Diferencia entre revisiones de «Unidat central de procesamiento»
Contenido eliminado Contenido añadido
m r2.7.1) (Robot Modificato: sv:Central Processing Unit |
reduCE |
||
Linia 3:
Una '''Unidat Central de Procesamiento''' ('''UCP''' u más conoixita por as suyas sieglas en anglés '''CPU''' de ''Central Processing Unit'') dita coloquialment como '''''procesador''''' ye un component electronico [[dichital]] capable d'interpretar instruccions de forma ordenata, de procesar [[dato]]s y chenerar a [[información]] requiesta. En a CPU s'executan as instruccions d'os programas y se controla o funcionamiento d'os diferents components de l'ordinador. Gosa estar integrata en un chip dito [[microprocesador]].
Ye
== Historia ==
Linia 9:
[[Imachen:Eniac.jpg|thumb|250px|Programando l'ENIAC]]
[[Imachen:EDVAC.png|thumb|250px|Vista de l'EDVAC con a unidat de cinta foratata a o fondo]]
As primeras CPU fuoron disenyatas a mida como parti d'un ordinador mas gran, manimenos, iste costoso metodo de disenyar as CPU a mida, ta una aplicación particular, ha desapareixito y ha estato
Antis d'a plegata d'as maquinas parellanas a las unidatz centrals de proceso de hue día, os ordinadors como l'[[ENIAC]] heban d'estar recableyatos fisicament antis d'executar cada faina, por ixo se les deciba ''"ordinadors de programa fixo"'' (en anglés ''fixed-program computers''), porque heban d'estar reconfiguratos ta poder executar un nuevo programa. Ya que o termin “unidat central de proceso” se define por un regular como un dispositivo ta a execución de ''software'' ([[programa informatico]]), os primers aparatos que podrían recibir ista denominación estioron ordinadors con programas embebidos.
Linia 17:
Encara que por un regular s'atribuye o disenyo d'os programas almadazenatos en l'ordinador a von Neumann debito a d'o suyo disenyo de l'EDVAC, antis mas atros investigadors com [[Konrad Zuse]] ya heben sucherito y implementato ideyas pareixitas. Amás a dita [[arquitectura Harvard]] d'o [[Harvard Mark I]], que fue finalizata antis que l'EDVAC, tamién emplegaba un disenyo de programa almadazenato a traviés de [[cinta foratata]] en cuentas de memoria electronica. A esferencia fundamental entre as arquitecturas de von Neumann y Harvard ye que a zaguera desepara l'almadazenamiento y o tractamiento d'as instruccions y os datos, mientres que a primera fa servir o mismo espacio de memoria ta as dos. A mayoría d'as unidatz centrals de proceso de hue día siguen o disenyo de von Neumann pero tamién ye habitual trobar elementos de l'arquitectura Harvard.
Como totz os dispositivos [[Sistema dichital|dichitals]], as unidatz centrals de proceso nomas pueden tractar un numero limitato d'estatos y, por tanto, requieren de bells elementos de commutación tal poder diferenciar y cambear istos estatos. Antis d'o desenvolique comercial d'o [[transistor]] os elementos de commutación que s'emplegaban habitualment yeran os [[relé]]s y as [[Valvula de bueito|valvulas de bueito]] u termoionicas. Encara que istos dispositivos presentaban avantallas de velocidat sobre os precedents, purament mecanicos, yeren poco fiables por diferents razons, por eixemplo, ta
Os ordinadors
A expresión "unidat central de proceso" ye, en termins chenerals, una descripción d'una cierta clase de maquinas de lochica que pueden executar complexos programas d'ordinador. Ista ampla definición puet facilment estar aplicata a muitos d'os primers ordinadors que existioron muito antis que o termin "CPU" estiese d'amplo uso. Manimenos, o termin en si mesmo y o suyo acronimo han estato en uso en a industria d'a informatica como minimo dende o prencipio d'os anyos 1960.
=== CPUs a base de transistors y circuitos integratos ===
[[Imachen:PDP-8i cpu.jpg|250px|thumb|Una CPU
A complexidat d'os disenyos d'as CPU se fue incrementando a mida que a tecnolochía permitiba a construcción de dispositivos electronicos cada vegata mas chicotz y fiables. A primera d'istas milloras tecnolochicas plegó con l'aparición d'o transistor. As CPU transistorizatas d'as decadas d'o [[anyos 1950|1950]] y [[anyos 1960|1960]] ya no amenistaban d'os dispositivos de commutación frachils y poco fiables como as valvulas de bueito u os relés electromecanicos. Con os transistors se
Mientres iste periodo apareixió un nuevo metodo de fabricación de transistors que permitiba de creyar grupos de transistors sobre material semiconductor ocupando muit poco espacio, yera o naiximiento d'os [[Circuito integrato|circuitos integratos]]. Istos dispositivos permetiban a creyación d'un gran numero de transistors en un unico bloque de material semiconductor (''die'') u chip. En primeras nomás se facioron integracions miniaturizatas de cercuitos muit basicos como as [[Puerta lochica|portas lochicas]] de tipo [[Puerta NOR|NOR]]. As CPU basatas en istos bloques son conoixitas por un regular como dispositivos de ''baixa integración'' (SSI, en as sieglas anglesas de ''small-scale integration''). Iste tipo de cercuitos de ''baixa integración'', como os que fuoron emplegatos en os ordinadors d'as naus d'o [[programa Apollo]], a soben incorporaban una decena de transistors en cada bloque. Por tanto ta la construcción d'una CPU caleba fer servir mils de chips, pero encara o espacio y a enerchía requiestos yeran muito inferiors que en o caso d'as basatas en transistors discretos. A mida que abanzaba a tecnolochía d'a [[microelectronica]] y s'incrementava o numero de transistors que se podeban integrar en os cercuitos fue
O [[1964]] [[IBM]] presentar l'arquitectura System/360 que fue emplegata en una serie d'ordinadors que podeban executar os mesmos programas en diferents
Os ordinadors basatos en transistors presentaban muitas avantallas respecto a os suyos predecesors, amás d'a millor fiabilidat y o menor consumo d'enerchía, os transistors permitioron que as CPUs podesen funcionar a velocidatz muito mas altas gracias a que o tiempo de commutación d'un transistor ye encara mas chicotas que o d'as valvulas de bueito u os relés. Gracias a istos dos elementos, o incremento d'a fiabilidat y o grandismo incremento d'a velocidat de commutación, a freqüencia de reloch d'as CPUs s'incrementó dica gosar arribar a decenas de megahertzs. Mientres a utilización d'o transistors y os cercuitos integratos esdeveniba habitual, se prencipió a experimentar en nuevos disenyos d'alto rendimento como o [[SIMD]] (''Single Instruction Multiple Data'') utilizato en os [[Procesador vectorial|procesadors vectorials]]. Istos modelos experimentals levarían a o desenvolique d'os [[supercomputador]]s como os fabricatos por a interpresa [[Cray Inc.]]
Linia 39:
L'aparición d'os [[microprocesador]]s en a [[anyos 1970|decada de 1970]] afectó de traza significativa a o disenyo y a implementación d'as CPUs. Dende a introducción en 1970 d'o primer microprocesador, l'[[Intel 4004]] y d'o primero que s'emplegó de traza corrient en as CPUs, l'[[Intel 8080]] d'o [[1974]], a implementación de CPUs en base a microprocesadors ha suplantato quasi de tot a os atros metodos alternativos. Os fabricants de [[miniordinador]]s y [[Ordinador central|ordinadors centrals]] d'aquella epoca adoptoron os suyos propios programas de desenvolique d'os suyos propios cercuitos integratos ta mirar d'actualizar as suyas antigas [[Arquitectura (informatica)|arquitecturas]] y producioron microprocesadors con un [[Conchunto d'instruccions|chuego d'instruccions]] que aseguravan a compatibilidat con o [[software]] d'os suyos modelos antigos.
As anteriors cheneracions de CPUs heban estato implementatas como un conchunto de components discretos y numerosos circuits integratos sobre un u mas circuitos impresos. D'atra man, os microprocesadors son construyitos con un chicot numero de circuitos integratos, por un regular un nomás, con un nivel muit alto d'integración ([[VLSI]] de ''Very Large Scale Integration''). A mida
Isto ha feito que os microprocesadors sincronso tiengan freqüencias de reloch dende bellas decenas de megahertzs dica bells gigahertzs. Amás a mas, a mida que a evolución d'a tecnolochía ha permitito a construcción de transistors de mida muit chicota sobre un cercuito integrato, a complexidat y o numero de transistors que contiene una CPU s'ha incrementato exponencialment. Ista tendencia ye descrita por a [[lai de Moore]], que ha contrimostrato estar prou exacta en as suyas prediccions sobre o creixemient d'a complexitat d'as CPUs y d'atros tipos de cercuitos integratos.
Linia 117:
Estió a primera arquitectura de CPUs, os suyos inicios se remontan a la decada d'os 1960 y 1970, ye prou economica, tien pocas errors, a suya arquitectura ye muit complexa, o suyo sistema de treballo se basa en microprogramación y as instruccions son decodificatas internament y executatas con una serie de microinstruccions almadazenatas en a ROM. La usan [[Intel]] y [[AMD]] a ran externo.
'''Overcloking:''' Se puet incrementar a la fuerza a velocidat de relloch d'a CPU. Encara que os fabricants no lo aconsellan asinas se puet aconseguir un mayor rendimiento de l'ordinador ya que cal para cuenta que ye o ritmo d'os ciclos de reloch o que marca o ritmo en què l'ordinador procesa as instruccions. o prencipal efecto negativo de l'overclocking ye que
''CPU Mobile'': Gosa estar emplegata por os ordinadors portatils y ye intresant porque desactiva as partis d'a CPU que no emplega conseguindo asinas conservar mas enerchía en a batería.
Linia 131:
== Procesadors vectorials y o SIMD ==
Un menos común pero cada vegata mas important paradigma de CPU (y de fet, de computación en cheneral) tracta con vectors. Como diz o suyo nombre, os procesadors vectorials s'ocupen de múltiples piezas de datos en o contexto d'una instrucción, isto contrasta con os procesadors escalars, que tractan una pieza de dato por cada instrucción. Istos dos esquemas d'ocupar-se d'os datos son por un regular referitos respectivament como SISD (''Single Instruction, Single Data'', en aragonés ''Simple Instrucción, Simple Dato'') y SIMD (''Single Instruction, Multiple Data'', en aragonés ''Simple Instrucción, Multiples Datos''). A gran utilidat de creyar CPUs que s'ocupen de vectors de datos radica en a optimización de tareas que gosan requerir a mesma operación, por eixemplo, una suma, u un producto escalar, a estar reyalizata en un gran conchunto de datos. Bells eixemplos clasicos d'istos tipos de tareas son as aplicacions multimedia (imachens, vidio, y sonito), asinas como muitos tipo de tareas scientificas y d'incheniería. Mientres que una CPU escalar ha de completar tot o proceso de leyer, decodificar, y executar cada instrucción y valor en un conchunto de datos, una CPU vectorial puet reyalizar una simple operació en un comparativament gran conchunto de datos con una sola instrucción. Ixo, prou que sí, ye nomás posible quan l'aplicación gosa requerir muitos pasos que apliquen una operación a un conchunto gran de datos.
A mayoría d'o primers CPU vectorials, como o Cray-1, yeran asociatos quasi exclusivament con aplicacions d'investigación scientifica y criptografia. Manimenos, a mida que a multimedia se desplazó en gran parti a meyos dichitals, ha gosato estar significativa a necesidat d'una cierta forma de SIMD en CPUs de proposito cheneral. Poco dimpués que prencipiase a estar común
== Referencias ==
|