Diferencia entre revisiones de «Teherán»
Contenido eliminado Contenido añadido
Sin resumen de edición |
|||
Linia 129:
=== Emerchencia d'as funcions urbanas ===
A ciudat de Teherán alaceta a suya importancia historica dimpués d'as invasions d'os [[mongols]] d'os territorios de l'actual Irán, quan destruyoron de raso a ciudat de [[Ray]] en [[1228]]. Encara que tamién Teherán en sufrió as conseqüencias, as destruccions de Ray facioron que os suyos habitants se tresladasen enta Teherán, una ciudat que lis podía ufrir en ixe inte unas millors condicions y comodidatz por os suyos chardíns y huertos y por as suyas canals d'irrigación que favoreixeban l'agricultura. En a descripción d'a ciudat que fa Hamd-Allah Mostawfi en [[1340]], diz que ye una "chicota ciudat important", encara que no li da unas cifras de población a o mesmo ran que antis d'as invasions mongolas.<ref>{{fr}} Hamd-Allah Mostawfi, ''Nozhat al-qolub'', ed. y tr. Le Strange, texto p. 53; tr., p. 60.</ref> Mientres o [[sieglo XIV]], a ciudat mas important d'a provincia mongola (d'a quala en feban parte quatre departamentos,
O primer europeu en visitar a ciudat de Teherán estió ye fácil que o [[Reino de Castiella|castellán]] [[Ruy González de Clavijo]], a qui n'heba ninviato en [[1403]] o [[Lista de reis de Castiella|rei]] [[Henrique III de Castiella]] como ambachador enta la cort de [[Tamerlán]]. Ruy González de Clavijo, mientres a suya
Dimpués d'a epoca timurida, a expansión d'o nuclio urbán de Teherán se fació enta o norte, a on as auguas y l'aire teneban una pureza mas gran. Ixa tendencia continó con posterioridad, marcando o densenvolique urbán d'a ciudad y creyando una deseparación de tipo social, en tresadar-se as clases más pudients siempre enta o norte. Estió tamién en ixas envueltas quan Teherán desenvolicó todas as estructuras propias d'una gran ciudat.
Linia 142:
O shah [[Abbas II]] tamién residiba a sobén en a ciudat de Teherán, a on fació devantar-ie una residencia, dita ''Chāhār bāgh''. O shah [[Suleimán I (safavidas)|Suleimán I]] tamién ordenó a construcción d'un secretariato imperial (Divān Khāneh) clavato en o centro d'a ciudat (Chenārestān). Ye en ixe puesto a on l'embaixador d'o soldán [[Ahmet III]] se reunió en [[1721]] con o shah [[Husein (safavidas)|Husein]], qui estió o zaguer shah d'os safavidas antis d'a invasión afgana. Asinas, en zaguerías d'o [[sieglo XVIII]] Teherán ya no yera una chicota ciudat provincial sino que ya teneba importancia ta os shahs d'a dinastía safavida.
En [[1722]], tropas de [[Mahmoud (Ghilzai)|Mahmoud]], d'a [[dinastía hotaki]], invadioron [[Ispahan]], dentrando asinas o país,
Mientres a [[dinastía zand]], Teherán esdevién un centro melitar, quan en ixas envueltas a [[tribu Zand]] y a [[tribu Qajar]] liotaban por o control d'Irán. Entre [[1755]] y [[1759]] [[Muhammad Karim Khân]] piensa fer esdevenir de Teherán a capital d'o país y fa devantar-ie quantos edificios en o suyo vico reyal, como o [[Khalvat-e Karim Khani]]. O vico reyal de Teherán esdevién un ''arg'', ye decir, un vico reyal fortificato. Sindembargo, en zaguerías Khalvat-e Karim Khani prefirió establir a suya capital en a ciudat de [[Shiraz]].
Linia 148:
Quan en [[1779]] morió Karim Khan, Qafur Khan (qui yera fidel a los Zand) y [[Agha Mohamad Khan]] (d'os Qajar) se disputoron o control de Teherán. En [[1785]] un aliato d'os Qajar prenió Teherán, y o [[12 de marzo]] de [[1786]] [[Agha Mohamad Khan]] dentró en Teherán y en fació a suya capital. As suyas motivacions yeran de traza estratechica: l'[[Imperio ruso]] presionaba sobre a muga norte d'Irán y os [[turquemans (Asia Central)|turquemans]] a muga d'o nordeste. Amás Teherán se trobaba en a rota de comunicacions este-ueste en Irán a os pietz de l'[[Elburz]], tenendo amás vías de comunicacions enta os [[oasi]]s de l'Irán central y entra atros puestos d'o país.
Con tot y con ixo, en [[1797]]
[[Fath Ali Shah]] ([[1797]]-[[1834]]) fació importants construcción en o compleixo d'a ciudat. Fació muit más polido l' ''arg'', o vico reyal, y fació devantar-ie l'[[Emarat Bādgir]] y o ''Takht-e Marmar'' u "palacio de marbre". Tamién fació devantar a [[mezquita d'o Shah]] en o bazar d'a ciudat y o palacio de Negarestan y de Lalezar. Con ixo, a ciudat creixeba y esdeveniva un polo d'atracción ta os iranís, doblando a suya población en nomás que 20 anyatas. Sindembargo, quan remató o suyo reinato en [[1834]], encara no s'heban rematato as nuevas construccions.
| |||