Diferencia entre revisiones de «Africada postalveolar xorda»
Contenido eliminado Contenido añadido
Sin resumen de edición |
Sin resumen de edición |
||
Linia 16:
En o sieglo XV, sobretot a fins de sieglo ya se conoixen muitos casos esporadicos de representar este fonema con ''ch'', y lo caso inverso, parabras que no tienen ''g'', ''j'' en a suya etimolochía que a vegatas las escriben con ''j'', ''g'', (''jaminera'', ''gica''). En os textos de fins d'o sieglo XV de Bernardo Fulla relativos a [[las Cuevas de Canyart]] podemos leyer parabras con ''ch'' que enantes s'escribiban con ''g'' como ''arcanchel'' y parabras con ''j'' no etimolochica en parabras que se prenuncian con ''ch'' como ''[[chaminera|jaminera]]'', ''giqua'' ("chica"), etc...
Mesmo podemos trobar casos d'alternancia de ''ch'' y ''g'' en un mesmo texto. En o "''[[Libro d'as
{{Cita|por el capitol de los Dean et '''canonches''' un '''canonge''' esleido por el dito capitol}}
Encara en o sieglo XVII en bellas zonas no castellanizatas o fonema postalveolar africato xordo se podeba escribir con a letra ''G'', por eixemplo en un acta de [[1626]] o secretaire menciona a un ''Juan de Chias'' y lo intresato firma como ''Juan de Gias, jurado''.<ref>Francisco Codera.
Por atra parte en puestos d'o sudueste d'Aragón y Navarra on l'aragonés desapareixió enantes bi ha aragonesismos con ''ch'' (''chito'', ''chelar''), y tenemos o caso d'aragonesismos con ''ch'' muito estendillatos en castellán como ''[[chepa]]'' que compite con ''giba''. Tamién son de destacar os toponimos "[[Manchones]]", "[[Belchite]]", "[[Almochuel]]", y "[[Chalamera]]" que han quedato con este caracter propio d'a [[fonetica aragonesa]] en o [[castellán d'Aragón]].
Linia 26:
En [[aragonés meyeval]] se representaba con ''g'', con ''y'' y con ''i'' quan indicaba consonant, esporadicament tamién con ''x'' (quan no representaba o fonema d'a ''x'' actual) y ''ch'', (quan no representaba o fonema /k/). En a literatura alchamiata musulmana yera representato con a letra [[chim]] y en l'alchamía ebreya a letra [[chemel]] podeba representar probablement tamién a lo fonema postalveolar africato xordo.
A fins d'o sieglo XV y en tot o sieglo XVI a castellanización d'a luenga escrita significaba tamién castellanización d'a ortografía y i habió embolicos que facioron que parabras con este fonema ya con fonetica castellanizata las escribisen con ''g''. Por eixemplo en [[Fonz]] en unas actas de [[1576]] escriben "fegas" y "digos" en cuenta de "fechas" y "dichos".<ref>[[Francisco Codera]].
En [[grafía SLA]] se representa como una ''g'' u ''j'' en os casos que provienga d'as consonants d'as silabas latinas GE, GI, IA, IO, IU, seguindo o modelo catalán y a tradición meyeval. En atros casos se representa con ''ch'', que ye a sola grafía que fan servir pa este fonema en a ortografía castellana y en a [[grafía de Uesca]].
|