Diferencia entre revisiones de «Atlantida»
Contenido eliminado Contenido añadido
m r2.6.3) (Robot Adhibito: ky:Атлантида |
Sin resumen de edición |
||
Linia 1:
{{wikificar}}
[[Imachen:Athanasius Kircher's Atlantis.gif|thumb|Mapa d'[[Athanasius Kircher]] amostrando a clasica ubicación de l'Atlantida seguntes os relatos platonicos (''Mundus Subterraneus'', 1669).]]
'''Atlantida''' (en [[Idioma griego|griego antigo]], Ἀτλαντὶς νῆσος, ''Atlantís nēsos'', "isla d'[[Atlas (mitolochía)|Atlas]]") ye una lechendaria [[isla]] esmentata primer en os ''Dialogos'' de [[Platón]] (''[[O Timeu]]'' y ''[[O Critias]]'').
Línea 6 ⟶ 5:
Seguntes diz [[Platón]], l'Atlantida fue un país situato amán d'as [[Columnas d'Hercules]] que en estar una potencia naval conquerió muitas partis d'a [[Europa Occidental]] y d'[[Africa]] alto u baixo 9.000 anyadas antis d'os tiempos de [[Solón]], u alto u baixo 9.600 anyadas antis de [[Chesús de Nazaret|Cristo]]. Dimpués d'un fallito intento d'invadir [[Atenas]], l'Atlantida s'afundió en l'ocián "en un solo día y una sola nueit d'esferra".
Os eruditos
A posible existencia d'una
Como o clasicista [[Alan Cameron]] estableix:
{{Cita|Ye nomás que en tiempos
Anque poquet conoixita mientres a [[Edat Meya]], a historia de l'Atlantida fue redescubierta por os [[Humanismo|humanistas]] en primerías d'a [[Edat Muderna]]. A descripción que Platón fa de l'Atlantida inspiró os treballos utopicos de quantos escritors d'o [[Renaiximiento]], encluyendo-ie a ''[[Nueva Atlantida]]'' de [[Francis Bacon]], que en ye un buen eixemplo.
O mito de l'a Atlantida inspira a la literatura actual, dende a [[sciencia ficción]] a o [[comic]] u mesmo o [[cine]]. O suyo nombre ha esdevenito un sinonimo de qualsiquiera [[civilización]] [[Prehistoria|prehistorica]]
== A historia de Platón ==
En os dialogos ''O Timeu'' y ''O Critias'' de [[Platón]], totz dos escritos en [[360 aC]], se troban as referencias mas antigas sobre l'Atlantida. Per ragons desconoixitas, Platón no remató mai ''O Critias''. Antiparti, a introducción de l'Atlantida se fa en ''O Timeu'' (mención d'o imperio Atlant por parti d'o viello mosén echipcio [[Sonchis de Sais]] a Solón):
{{Cita|Admiramos muito os grans feitos d'a vuestra ciudat rechistratos astí, pero d'entre totas una destaca per a suya importancia y excelencia. Efectivament, os nuestros escritos recentan como a vuestra [[ciudat]] aturó, una vegata, a marcha insolent d'un gran [[imperio]], que
En os esmentatos dialogos de Platón, bi apareixen quatre de personas: os politicos [[Critias]] y [[Hermocrates]], asinas como os filosofos [[Socrates]] y [[Timeu de Locri]], anque nomás que Critias charra de l'Atlantida. Ye muito probable que istas quatre personas haigan estato personaches reals, anque istos dialogos redactatos como si estasen actas, bien podioron estar invencions de Platón. En os suyos treballos, Platón fa servir a ormino os dialogos de Socrates ta descutir posicions enfrentatas dentro d'o contexto d'una suposición.
''[[O Timeu]]'' prencipia con una introducción, que contina con un relato d'a creyación y un tarabidau d'as antigas civilizacions. En ixa introducción, Socrates medita sobre a sociedat perfecta, descrita en ''[[A Republica]]'' de Platón ([[380 aC]]) y se qüestiona si ell u os suyos companyers
Critias diz en o suyo relato que l'orichen d'ista historia se troba en una vesita a [[Echipto]] d'o lechendario lechislador griego [[Solón]] en o [[sieglo VI aC]]. En Echipto, Solón conoix a un mosen echipcio dito Sais, qui tradució a historia de l'antiga Atenas y l'Atlantida a lo [[Idioma griego|griego]], pos yera-ie recullita en papiro y escrita en antigos [[hieroglificos]].
Ye menister significar que l'historiador griego [[Plutarco]], siet sieglos dimpués, mos charra sobre Solón decindo, entre atras cosas, que conoixió en Echipto a os mosens echipcios [[Psenofis d'Heliopolis]] y [[Sonchis de Sais]], os
Seguntes ''O Critias'', os antigos dioses helenicos dividioron a tierra de tal traza que cada Dios tenese a suya micota; allora a [[Poseidón]] li se
[[Imachen:Atlantis map 1882.jpg|thumb|250px|Mapa d'o imperio atlante. ''De Atlantis: The Antediluvian World'', de [[Ignatius Donnelly]], 1882.]]
== Quantas hipotesis sobre a suya localización ==
Bi ha muitas posibles localizacions esmentatas dende l'antiguidat como simplas hipotesis ta la localización de l'Atlantida. S'han feito tantas especulacions con ixe nombre que ha esdevenito un concepto chenerico, independient d'o relato platonico. Isto tien o suyo
Pocas encara son as hipotesis emparatas per eruditos u arqueologos, y muitas s'han feito per fisicos u mesmo investigadors pseudoscientificos. Muitas d'istas
=== Teoría mediterrania ===
[[Imachen:Santorini caldera panorama.jpg|thumb|500px|center|Anvista d'o [[volcán de Santorini]].]]
A mayor parte d'as localizacions proposatas se troban en u amán d'a [[mar Mediterrania]]: islas como [[Cerdenya]], [[Secilia]], [[Creta]] y [[Santorini]], [[Chipre]] u [[Malta]]; [[ciudat-estato|ciudatz-estato]]
D'entre totas ixas posibilidatz, cuenta con un amplo numero de seguidors a hipotesi de [[Creta]] y [[Santorini]]. Dita teoría tien o suyo orichen en a [[erupción de Tera]], escaicita en o [[sieglo XVII aC]] u [[Sieglo XVI aC|XVI aC]]. Ista erupción provocó un gran [[tsunami]] que destruyó a [[civilización minoica]] establita en l'amanata isla de [[Creta]], seguntes os expertos.
[[A.G.Galanapoulos]] afirmó que as datas que estableix [[Platón]] de 9.000 anyadas antis d'os tiempos de [[Solón]], han de estar
[[Imachen:Fira at Santorini (from north).jpg |thumb|left|220px|Anvista de Fira, isla de Santorini, en l'alto d'a caldera esfaldata.]]
Línea 52 ⟶ 51:
Bi ha quantas hipotesis en relación con ista posibilidat: o norte d'[[Europa]], como [[Suecia]] y a [[mar d'o Norte]], [[Andalucía]], [[Irlanda]], as [[islas Canarias]] y [[Madeira]], u mesmo as [[islas Azores]], estando totas, alto u baixo, amán d'as esmentatas Columnas d'as que Platón en charra.
Sindembargo, os estudios cheograficos detallatos d'o fundo ocianico d'istas islas no bi han trobato
=== Atras teorías ===
Atras teorías proposatas per os autors son muito diversas:
[[Imachen:Turtleyonaguni.jpg|right|thumb|A ''formación d'a tortuga'' ye una d'as muitas formacións extranyas trobatas en o fundo ocianico amán d'a isla de Yonaguni en l'Ocián Pacifico.]]
|