Diferencia entre revisiones de «Sentiu (fisiolochía)»

Os '''sentitos''' son os procesos fisiolochicos de percepción u recepción d'informacions externas y internas per meyomedio de bell organo especializato en ixa función.

<br>1) [[amargo]]

<br>2) [[aceto (gusto)|aceto]]

<br>3) [[salato (gusto)|salato]]

<br>4) [[dulce]]

A '''vista''' u '''visión''' ye a facultat que, per meyomedio d'o celebro y d'os uellos, permite de detectar as ondas electromagneticas adintro d'o campo de visión ([[luz]]) u ''anviesta''. No bi ha alcuerdo en si ista percepción ye feita per un, dos u tres sentitos. Os neuroanatomistas gosan de clasificar-lo como dos sentitos, ya que son dos receptors diferents os responsables d'a percepción d'a color (a freqüencia de fotons de luz) y d'a brilor (amplitut/intensidat - numero de fotons de luz).

L''''[[odito]]''', '''[[oyito]]''' u '''audición''' ye a facultat de percibir o [[sonito]]. Como lo sonito ye o conchunto de vibracions que se propagan per l'aire u altros medios, l'odito u detección d'istas vibracions ye considerato un sentito mecanico, afín en iste aspecto a lo d'o tacto, encara que un de més especializato. En os humans, d'ista percepción se'n encargan unas fibras u peletz muito chicotz en l'odito interno que perciben o movimiento d'una membrana, a quala vibra en respuesta a cambios en a presión exercita per particulas atmosfericas dintro un radio de 20 ta 22000 Hertz, con importants variacions entre endividos. O sonito tamién puet estar detectato como vibracions per meyomedio d'o tacto. As freqüencias superiors u inferiors a las que pueden sentir-se no pueden detectar-se que per iste meyomedio.

O '''gusto''' u '''gustación''' ye a facultat de percibir sustancias quimicas disueltas, como as que contienen os alimentos. Como bi ha a lo menos quatre tipos de gustos que pueden estar percibitos per a [[luenga (anatomía)|luenga]] ([[dulce]], [[salato (gusto)|salato]], [[agro]] u [[aceto (gusto)|aceto]], y [[amargo]]), bells anatomistas consideran que s'habría de parlar de quatre u més sentitos diferents, ya que cada receptor pareix soministrar información a rechions d'o celebro licherament diferents. Un cinqueno receptor, o que percibe l'acetoacido glutamico u o glutamato, estió confirmato en l'anyo 2000<ref>{{en}} [http://www.nature.com/neuro/press_release/nn0200.html Press Releases - Nature Neuroscience<!-- Bot generated title -->]</ref> y denominato como ''umami'' ("gustoso" en [[Idioma chaponés|chaponés]]).

O '''fato''' u '''olfacción''' ye a facultat de percibir os compuestos quimicos conoixitos como [[olor]]s, per meyomedio de receptors especializatos a ixa fin, como as cabidatz nasals en o caso d'os sers vertebratos. En o celebro, a olfacción ye procesata per o sistema olfactorio.

A '''termocepción''' ye a facultat de percibir a calor u l'ausencia de calor (fridor) per meyomedio d'a piel y conductos internos d'a piel. Os termorreceptors d'a piel son prou diferents d'os termorreceptors homeostaticos d'o celebro ([[hipotalamo]]), que soministran a información d'a temperatura corporal interna.

* a '''ecolocalización''', u "sonar biolochico", que ye a facultat de determinar a orientación per meyomedio d'a entrepretación d'o sonito refleixato, y que ye una habilidat bien conoixita en os moriciegos y os cetacios;