Biquipedia

Diferencia entre revisiones de «Aragonés d'a valle de Vio»

Explorar historial interactivamente
← Ir ta a edición anteriorIr t'a edición siguient →
Contenido eliminado Contenido añadido
VisualWikitexto
Sin resumen de edición
Sin resumen de edición
Linia 1:
{{Grafía_87}}
{{Variedatz aragonesas|Nombre=Aragonés d'a valle de Vio
|Imachen=
Línea 12 ⟶ 11:
[[Imachen:Start hand.svg|25px|Variedatz dialectals de l'Aragonés]] <small>'''Ista fualla ye escrita en l'aragonés d'a valle de Vio'''.</small>
 
l''''Aragonés d'a [[valle de Vio]]''' u '''de ''Vallivió''''' (en [[Idioma aragonés|aragonés]] ''estándar'' '''val de Vio''') yá definidtodefinito per a variedat local de l'[[Idioma aragonés|aragonés]] que se parla en as [[valle de Vio|valles de Vio]] y [[Valle de Fanlo|Fanlo]], en l'aria centro-septentrional d'a ''comarca'' de [[Sobrarbe]], de camís d'entre ras [[valle d'a Cinca|balles d'a Cinca]] y [[Valle de Broto|l'Ara]]. Yá una d'as primeras variedatz aragonesas que se descrebión, en l'anyo [[1899]], por manos d'o [[filolochía|filologo]] [[francia|francés]] [[Jean-Joseph Saroïhandy]] que se pasó bués tiampos tomando ras carateristicas d'iste [[parla (lingüistica)|parla]]r que, alavez, yeba bián vivo enna valle. Atualment se troba en un lamentable estato de conservación, e yà una d'as variedatz clasicas (ixo yà, d'as primeras que se descrebión) con de menos vitalidat, parlando-la nomás que ras presonas de más gran edat.
 
Saroïhandy fayó tamián, en o mesmo corso d'ixe anyo e d'o [[1900]], es suyos famosos estudios sobre o complexo dialectal d'as [[Valles de Bielsa|valles altas d'a Cinca]] e d'[[Val de Chistau|o Cinqueta]], que le pareixión bián diferendas, e que son a semiant d'o que oi yá devenito n'es parlars [[aragonés belsetán|belsetán]] e [[aragonés chistabín|chistabín]] dera luenga aragonesa. D'os estudios de Saroïhandy en Vio mos son quedatos, amás d'os interesants caracters descritos, belas locuciós e esprisiós interesantismas como fragmentos de [[pastorada]]s u cancions de mullers bián representativas d'a cultura sobrarbenca d'aquels tiampos. Posteriorment, autors atuals como [[Chabier Tomás]] e [[Chusé Raul Usón]] en han organizato e recopilato nuavas manifestaciós que demuestran l'estato de degradación que ha sofrito a [[parla (lingüistica)|parla]] local d'istas valles en pasar es 100 anyos.
Línea 123 ⟶ 122:
Iste caracter ya compartito per o [[idioma catalán|catalán]], l'[[idioma occitán|occitano]] e o [[idioma francés|francés]], e segundariament ya tamián una d'as caracteristicas més enradigadas enno [[charrar baturro|castellano baturro]] (dialecto castellano d'Aragón), per o sustrato d'aragonés que éste tián.
 
*Emplego como complemento [[locativo]] enos verbos de mobimiantomovimianto, exclusivament como pronominalización d'o puesto de partida d'ixe movimianto:
**''Se''''n''' ba ra memoria''.
**''Bién-te-'''ne''' ta ra casa''.
Obteniu de "https://an.wikipedia.org/wiki/Aragonés_d%27a_valle_de_Vio"