Diferencia entre revisiones de «Lanacha»

Contenido eliminado Contenido añadido
Sin resumen de edición
m refirme aerio using AWB
Linia 1:
{{Grafía_87}}
{{Municipio Aragón
|nombre = Lanacha
Línea 21 ⟶ 20:
 
== Cheografía ==
A localidat de Lanacha se troba situata a 369 [[metro]]s d'[[altaria]] sobre o ran d'a mar, a una [[distancia]] de 50 [[km]] d'a ziudatciudat de [[Uesca]], a [[Capital (politica)|capital]] d'a suya provincia y d'o suyo partito chudicial.
 
== Toponimia ==
En a [[Edat Meya]] s'escribiba ''Lanaia'' ([[1264]]), ''Lanaya'', ''Lanaga'', ''Lanayla''. Encara en o [[Fogache de 1495]] s'escribiba ''Lanaja'', quan muitos toponimos [[provincia de Teruel|tergüelans]] ya s'escribiban con -x- castellana en cuenta d'a -j- castellana que se presentaba en os casos que en [[Idioma aragonés|aragonés]] bi ha -ll- u -ch-.
 
Un eixemplo de menziónmención d'este lugar en [[aragonés meyeval]] lo tenemos en un texto de [[1385]], relatiborelativo a lo [[monesterio de Sixena]], s'escribe ''La Naya'', y ye curioso porque güeihuei o [[chentilicio]] en [[Idioma castellán|castellán]] ye ''najino'' y no ''lanajino'':
 
{{Cita|en nompne de qui de suso atorgo e viengo de manifiesto que he avido e rezibido de los [[churato (meyeval)|Jurados]] e homes buenos de los [[concello municipal|concellyos]] de '''la Naya''' de [[Burjalaroz]] de [[Candasnos|Campdasinos]] e de [[Ontiñena|Ontinyena]] de [[Sena]] e de [[Billanueba de Sixena|Villyanova de Sixena]]}}
 
En a documentazióndocumentación [[Edat Meya|meyeval]] d'a cort d'o Chustizia de [[Casa de Ganaders de Zaragoza|Ganaders de Zaragoza]] ([[1472]]-[[1492]]) podemos leyer ''Lanacha'', y tamién se documenta ''Lanacha'' como apellito en [[1430]].
 
{{Cita|A XX de julio del anyo mil CCCCLXXXXI conparece ante la presencia de vos el muy magnífico senyor don Gil de Gracia, así como Justicia de los Ganaderos de la ciudat de Çaragoça, perssonalment Johan de Vinias, vezino y ganadero de la dicha ciudat de Çaragoça, con vozes de (a)pellido diziendo que como él tobiesse [* (en) el mes de mayo del dicho anyo] su cabanya de ganado menudo en el término de la '''villa de Lanacha''' y con aquel ganado usufructuándolo el dicho término por virtut de los privilegios de la dicha ciudat, enpero el dicho ganado, no faziendo mal ni danyo en pan ni en vino y guardando a la dicha villa huna deffesa privilegiada, siquiere boalar, iusta el tenor del fuero del Regno, dize el dicho apellidant}}
 
En un texto de [[1492]] o chustiziachusticia de Uesca que por un regular se nombra como ''Martín de Lanaja'' ye menzionatomencionato como ''Martín de Lanacha''.
{{Cita|delante los senyores don Martin '''de Lanacha''', justicia, don Pedro de Moros, juez de la hermandat}}.
 
En o libro ''Vida de las mujeres del renacimiento'' amanixamaneix un texto d'o sieglo XV en o que s'escribe "Gracia Lanacha" debant d'atros textos on s'escribe con grafía més meyeval ''Gracia Lanaja'':
{{Cita|Actendient et considerant yo, dita Gracia '''Lanacha''' haver spendido en la enfermedat de Johan de Palaçio, Gostança de Palaçio, fillos míos e del dito don Bertholomeu, e hermanos del dito don Vicient}}
 
En castellán d'o [[sieglo XVII]] s'escribiba ''Lanaxa'' y esistibaexistiba l'apellito ''Lanaxa''. Sindembargo a chent que preba de recuperar l'[[Idioma aragonés|aragonés]] en este lugar han preso o nombre de ''Fablans de l'Aragonés en Lanaxa'' seguindo a creyenziacreyencia entibocataentivocata de pensar que lo que en [[Idioma castellán|castellán]] ye con ''g'', ''j'' se fa aragonés cambeyandocambiando a ''j'' belarvelar por una ''x''.
 
En a microtoponimia claman l'atenziónatención os topominostoponimos ''BalVal de Lupo'', ''PeñalvetaPenyalveta'', ''La Maleta'', ''Barranco de los [[Paúls (desambigazióndesambigación)|Paules]]'', ''Barranco de Balonguera'', y sobre totsobretot o chazimientochacimiento román de ''La Mascarata'', y una costruzióncostrucción idraulicahidraulica que encara mantién a suya denominación aragonesa: ''El [[CañoCanyo (costruzióncostrucción idraulicahidraulica)|cañocanyo]]''.
 
== Administración ==
Línea 108 ⟶ 107:
</center>
 
== CuriosidazCuriosidatz ==
En [[1875]] morió en iste lugar o famoso [[bandido Cucaracha]].
 
== Esportes ==
*O [[fútbol]] ye representato por o l'[[Asociación Deportiva Lanaja]].
 
== Bibliografía ==