Diferencia entre revisiones de «Ditrysia»

Contenido eliminado Contenido añadido
Nueit existe, nueiturno no existe, o cultismo ''nocturno'' ye en quasi totz os idiomas egual. Si que existe ''trasnuitar''
Sin resumen de edición
Linia 21:
{{Taxobox_end}}
 
As '''paixarelas''' (tamién ''paixarellas'') u '''birabolas''' (en singular, tamién ''birabolas''), ([[clasificación scientifica|scientificament]] '''''Ditrysia''''') son unaun [[ordengrupo (biolochía)|suborden]]natural d'[[insecta|insectos]] adintro d'es [[lepidoptera|lepidopteros]]. Representan un [[clado]] a lo que no han dato categoría taxonomica, pero que incluye arredol d'o 98% d'as especies descritas de Lepidopters.

Tienen l'aparello vocal modificato que s'ha transformato enta una [[trompa]], y as [[ala]]s cobiertas d'escametas. En bi ha que son [[comportamiento nocturno|nocturnas]] y tamién [[comportamiento diurno|diurnas]].
 
== Zoonimia ==
En [[idioma aragonés|aragonés]] bi ha diferents [[zoonimia aragonesa|zoonimo]]s pa os integrants d'este clado, pero basicament son variants de ''bola''/''boleta'' y de ''paixarela'' pa as familias diurnas y ''palometa'' pa as familias nocturnas.
 
O conchunto de variants ''bola'', ''boleta'', ''birabolas'' podrían estar muito antigas y tener conexión con o [[idioma gallego|gallego]] ''bolboreta'' y con o portugués ''borboleta'', que han quiesto relacionar con un hipotetico *''BELBELLITA'', formato a partir de ''BELLUS''. ''bolondrina'' y ''bolandrina'' son propias de l'[[aragonés benasqués|benasqués]] y compartitas con o [[catalán ribagorzán]] d'a redolata de [[Las Paúls]].
 
O conchunto de variants arredol de ''paixarela'' presentan una distribución principalment [[aragonés centro-oriental|centro-oriental]] y son: ''paharel'', ''paharela'', ''paharella'', ''pasarella'', ''pacharella'', ''pahareta'', ''paxarela'', ''paxarelas'', ''paxarella'', ''paxareta'' y ''pasabela''. Son claras derivacions d'o latín ''PASSER'' como a parola ''[[paixaro]]'', y de feito beluna d'estas variats coincide con ciertas denominacions d'[[aus]] chicotas y con as [[laminería]]s que resultan d'escalfar cierta variedat de [[panizo]].
 
En bella variant d'aragonés se solapan os dos tipos de denominación d'as formas diurnas, por eixemplo en [[aragonés chistabín|chistabín]] tenemos ''pasabela'' y ''bola''.
 
[[Categoría:Lepidoptera]]