Diferencia entre revisiones de «Africada postalveolar xorda»

Contenido eliminado Contenido añadido
Sin resumen de edición
Sin resumen de edición
Linia 6:
* Adaptación de [[mozarabismos en l'aragonés|mozarabismos]] derivatos de palabras con CE, CI latinas que dan /z/ en aragonés (''capacho''), u parabras que en aragonés aturoron a suya evolución en esta etapa ("Sancho").
* Evolución d'os grupos romances -dj- (procedent de vocal+TĭC > de(g) u de cons+DĭC > de(g)) y -tj- (procedent de cons+TĭC > teg): "arrepinchar-se" (de ''pendĭcare''), "mancheta" (de ''mantĭca''), "minchar" (de ''manducare'').
* Adaptación d'[[occitanismos en l'aragonés1occitanismosaragonés|occitanismos]] como ye o caso d'o [[sufixo -ache]] (sería tamién un caso d'a evolución anterior).
* Evolución de S inicial: "chiflar/chuflar" (de ''sifilare''), "[[chulla]]" (de ''suilla''), "[[choto]]" (de ''suctu'').
* Adaptación d'[[arabismos en l'aragonés|arabismos]] con letra [[chin (letra arabe)|chin]]: "[[charra]]", "[[chabalín]]".
Linia 12:
A evolución d'as consonants en as silabas latinas IA, IO, IU, GE, GI, produció un fonema prepalatal africato que ya yera xordo por o menos en o sieglo XII, neutralizando-se con o fonema prepalatal africato xordo huei representato por ''ch''. A interpretación tradicional, que interpreta a evolución fonetica de l'aragonés como tributaria d'a castellana no lo considera asinas, y autors como [[Rafael Lapesa]] han considerato que podió estar sonoro dica dimpués d'a Edat Meya basando-sen en a traza s'escribir-lo més a sobén coinzident con ixe fonema en castellán, catalán, occitán y francés.
 
[[Manuel Alvar]] ya cuaterna casos d'estar escrito ''ch'' (''[[Belchit]]'', ''[[VillamarchénVillamarchent|Marchant]]'') en o os elementos romances d'o latín notarial aragonés. Bells microtoponimos de [[Tudela]] que huei son castellanizatos con ''j'' s'escribioron con ''ch'' en o sieglo XIII. O mesmo se desvién con o toponimo ''río de Erg'' u ''río de Erch'' en un texto de 1269 referito a [[Olba]].
 
En o sieglo XV, sobretot a fins de sieglo ya se conoixen muitos casos esporadicos de representar este fonema con ''ch'', y lo caso inverso, parabras que no tienen ''g'', ''j'' en a suya etimolochía que a vegatas las escriben con ''j'', ''g'', (''jaminera'', ''gica''). En os textos de fins d'o sieglo XV de Bernardo Fulla relativos a [[las Cuevas de Canyart]] podemos leyer parabras con ''ch'' que enantes s'escribiban con ''g'' como ''arcanchel'' y parabras con ''j'' no etimolochica en parabras que se prenuncian con ''ch'' como ''[[chaminera|jaminera]]'', ''giqua'' ("chica"), etc...