Diferencia entre revisiones de «Vin»
Contenido eliminado Contenido añadido
Sin resumen de edición |
Sin resumen de edición |
||
Linia 6:
Se diz «vin» nomás a lo liquido resultant d'a fermentación alcoholica, total u parzial, d'o suco d'a uga, sin l'adición de denguna sustancia. En muitas lechislacions se considera nomás como vin a la bebita fermentata obtenita de ''[[vitis vinifera]]'', encara que s'otienen bebitas pareixitas d'atras variedatz como a ''[[vitis labrusca]]'', ''[[vitis rupestris]]'', etz. O conoximiento d'a sciencia particular de l'elaboración d'o vin se diz enolochía (sin de considerar os procesos de cautivo d'os vinyers). A sciencia que tracta nomás d'a biolochía d'os vinyers, asinas como d'o suyo cautivo se diz [[ampelolochía]].<ref name="Oxford">{{en}} J. Robinson (ed): ''"The Oxford Companion to Wine"'' 3ª edición, 2006. Oxford University Press, ISBN 0-19-860990-6</ref>
A sciencia que estudeya o
== Etimolochía ==
A etimolochía conoxita d'a parola vin
== Historia ==
{{Articlo principal|Historia d'o vin}}
[[Imachen:Tomb of Nakht (13).jpg|thumb|250px|Elaboración d'o vin en l'[[Antigo Echipto]]. Sepoltura de Najt, en a Bal d'os noples.]]
O vin se produció por primera vegata mientres o [[neolitico]], seguntes os testimonios [[arqueolochía|arqueolochicos]] trobatos en as montanyas [[Zagros]], en a rechión que güé ocupan [[Cheorchia]], [[Armenia]] y [[Irán]]; gracias a la presencia de ''[[Vitis vinifera|Vitis vinifera sylvestris]]'', y l'aparición d'a [[
O primero que cal destacar ye que o vin, a lo largo d'a historia, ha estato muit bien considerato por l'alta sociedat occidental, estando testimonio imprescindible en qualsiquier escaicimiento u banquet d'importancia y arredol d'el s'han sinyato os grans tractatos y escaicimientos istoricos d'[[occident]].
Ya en [[Antigo Echipto|Echipto]], [[Antiga Grecia|Grecia]] y [[Antiga Roma|Roma]] s'adoraba a [[Dioniso]] u [[Baco]] ([[dios]] d'os vinyers) y a [[Biblia]] se refiere a lo vin en quantos pasaches, entre d'atros quan
A viticultura debe o suyo mayor desembolique a la propagación d'o [[cristianismo]], por estar o vin necesario ta la celebración d'a [[misa]]. Os [[monesterio]]s, con os suyos propios metodos d'elaboración y estracción, estioron os precursors d'a viticultura y [[vinicultura]], dixando rastros tan esclateros como los vins priorato d'a paraula prior.<ref>[http://www.unirioja.es/servicios/sp/tesis/pdfs/tesis26.pdf Tesis doctoral "Estudio analítico de compuestos volátiles en vino" Mª Trinidad Cedrón]</ref>
Linia 37:
=== Morfolochía ===
[[Imachen:Raisin noir à jus blanc.png|250px|thumb|Tallo
A uga contiene en o suyo interior toz os elementos
# '''[[Endocarpio|Primera zona]]''': En o interior as pepitas se troban rodiatas d'una muit alta concentración de [[zucre]]s (a mayor zona de concentración se troba rodiando as pepitas), en ista zona bi ha zucres y [[aceto malico]] (á vegatas iste aceto se convierte en un zucre por meyo d'a [[gluconeochenesi]]). Ista zona gosa tener unas licheras tonalidatz verdas.
# '''[[Mesocarpio|Segunda zona]]''': En a siguient zona, concentrica a l'anterior, a concentración de zucres disminuye progresibament y aumenta la presencia d'[[aceto tartarico]]. O segundo component quimico en a uga, dimpués d'os zucres, ye a presencia d'istos dos acetos: aceto malico y aceto tartarico. Os dos acetos tienen un papel important en a elaboración d'os vins y os viticultors son os que deciden modificar a presencia de qualsiquier d'els en o producto final.
# '''[[Epicarpio|Tercera zona]]''': En ella se troban as sals minerals, prencipalment potasio. Os [[polifenol]]s como pueden estar os tanins (ubicatos prencipalment en a piel exterior), [[antozianina]]s (responsables d'a color en os vins), os aromas, etz. Os gustos caracteristicos d'a uga s'almadazenan en ista
A manera en a quala s'escacha la uga puet afectar a las [[propiedat organoleptica|propiedatz organolepticas]] d'o mosto, por eixemplo, si se prensa poco se quitan os zucres d'o
=== Cautivo ===
[[Imachen:Vinyes artés.jpg|thumb|200px|Vinyers en [[Artés (Baches)|Artés]]]]
Os vinyers basicament desarrollan o [[
Por un regular contra mas ye esposato lo vinyero a lo sol mas gran ye a concentración de zucres en a uga, y d'atra man poca
Mientres a maduración d'a uga en o vinyero bi ha un cambeyo dito en [[ampelolochía]] con una parola francesa: ''[[véraison]]''. Bi ha un inte a on que a uga cambeya o suyo metabolismo y prencipia a almadazenar zucres a una velocitat muito mas gran, a lo mesmo tiempo
== Tipos de vins ==
Linia 58:
[[Imachen:Rose wine .jpg|thumb|80px|Vin rosato]]
[[Imachen:White Wine Glas.jpg|thumb|80px|Vin blanco]]
* Vin corrient, u [[vin de mesa]], ye o elaborato seguntes a definición anterior, sin que interviengan sustancias u practicas emplegatas ta os "vins
** [[Vin tinto]], ye o elaborato mayoritariament a partir d'uga negra, como a color ye en a piel, por un regular a fermentación s'ha de realizar con o mosto sin de colar (con as piels), y nomás una vegata rematata la fermentación (bells 20 días) se cola. O vin negro se puet abiellir, y en función d'o tiempo que pase en barricas y en botellas, se gosa clasificar en:
*** [[Vin chóven]], menos de seis meses en barrica.
Linia 69:
* [[Chacolí]] ye o vin obtenito d'a fermentación alcoholica d'o suco d'a uga, que por causas meteorolochicas no maduran normalment.
* [[Vin cheneroso]], xuto u
* [[Esbrumoso|Vin esbrumoso]] u d'agulla, ye o que contiene anidrido carbonico orichinato por una segunda fermentación alcoholica en un embase zarrato.
Linia 79:
* ''[[Vermouth]]'' és a bebita en a elaboración d'a quala dentra a fer parti o vin, con adición de zucre u mosto d'uga concentrato y estractos u aromas otenitos de plantas aromaticas.
* [[Vin de misa]] ye o vin emplegato en ista
== Atros derivatos d'a uga ==
Linia 91:
=== Vendema ===
[[Imachen:Vineyard in Montone.jpg|thumb|Uga]]
A uga s'ha de cullir ([[vendema]]) quan aiga conseguito lo grau de maduración que sía menester, o qualo penderá d'a zona, tipo d'uga, climatolochía, y tipo de vin que se quiera elaborar. O ran de zucre en a uga determinará dimpués o grau alcoholico, entre atras cosas. Ta otener vins
=== Maceración carbonica ===
A color negra d'a piel ye en os "antocians", sustancia que nomás se disolbe bien en [[alcohol]]. Ye por ixo que si se quiere otener un vin negro u rosato ye menester que a piel sía en contacto con o mosto fermentato. Una alternatiba ye a maceración carbonica, tipica d'os rosatos y claretz, una atra ye a vignificación en negro.
Dimpués d'a vendema se puet dixar a uga en depositos de poca fundaria a fin de que se produzca la [[maceración carbonica]]. En iste
=== Prensato / escachato ===
[[Imachen:Pressoir epi.jpg|thumb|250px|Prensa d'o sieglo XVI]]
D'antis mas se feba o prensato d'as ugas dreitament dimpués d'a vendema con l'obchecto d'otener o [[mosto]] ([[suco]] d'a ''vitis vinífera''). Yera abitual veyer presonas escalzas chafando a replega d'ugas en rezipients foratatos por o fundo, d'ista traza s'
O
=== Fermentación ===
Linia 115:
[[Imachen:Wine barrels.jpg|thumb|250px|left|Barricas de vin]]
A verdat ye que una vegata que ye rematata la [[fermentación alcoholica]] se puet producir una segunda transformación dita [[fermentación malolactica]], produeita por bacterias que transforman l'aceto malico en aceto lactico (rebaixando lo pH), de traza que aumentan os [[polifenol]]s y o [[
Adicionalment se puet aviellir o vin, mientres bel tiempo en barricas de fusta, a ormino de caxico y de 225 litros. O intercambeyo d'aromas entre o vin y a fusta li dan a iste unas caracteristicas mas complexas. Os periodos de crianza en barrica pueden tardar dende os tres meses a bel par d'anyos, y rarament mas tiempo, a lo menos en o caso d'os vins negros.
|