Diferencia entre revisiones de «Valle d'Anyisclo»

Contenido eliminado Contenido añadido
m Replacing 143.Portiello_de_Sercuet_dend'as_Fuebas.JPG with 143.Portiello_de_Sercué_dende_As_Fuevas.jpg.
Sin resumen de edición
Linia 24:
}}
 
[[Imachen:Start hand.svg|25px|BariedazVariedatz dialeutalsdialectals de l'Aragonés]] <small>'''Ista fualla ye escrita en [[Aragonés d'a ballevalle de Bio|l'aragonés d'a ballevalle de BioVio]]'''.</small>
 
A '''balle d'Añisclo''' (foneticament /'βaʎeða'ɲisklo/ <small>([[AFI]])</small>, a menut contraita /βaʎɪ'ɲisklo/ <small>([[AFI]])</small>, '''''Bal d'Añisclo''''' en aragonés "''standard''") ye una [[balle]] [[Perineus|perinenca]] d'[[Aragón]], estendita en tota ra suya estensión en a ''comarca'' d'o [[Sobrarbe]], que naixe dretament de ra baixant sud d'o mallo d'[[As Tres Serols]] discorrendo dica més de 10&nbsp;km dellá, dende ra dita ''[[Cul]] d'Añisclo'' enta ra esembocaduera d'o [[Barranco d'Aso|barrango d'Aso]] en o [[río Bellós|Bellós]].
Linia 31:
 
[[Imachen:143.Portiello_de_Sercué_dende_As_Fuevas.jpg|thumb|right|250px|A '''balle d'Añisclo''' dende l'endraito d'''As Fuabas''. En primer termino se-bi beye ro ''Portiallo de [[Sercuet]]''.]]
Per o norde, a ''Cul d'Añisclo'' be tián es pasos zarratos per o mallo d'as [[Tres Serols]] e ra [[Sierra d'as Zucas]], per meyo ros cuals be hay un paso, que en dizendicen a ''Collata d'Añisclo'', que comunica con a [[Bal de Pineta|balle de Pineta]], d'alto d'os 2500 m d'alduera. Per l'oeste, a [[Sierra Custodia|Siarra Custodia]] e ro [[Pueyo Mondizieto|Mondiziato]] a separan d'as baixadrechas de ra ''[[Faixa de Pelai]]'' en a [[balle d'Ordesa]]. Per l'este de tot, mientres, a trabiés de ro dito ''Cuallo BizetoBiceto'' se plega t'a cabelera d'a [[Bal d'a Yaga|balle d'a Yaga]] que dellá e a debant mete ixes que en dizendicen os [[Foratars d'Escuaín]]. Ansinas, a cabelera de ra balle d'Añisclo bi tien bels d'es puestos més adestacatos d'o Pargue Nazional en os arredols suyos.
 
Uno d'os [[endreito|endraitos]] més destacatos d'ixe segmento d'a balle ye ra dita ''[[Font Blanca|Font Blanga]]'', una biú d'[[augua]] que amaneixe de ra bersande d'o ''Mallo Escuro'', man sud-sudueste d'a [[Punta d'as Solas]] (3002m), formando en a par d'o suyo forato una [[salto d'augua|cadraita]] que baixa a pur de fer-se escruma per a bersande dica baixar-se-be bels 30m. ZerquetaCerqueta d'este puasto be hay un cubillar (o ''Cubillar de ra Font Blanga'') que ofrezeofrece techau á's escursionistas. As [[estiba]]s de ''Setulo'' e ''O Fulco'' marcan o paisache de ra plana d'alduera d'a man ezquierda de ra balle, que s'alza progresibamende como a bersande de [[coma]]s d'as puntas de [[Sierra Custodia|Siarra Custodia]], només interrupta en a man sud per a feriosa lenera, que be fa como una [[estral]]ata graniza en a peña, que ye ro ''barrango d'a Pardina'', que marca ras faixas (''faixa espluca'' e ''faixa pardina'') que se'n han de baixar d'astí dica bels 300 m menos en alduera, alto u baixo, que son os que se cuantan en a guazeraguacera 'ro cañón. Per a man draita, que no yá guaire igual, sian de garra planas que agraden á's güellos (e á's [[garra]]s d'els qui be sigan puyatos enta astí), alabez os tozals de [[Tozal d'o Basón|Basón]] e [[Tozal de San BizendaVicenda|San BizendaVicenda]] enfilan os puardos sarrallatos d'as [[Sestrals]] e ro [[Castiello Mayor|Castiato Mayor]] enta ra [[balle de Puértolas|balle de Puárdolas]] en a man sur, e ra fatigosa repuyatuera d'''As Carriatas'' que s'alza t'alto enta ras aldueras d'as [[Tres Marías]] per ''Montaña Sensa'' ([[Sierra d'as Zucas]]). Güeito son as oras que cal pensar a fer-se-be en caminando-la, lo menos o caminant qui quiara desfrutar d'ixas embiestas.
 
==O Cañón==
Linia 42:
A deficultat d'os pasos per as mans de ''Lacunas'' e ''l'Escalialla'' ha feto que ro camín ixe, que nomás ye peyatonal per a par de ra balle, o aigan d'abere establito a man de ro [[río Bellós]], dend'a ''Ribereta'' dic'o ''[[Puent de Santigons|puande de Santigós]]'', no mica leixos ya d'o casar de [[Sercué]]. As puntas d'[[Punta d'a Estiba|A Estiba]] primero e d'[[Tozal d'o Mondoto|O Mondoto]] dempuesas, en han feto d'esta bersande una baixadera prou feriosa, que encaixona ra balle prou més si cabe perque de l'atra ripa fa ra baixata ro puntal més alto d'as [[Sestrals]].
 
Yá dende [[Puent de Santigons|Santigós]] ta ra boca 'ra balle on ixe camín en surte 'ra guazeraguacera ta pasar per l'aldo d'as parez de rupiatras que, de canto e canto d'o [[río Bellós|río]], forman o ''Portiallo de [[Sercué]]'' que en quita ro nombre d'o lugar més arredolato, fincato ya auguas t'alto d'o [[barranco d'Aso|barrango d'Aso]], o lugar de [[Sercué]].
 
D'o ''portiello'', o [[Río bellós|Bellós]] en amaneixe ta trobar-se-be ra cara con o [[barranco d'Aso|barrango d'Aso]] en un antigo [[molín]], dito ro [[Molín d'Aso]], recombertito per as autoridazautoridatz d'o [[Parque Nazional d'Ordesa y d'as Tres Serols|Pargue Nazional]] en o cabo d'un d'os camís posibles tal como se plega dend'o [[Pont de San Urbiz|puant de San Urbez]] e de ra [[Ermita de San Urbiz|ermita homonima]].
 
[[Imachen:106.As_Sestrals_dende_Sant_Úrbez.jpg|thumb|250px|right|As [[Sestrals]] embistas dend'o ''Cañón d'Añisclo''.]]
Linia 51:
==Flora e bechetazión==
 
A balle d'Añisclo contián una dibersa mezclata d'elementos biocheograficos, per a suya posizión cheografica. Per o sud be penetran as enfluyenzias [[Mar Mediterrania|mediterranias]] que be son plegatas a tabiés de ra [[bal d'a Zinca|balle d'a Zinca]], establindo-se-be [[carrasca|carrasqueras]] e [[pín|pinetas]], mientres que de ro norde en son caracteristicas as formazións [[Europa|zentroeuropíascentroeuropías]] como ras [[fayera]]s, [[abieto|abietars]] e [[selba]]s mistas ta ro fondo d'o cañón.
 
Yá asinas uno d'os més beroyos eixemplos de puastos on se bi puade trobar [[atactofitia]], que ixo yá, un puasto on se bi troban espezies d'ambiandes muit diferents.