Diferencia entre revisiones de «Khitans»

Contenido eliminado Contenido añadido
m Khitan tresladada a Khitans: En atras luengas fan servir o plural regular
Sin resumen de edición
Linia 1:
[[imachen:MongolHuntersSong.jpg|200px|thumb|right|Khitan practicando a cetrería en una pintura chinesa d'o periodo Song.]]
Os '''khitankhitans''' estioron un pueblo seminomada orichinario d'o sud d'a redolata d'o [[Gran Khingan]] (estepas euroasiaticas orientals), y d'orichen [[pueblos mongols|mongol]] u afín a los mongols que prenioron o control d'o norte de [[China]] en o [[sieglo X]] fundando a [[Dinastía Liao]], que fue derrocata en o [[sieglo XII]] por os [[churchetz]], emigrando muitos khitankhitans t'[[Asia Central]] on formoron o [[Khanato Kara Khitai]], que duraría dica a [[Imperio Mongol|conquiesta mongola]] d'o [[sieglo XIII]]. Os khitankhitans son relacionatos con l'orichen de l'actual pueblo [[dagur]].
 
Os chineses ya teneban contacto con os khitankhitans en o [[sieglo V]], que no representaban una amenaza ni pa ells ni pa os pueblos d'a estepa que formoron grans imperios como os [[gökturks]] u os [[Khanato Uigur|uigurs]].
 
A caita d'a [[dinastía Tang]] y a decadencia d'os [[kirguizes d'o Yenisei]] permitió a los khitankhitans esdevenir un pueblo poderoso en o caotico "periodo d'as cinco dinastías y d'os diez reinos". O khitan Abaoji se proclama emperador en l'anyo [[907]] y en l'anyo [[924]] os kirguizes d'o Yenisei son forachitatos de l'actual [[Mongolia]]. Dimpués encomenzó una expansión por o norte de China.
 
== Dinastía Liao ==
{{articlo principal|Dinastía Liao}}
[[imachen:KhitanAD1000.png|200px|thumb|right|Aria dominata por a dinastía Liao enta l'anyo 1000.]]
En l'anyo os khitankhitans [[936]] prenen as ciudatz de [[Datong]] y l'actual [[Pekín]] ya a lo sud d'a [[Gran Muralla]]. En l'anyo [[946]] os dirichents d'os kitankhitans prenen o nombre de [[Liao]].
 
En o estato Liao conviven os modos de vida d'os nomadas d'a estepa y d'os sedentarios hans d'o sud. En as estepas d'o norte o poder descansa en una fuerza armata de [[chinet]]z y en o sud bi ha una burocracia hederata de tiempos d'os Tang. Os kitankhitans se convierten a lo budismo.
 
Dende l'anyo 1004 os liao ya no atacan a los [[song]] y se limitan a cobrar un impuesto anyal en diners y seda. En l'anyo [[1125]] son sustituitos por os suyos vasallos [[churchetz]], debantpasatos d'os [[manchús]] y fundadors d'a [[dinastía Jin]]. Part d'os kitankhitans emigroron t'[[Asia Central]] y fundoron o [[Khanato Kara Khitai]]; os kitankhitans que quedoron en o norte de China en o periodo d'a dinastía Jin esdevendrían part d'a categoría ''Hanren'' en o periodo [[dinastía Yuan|Yuan]] chunto con os [[churchetz]] y os chineses d'o norte. O nombre ''Kathai'' con o que [[Marco Polo]] nombró a lo norte de [[China]] y que se cheneralizó en [[Europa]] provién d'o etnonimo d'os KhitanKhitans que gobiernoron en o periodo d'a dinastía Liao.
 
== Khanato Kara Khitai ==
Linia 20:
Os Khanato Kara Khitai u Khanato Kara Khitan ye un estato fundato en a decada de 1130 por os [[khitan]] que emigroron a [[Asia Central]] dende o norte de [[China]] y [[Manchuria]] y que duró dica os tiempos d'a conquiesta mongol d'Asia Central. O territorio d'os Karak Khitai consistiba en as estepas a lo norte de [[Tien Xan]] y a [[Cuenca de Tarim]]. Os kara khitai mantenioron as estructuras locals de poder, limitando-se a cobrar impuestos a los principes autoctonos. Os Kara Khitai yeran budistas pero teneban subchectos musulmans y bi heba tolerancia relichiosa con atras relichions como o [[islam]] y o cristianismo [[nestorianismo|nestorín]]. A luenga oficial d'o khanato yera o [[idioma chinés|chinés]].
 
Muitos khitankhitans emigroron a Asia Central dimpués que en l'anyo [[1125]] os [[churchetz]] los hesen vencito, sustituindo-los en o poder, deposando a la [[dinastía Liao]] y establindo-se como [[dinastía Jin]]. Os musulmans [[karakhanís]] facioron venir a los khitankhitans en a decada de [[1130]] pa que los aduyasen en a luita contra os [[carlucos]], pero tamién deposoron a los karakhanís. Prenioron [[Kaixgar]] y [[Khotán]] y sozmetioron [[Transoxiana]] a lo suyo [[vasallache]].
 
Encara que os Kara Khitai creyoron o suyo estato centroasiatico en a decada de [[1130]] se considera que o estato encomenzó a existir en l'anyo [[1124]], quan [[Yelü Dashi]] se proclamó rei, quan encara yera en [[Mongolia]].
Linia 29:
* [[Jean Sellier]]. ''Atlas de los pueblos del Asia Meridional y Oriental''. Acento Editorial.
 
[[Categoría:Pueblos mongolsKhitans]]
 
[[bg:Хидани]]