Diferencia entre revisiones de «Fricativa postalveolar sonora»

Contenido eliminado Contenido añadido
ZéroBot (descutir | contrebucions)
m r2.7.1) (Robot Adhibito: hi:झ़
Sin resumen de edición
Linia 1:
A consonant '''fricatibafricativa post-albeolaralveolar sonora''' ye un fonema que se trascribe {{AFI|[ʒ]}} en l'[[AFI]], una [[zeta]] llatinalatina minuscula con coda que probiénprovién d'as zetas meyevals cursibascursivas. En a notaziónnotación romanica se representaba como [{{AFI|ž}}]. No se troba en aragonés, pero sí que se troba en catalán septentrional, en occitán y en francés. EsistióExistió en castellán meyeval y encara esisteexiste en chodigoespanyol[[chodigo-espanyol]]. En muitas luengas se troba pero solapato con o correspondient sonito palatal.
{{Grafía_87}}
{{Infobox IPA|ipa-number=135|ipa=658|ipa-image=Xsampa-Z2.png|xsampa=Z|kirshenbaum=Z|sound=voiced postalveolar fricative.ogg}}
A consonant '''fricatiba post-albeolar sonora''' ye un fonema que se trascribe {{AFI|[ʒ]}} en l'[[AFI]], una [[zeta]] llatina minuscula con coda que probién d'as zetas meyevals cursibas. En a notazión romanica se representaba como [{{AFI|ž}}]. No se troba en aragonés, pero sí que se troba en catalán septentrional, en occitán y en francés. Esistió en castellán meyeval y encara esiste en chodigoespanyol. En muitas luengas se troba pero solapato con o correspondient sonito palatal.
 
== Caracteristicas ==
* Ye una consonant oral pulmonica.
* Ye un sonito sibilantsivilant fricatibofricativo porque l'aire produzeproduce una turbulenzaiaturbulencia en o suyo paso por a boca.
* S'articula con a luenga dezaga d'os dients, cuasiquasi como tocando o paladar, pa modificar a columna d'aire que bienvien dende os pulmons.
* Ye un sonito sonoro porque fa bibrarvivrar as cuerdas bocalsvocals.
 
== O Fonema postalbeolarpostalveolar fricatibofricativo sonoro en aragonés ==
En aragonés actual no esisteexiste. A bisiónvisión tradizionaltradicional d'os filologos ispanicoshispanicos representata por [[Rafael Lapesa]] ye que esistióexistió en aragonés meyeval (baxomeyevalbaixomeyeval, porque en a mayor parte de l'Alta Edat Meya se produzibaproduciba a evolución dende o [[latín tarraconense]] ta l'aragonés). Rafael Lapesa aplica o modelo d'evolución fonetica d'o castellán pa l'aragonés en a evolución d'a consonant d'as silabas GE, GI, IA, IO, IU en latín, en parabras patrimonials como ''chelar, chirar, chazerchacer, [[chubo]]'', que s'escribiban en a Edat Meya como ''gelar'', ''girar'', ''jazer'', ''jubo''. Manimenos [[Manuel Alvar]] ya daba eixemplos que en os elementos romanzesromances d'o latín notarial aragonés d'os sieglos XI ey XII ya se pronunziabapronunciaba africato xordo como ao letra[[digrafo ch]] actual. PrezisamentPrecisament en muitos textos meyevals ''Sancho'', que probiénprovién de ''SANCTEU'', ey tien o fonema /[[fonema ch|ch]]/ por un orichen diferent s'escribiba ''Sanio'', ''Sanjo'' u ''Sango''. Actualment se tien conoxenziaconoixencia de més documentazióndocumentación que amuestra que en aragonés meyeval o fonema postalbeolarpostalveolar fricatibofricativo sonoro, d'aberhaber esistitoexistito en l'Alta Edat Meya, dende o sieglo XI ya ebaheba eboluzionatoevolucionato a lo fonema actual /[[Fonema postalbeolarpostalveolar africato xordo|tʃ]]/ d'a letra "[[ch]]".
 
== TrasliterazionsTrasliteracions ==
En a trasliterazióntrasliteración de parabras con este fonema en luengas [[luengas eslavas|eslavas]] que fan serbirservir l'alfabeto [[alfabeto zirilicocirilico|zirilicocirilico]] se puet escribir en aragonés comoo ''digrafo zh'': ''[[Zaporizhia]]'', ''[[ChupánŽupan|Zhupan]]''; u o [[diacritico Ž]]: ''Župan'', que por adaptaziónadaptación fonetica serían con ch, que representa o fonema més pareixito a l'orichinal.
 
== Enrastres externos ==