Diferencia entre revisiones de «Caesaraugusta»

Contenido eliminado Contenido añadido
Sin resumen de edición
Jpbot (descutir | contrebucions)
m replaced: Mientres d' → Mientres , ziudat → ciudat (5), onor → honor
Linia 2:
[[Imachen:Mapa Caesaraugusta.svg|thumb|350px|Mapa de Caesaraugusta sobre l'actual [[Zaragoza]]<br>&nbsp;&nbsp;1. [[Decumanus Maximus]]<br>&nbsp;&nbsp;2. ''Cardus Maximus''<br>&nbsp;&nbsp;3. Foro<br>&nbsp;&nbsp;4. Puerto fluvial<br>&nbsp;&nbsp;5. Termas publicas<br>&nbsp;&nbsp;6. Teyatro<br>&nbsp;&nbsp;7. Muralla]]
 
'''Caesaraugusta''' ye o nombre con que yera conoxita l'actual ziudatciudat de [[Zaragoza]] en tiempos d'os [[Imperio Román|romans]].
 
Estió establita en onorhonor d'o Emperador [[Zésar Augusto]] alto u baixo en l'año [[15 aC]] como una colonia sobre a poblazión [[ibero|ibera]] de ''Salduie''. En ixe mesmo inte Zésar Augusto yera organizando as provincias d'[[Ispania]] dezaga d'a suya bitoria en as [[Guerras Cantabras]].
 
[[Imachen:Murallas romanas de Zaragoza.jpg|right|250px|thumb|Muralla de Caesaraugusta.]]
 
''Colonia Caesar Augusta'' yera o nombre ofizial d'a nueba ziudatciudat, gozaba d'o pribilechio de tener o nombre completo d'o suyo fundador, qui acomandó lo suyo ''deductio'', como atras muitas fainas d'o Imperio, a lo suyo choben [[Agripa]].
 
En a fundazión d'a ziudatciudat, partiziporon soldatos beterans d'as lechions ''[[Legio IV Macedonica|IV Macedonica]]'', ''[[Legio VI Victrix|VI Victrix]]'' e ''[[Legio X Gemina|X Gemina]]'', lizenziatos dezaga la dura campaña contra os [[Cantabros]], con a doble intinzión de guaranziar a esfensa d'o territorio e de fixar en er a presenzia de [[Roma]]. Caesaraugusta teneba o tetulo de [[Colonia Inmune]], lo que feba que goza-se de determinatos pribilechios, asinas teneba dreito a cudir e yera desimita d'o pago d'impuestos. Os nuebos ziudadans estioron ascribitos a la tribu ''[[Aniense]]''.
 
En o prozeso de reorganizazión de territorios ispanos, se creyan tres provincias, ''[[Tarraconense|Tarraconensis]]'', ''[[Baetica]]'' e ''[[Lusitania|Lvsitania]]'', dibiditas en combentos churidicos (destritos menors con funzions chudicials e almenistratibas); d'ers, o rexito por Caesaraugusta, o [[Combento Churidico Caesaraugustano]], yera lo más amplo d'os siet en os que se dibidiba la provincia Tarraconense. Caesaraugusta asumió dende o primer inte o papel de cabezera rechional, sustituyendo a la colonia [[Victrix Ivlia Celsa]] (actual [[Biliella d'Ebro]]).
 
O periodo de mayor fuga d'a ziudatciudat (sieglos [[sieglo I|I]] e [[sieglo II|II]]) trayió muitas d'as grans obras publicas, bellas d'eras encara pueden veyer-sen güé: o [[foro román|foro]], o puerto flubial (que combirtió a Caesarugusta en a prenzipal redistribuyidora de mercanzías d'a bal de l'[[Ebro]]), as [[terma]]s publicas, o [[teyatro]], l'[[anfiteyatro]], o primer puen d'a ziudatciudat (situato en o mesmo puesto que l'actual [[Puent de Piedra (Zaragoza)|puent de Piedra]] e que probablement yera una obra mista de piedra e fusta).
 
L'[[agua]] también teneba un important papel en Caesaraugusta romana, tanto por a suya situazión a o canto d'o [[río Ebro]] e chunto a la desembocadura d'a [[Uerba]] e o [[río Galligo|Galligo]] como por os suyos complexos sistemas de furnito e regano. Chunto a las ya ditas termas, s'han decumentato asabelos [[alchub]]s, fuents e trampos de cañerías de plomo e sanamiento.
Linia 20:
Ya en o [[sieglo III]] prenzipia la construzión d'una imponent [[muralla]] e l'albandono d'as grans obras publicas denotan o important prozeso de crisis en o mundo román (segunda metat d'o sieglo III).
 
Mientres d'o [[sieglo V]], Caesaraugusta, como tot l'oczident román, ye aintro d'un prozeso de desintegrazión d'o poder imperial.
 
 
== Enrastres externos ==