[J.B. Martínez del Mazo]]]]
''Beyer articlo en'' [[Istoria de Zaragoza]]
 
==Puestos d'intrés==
[[Imachen:La Aljafería - vista frontal.JPG|thumb|left|250px|thumb|Palazio de l'Aljafería]]
Zaragoza ye una ziudá bimilenaira por la que han pasato a prautica totalidá d'as zebilizazioneszebilizazions que han xalapatodominato a Peninsula Iberica, estando una importán ziudá en cada una d'eras. Debito á ixo bi ha restasruinas y molimentos de toz os estilos y epocas .
 
AÁ pesarpenar de tener ruinas y edifizios de gran polideza, Zaragoza ye encara una ziudá esconoxidaesconoxita t'a mayoría d'os españols y encluso zaragozanos. S'aspera con l'amanadaa prosima zelebrazión d'a Esposizión Internazional de 2008 que ista situazión cambie y combertacombierta á Zaragoza en un destín preferito en o torismo cultural y d'interior.
 
Os 3 grans puestos d'intrés obligatos en toda besita a Zaragoza son:
*[[O Pilar]], una gran obra relichiosa decoradadecorata con pinturas de [[Francisco de Goya|Goya]] y o suyo cuñaucuñato [[Francho Bayeu]]. A plaza anexa, la [[Plaza d'o Pilar]], ye una d'as más amplas d'[[Europa]], con meyo quilometro de largo y un aria amanada de cuasi 2,5 [[etaria]]s.
 
*A [[Seo d'o Salbador]] (A Seo), rezién esbielladaesbiellata y mezcla d'estilos, dend'dende os suyos alazez romanicos dic'dica o barroco pasando por o gotico y o [[mudexararte mudéxar|mudéxar]], ye construidaconstruita denzima d'oas ronalruinas d'a mezquita d'epoca musulmana y á la begata ista yera constriudaconstruita denzima de d'un templo román. Destacan o suyo zimborrio, abside, o retablo de l'altar mayor y l'orgán.
 
*O Palazio de [[Aljafería|L'Aljafería]]: construzión arabe sede que estió d'o rei taifa de Saraqusta y autual d'as [[Corz d'Aragón]]. Se puede besitar destacando lo siestro rodiato d'arcos de ferradura entrenugatos con sobrebuenas cheserías, o mirab, y a planta superior, de fautura renazentista, con a gran escalera de dentrada y a sala d'o tron.
Línea 124 ⟶ 122:
** Ilesia Parroquial de Santa María Magdalena.
** Torrión d'a Zuda, chunto á las murallas romanas.
** Edifizio de Correus d'estilo niomudexarneomudéxar, situato en o Paseo d'a Independenzia .
** Arco y casa d'o Dean.
[[Imachen:Lonja, Zaragoza (vista 01).JPG|250px|thumb|A Lonxa]]
Línea 162 ⟶ 160:
** Escuela de Artes y Ofizias, situada en a plaza d'os Sitios.
** Colla escolana Chuaquín Costa.
** MercauMercato Zentral.
** Plaza de Toros d'a Misericordia .
** Puen De Fierro.
** Tiatro d'o MercauMercato.
** Tiatro Prenzipal.
 
* Arquiteutura rezién:
** Auditorio Palazio de Congresos, d'o suyo esterior destaca prenzipalmén a suya frontera prenzipal.
** Nueba estazión de ferrocarril de Zaragoza, situada en l'Abenida de Nabarra, construida ta recullir o tren d'Altera Belozidá (ABE) que comunica Zaragoza con Madrid y Lleida y que en uno esdebenidero mas u menos amanaufuturo comunicará tamién Zaragoza con Barzelona y Franzia.
** Sede d'a Confederazión Rechional de Impresarios de Aragón, situada en o barrio ACTUR, y que estió alo nabadapabellón d'Aragón d'a Expo'92 de [[Sebilla]].
 
* RedoladasZonas urbanas:
** Plaza d'o Pilar en cuala redoladazona se i troban o Pilar, A Seo, o conzello y a Lonxa entre atros.
** Paseo d'a Independenzia, plaza d'España y plaza de Aragón que ye o Zentro de Zaragoza .
** Carrera Alifonso. Comunica a Plaza d'o Pilar con o Coso-Plaza d'España.
Línea 187 ⟶ 185:
** O río [[Ebro]].
** O Parque Gran, como se conoxe popularmén á lo parque Primo de Rivera.
** A [[Canal Imperial d'Aragón]].
** O [[galacho de Chuslibol]]: una auguatuerta desalpartada d'o río [[Ebro]] y combertiu en lacuna. D'intrés ecolochico y meyoambiental.
 
===Atros===
* L'ambién peatoniando en a redolada replecada entre o Coso Baxo, carrera Mayor, Mercau Zentral y o río Ebro, desfrutando de os suyos triadors y bars tradizionals de tapas.
 
==Museus==
Línea 212 ⟶ 210:
A ziudá poseye una [[Unibersidá de Zaragoza|unibersidá]] dende [[1542]], anque os suyos orichens se troban en o [[sieglo XII]]. Autualmén se troxa entre barios campus, d'os que dos se troban en a ziudá.
 
En Zaragoza s'editan barios periodicos, entre os que bi ha que destacar o decán [http://www.heraldo.es Eraldo d'Aragón (''[Heraldo de Aragón'')]] y [http://www.elperiodicodearagon.com[El Periódico de Aragón|O Periodico d'Aragón (''El Periódico de Aragón'')]].
 
Esisten barios tiatros, an s'amostran obras d'intrés cheneral y de tiatro alternatibo. O más antigo ye o Tiatro Prenzipal, en o Coso, amán de l'antigo tiatro román. Tamién destacan o tiatro d'o mercau y o tiatro d'a estazión.
 
Se cuenta con un [http://www.auditoriozaragoza.com Auditorio-Zentro de Congresos] que amogolona la prautica totalidá d'os muitos congresos y arrocladas profesionals que se zelebran en Zaragoza y tamién d'ade l'autibidá mosical d'a capital. En iste Auditorio tienen a sede a colla Eninma-Orquesta de Cambra de l'Auditorio de Zaragoza, orquesta de formazión bariable que poseye un combenio con iste Auditorio y que tien una chicota temporada de conziertos, adedicando-se con espezial intrés á la espardidura d'a mosica contemporania. Tamién ofrexe conziertos pedagochicos ta escolans y colabora con o coro de l'Auditorio, coro Amici Musicae. Continando con a mosica clasica, tamién organizan conziertos as entidás d'estalbio [http://www.ibercaja.es [Ibercaja]] y [http://www.cai.es [CAI]], asinas como Chobentuz Mosicals de Zaragoza, pero todas istas d'un modo más esporadico y enfocadas á atra mena de roldes y publico.
 
Anque l'ozio d'a ziudá escurra por camíns más mudenos, como los zines, esistindo 5 u 6 salas en torno á la que pasa por estar a bía prenzipal, y atros tantos más en os grans zentros comerzials de Grancasa y Augusta, abendo suposau, l'aparixión de salas multizine, a disparixión de bels d'os zines de más solera anque no ha eschalamancau a perbibenzia de bella d'as antiguas salas d'o zentro .
Línea 222 ⟶ 220:
As redoladas de marcha, son Rollo (mosica comerzial y d'adoleszens), O Casco (ta chen choben, unibersitaria), La Zona y a Xota.
 
Zaragoza tamién poseye un equipe de fútbol, o [[Real Zaragoza]] que chuega en a [[Romareda]], un equipe de balonzesto, o [[Basket Zaragoza 2002]] S.A.D., atro de balonmán, o [[CAI Balonmano Aragón]] y dibersos equipos menors.
 
Eslexida ta organizar a Esposizión internazional [[Expo Zaragoza 2008]], asinas mesmo ha estau eslexida como sede d'un '''Secretariato d'a Organizazión de Nazions Unitas t'a Decada de l'Augua ''' d'a [[UNESCO]].
[http://www.zaragozaexpo2008.es/es/expos/expos.asp Expo Zaragoza 2008] , asinas mesmo ha estau eslexida como sede d'un '''Secretariado d'a Organizazión de Nazions Unitas t'a Decada de l'Augua ''' d'a [http://www.unesco.org/water/index_es.shtml '''UNESCO'''].
 
== Fiestas ==
Línea 237 ⟶ 234:
==Enrastres esternos==
{{Commons|:Category:Zaragoza, Spain|Zaragoza}}
* {{es}} [http://www.zaragoza.es Conzello de Zaragoza].
* {{es}} [http://www.zaragozaopen.com Zaragoza ziudá ubierta].
* {{es}} [http://www.10lineas.com/Zaragoza/ 10 líneas], conchunto d'enrastres relazionaus con Zaragoza.
* {{es}} [http://www.caiaragon.com/es/municipios/index.asp?idloc=606&tipo=0 Ficha d'a poblazión]
* {{es}} [http://www.aragoneria.com/zaragoza/zaragoza Datos alazetals] d'a ziudá.
* {{es}} [http://www.zaragoza-airport.com Aeropuerto de Zaragoza].
* {{es}} [http://www.redaragon.com Red Aragón].
* {{es}} [http://www.infozaragoza.com Info Zaragoza].
* {{es}} [http://www.enlafrontera.com Ziclo de cultura contemporania]
 
==Beyer tamién==
*[[Aragón]] y [[Istoria d'Aragón]]
*[[España]] y [[Istoria d'España]]
 
{{Monezipios Redolada Zaragoza}}