Diferencia entre revisiones de «Italianos»

Contenido eliminado Contenido añadido
m r2.7.1) (Robot Adhibito: ar:طليان
Sin resumen de edición
Linia 12:
 
Os '''italians''' son os habitants d'[[Italia]]. En Italia os italians etnicos parlan como luenga materna o [[idioma italián|italián]] standard u charran bell dialecto u luenga pareixita d'o diasistema italián, a diferencia d'as diferents minorías etnicas no recients ([[albaneses]], [[crovates]], [[eslovens]], [[sardos]], [[tiroleses]], ecetra). Son de relichión catolica. Tamién bi ha italians etnicos en países que mugan con Italia, ([[Eslovenia]], [[Croacia]], [[Suiza]]), y una important [[diaspora]] italiana en diferents países d'[[America]] y [[Europa]] producto d'importants procesos migratorios dende o sieglo XIX.
 
== Historia ==
Os italians son os continadors d'a población [[romans|romana]] y [[romanización|romanizata]] d'a [[Peninsula Italia]] y zonas mugants, que en l'[[alta Edat Meya]] perdió a suya independencia, primero por a creyación d'o [[Reino Ostrogodo d'Italia]], y dimpués por a reconquiesta [[Imperio Bizantín|bizantina]] y por a invasión d'os [[longobardos]], que creyoron diferents entidatz estatals, y os [francos]], resultando una fragmentación politica, encara que o norte fació part d'o [[Sacre Imperio Román-Chermanico]].
 
A existencia d'una actividat artesanal y mercantil y de puertos fació d'Italia una d'as zonas más prosperas d'Europa. Dende o sieglo XI amaneixioron "republicas maritimas" con nuclio en as ciudatz de [[Chenova]] y [[Venecia]], que constituiban [[talasocracias]]. En ciudatz como [[Siena]], [[Florenza]] y [[Milán]] prosperaba a banca y l'artesanía. A prosperidat d'as ciudatz d'o norte creyó un conflicto con o [[Sacre Imperio Román Chermanico]], que en baralla contra o papato perdió o control d'estas ciudatz.
 
En as ciudatz d'o norte como [[Pisa]], [[Amalfi]], [[Chenova]], [[Venecia]], [[Siena]], [[Florenza]] y [[Milán]] bi habió una clase dirichent de banquers y burgueses que patrocinoron artistas y intelectuals. D'esta traza amaneixió un movimiento artistico dito "[[Renaiximiento]]". Manimenos estas "ciudatz-estato" no podeban ofreixer una resistencia efectiva debant d'a expansión politica d'o [[Imperio Espanyol]] u d'o [[Reino de Francia]]. Os descubrimientos cheograficos facioron que l'actividat comercial se desplazase dende a Mediterrania dica l'Atlantico. A formación d'un poderoso [[Imperio Otomán]] crebó as rutas comercias habituals y encomenzó a decadencia d'a [[Republica de Venecia]], que iba perdendo poder y territorios en a [[Mediterrania oriental]].
 
A meyatos d'o sieglo XIX encomenzó a [[unificación d'Italia]] en o contexto d'os nacionalismos dende un estato con territorio en o [[Piamonte]] y [[Cerdenya]], que derrotó a los borbons franceses que dominaban Nápols y a lo exercito papal.
 
[[Categoría:Pueblos latins]]