Versión d'o 19:31 5 mar 2011 editar Luckas-bot (descutir \| contrebucions) Bots 56 287 ediciones m r2.7.1) (Robot Adhibito: be-x-old:Арабы ← Ir ta a edición anterior		Versión d'o 16:22 12 chun 2011 editar desfer EBRO (descutir \| contrebucions) Administradors 70 317 ediciones Sin resumen de edición Ir t'a edición siguient →
Linia 1: ~~{{Endesarrollo}}~~ {{pueblo \|imachen = [[Imachen:Arab infobox.jpg\|250px]] Línea 30 ⟶ 29: Os sedentarios habitan os [[oasis]] y as marguins d'os [[desierto]]s. Bi n'ha dos tipos: os ''fellah'' u habitadors d'as aldeyas (''qurà'') y os ''madan'', habitadors d'as ciudatz (''madina''). Os ''fellah'' pueden estar cautivadors d'oasis u cautibadors de faixas en as montanyas d'o [[Yemen]]. Os nomadas no tienen residenzia fixa y habitan en tiendas. Bi n'ha tres tipos: os habitadors d'o desierto u [[beduins]], (''badawin''), os abitants d'as estepas u ''sâwaqa'' y os transuants u ''qaraunas''. Os beduins son os autenticos nomadas que crían [[camello]]s y caballos, os ''sawaca'' crían crabas y ovellas y son seminomadas. Os ''Qaraunas'' son transuants y en a estación seca habitan en oasis en casas permanents, y en a estación de plevias habitan en a estepa y en tiendas. En as rechions de plevias hibernals como l'ueste de Siria, [[Chordania]] y Norte d'Arabia os agricultors encomienzan os treballos en [[agüerro]], quan os pastors se meten en o desierto, pa tornar a paixentar os rabanyos en os restrollos de chulio a octubre. Línea 37 ⟶ 36: Os modos de vida d'a poblazión arabizata de fuera d'Arabia serán diferents seguntes a zona. En Mesopotamia bi ha una agricultura de regano. En l'agricultura tipica de regano cautivan [[toronchera]]s (y [[tomatera]]s dende o descubrimiento d'America), y [[hortalicia]]s. En [[Xat-Al-Arab]] cautivan [[roz]]. En os desiertos d'o norte d'Africa bi ha nomadas [[beduins]]. == Luenga == As poblacions arabes orichinals perteneixeban a diferents brancas lingüisticas d'a familia semitica. A prencipios d'o periodo islamico encomenzó a imposar-se l'arabe d'os [[beduins]] d'o desierto, que yera a luenga de l'[[Alcorán]]. Os atros idiomas semiticos d'Arabia encomenzoron a reblar, sobrevivindo-ne beluns en o sud y en camín de desapareixer. L'arabe clasico ye a luenga relichiosa de més de 750 millons de musulmans == Historia d'os arabes d'Arabia == Línea 51 ⟶ 50: A meyatos d'o sieglo X confioron a un descendient d'os quraisís a función hereditaria de [[xarif]] d'a Meca. En l'anyo 975 o xarif d'A Meca reconoixió a sobiranía d'os [[fatimís]] d'[[Echipto]]. Os suyos descendients estioron baixo a sobiranía nominal d'os [[selchucidas]] (1070- meyatos d'o sieglo XII), y dimpués d'as dinastías echipcias d'os ayubís y dende 1280 d'os [[mamelucos]], pa estar baixo l'autoridat d'o [[soldán]] [[Imperio Otomán\|otomán]] dende [[1517]]. que estió a calendata en a quala [[Muhammad ibn Abd-al-Wahhab]] como líder relichioso (os d'a suya secta serían conoixitos como [[wahabistas]]) y [[Muhammad ibn Saud]] como líder politico (un capitoste de tribu en o [[Neched]]) estioron os establidors d'un estato unificato en o centro d'a [[peninsula arabica]], encara que teneban que luitar d'una man con atras familias destacatas d'o territorio y d'atra man con o [[Imperio otomán]] y con [[Echipto]], potencias foranas con muita influencia politica y relichiosa en a pensinsula en ixas envueltas. Ibn Saud y os suyos succesors convirtioron por a fuerza a lo [[wahabismo]] a muitas tribus beduinas, que quedoron unitas. En l'anyo 1773 sozmetioron [[Riad]], en l'anyo 1792 [[Qatar]] y en l'anyo 1793 a rechión de Hasa, habitata por [[xiitas]]. En l'anyo 1802 os saudís atacoron [[Karbala]] y destruyoron los puestos santos d'os xiitas. En l'anyo [[1803]] conquirioron [[A Meca]] y forachitoron a los pelegrins. Estos exitos obligoron a los otomans a intervenir seriament. O soldán otomán ordenó d'actar a lo pachá d'Echito [[Mehmet Alí]], y os echipcios ocuporon Neyed en os anyos 1818-1824 y en 1837-1840. O estato saudí quedó ~~reducito~~redueito a [[Riad]] y a suya redolata, y en l'anyo 1880 Riad fue preso por os shamís de Hail, que yeran aliatos d'os otomans. En [[1902]] [[Abdelaziz ibd Saud]] dimpués d'estar exellato en [[Kuwait]] conquirió a ciudat de [[Riad]], que dica ixe inte yera a seu d'un clan arabe rival d'os shamís. Riad esdevenió a suya propia capital, sozmetió o Neched, forachitó a los otomans de Hasa en 1913 y creyó colonias de ''ijwan'', beduins sedentarizatos convertitos en combatients d'o wahabismo. En l'anyo 1913 o [[Imperio Britanico]] y o [[Imperio Otomán]] se repartioron as arias d'influencia en Arabia oriental. Os britanicos consiguioron a part d'Arabia orientata enta a costa d'o Golfo d'Adén y d'a Mar Arabiga d'o Golfo Persico dica Qatar. Neched y Hasa pasoron a estar en a esfera otomana. En Arabia occidenal o sharif d'A Meca Hussein, o emir d'Asir [[Muhammad al-Idrisi]] y o imán de Yemen Yahya reconoixioron l'autoridat otomana. Este equilibrio se crebó en a [[Primera Guerra Mundial]].

Diferencia entre revisiones de «Arabes»